Châu chấu tre lưng vàng xuất hiện, gây hại cho 11 tỉnh, thành phố

Châu chấu tre đang gây hại tại 11 tỉnh, thành

Châu chấu tre lưng vàng và vài loài châu chấu hại tre khác (gọi chung là châu chấu tre) thuộc nhóm châu chấu đàn, khi trưởng thành chúng có thể tập hợp thành đàn với số lượng lớn và di cư đi tìm nguồn thức ăn và nơi đẻ trứng.

Trong những năm gần đây châu chấu tre lưng vàng đã phát sinh và gây hại khá nghiêm trọng cho cả cây trồng nông, lâm nghiệp ở Trung Quốc, Lào và Việt Nam. Đây là loài sinh vật gây hại có khả năng di chuyển nhanh, sức phá hại lớn, khó kiểm soát.

Châu chấu tre lưng vàng mới bùng phát gây hại ở nước ta từ năm 2008, chúng phát sinh, gây hại cục bộ tại các huyện miền núi thuộc các tỉnh Quảng Ngãi, Nghệ An, Thanh Hóa, Sơn La, Điện Biên, Phú Thọ, Bắc Kạn và Cao Bằng; chủ yếu gây hại trên cây lâm nghiệp như tre, trúc, luồng, vầu…

Từ năm 2016 - 2018, châu chấu tre đã bùng phát gây hại trên diện tích gần 4.000 ha mỗi năm trên cây trồng lâm nghiệp lâm nghiệp và một số cây nông nghiệp (lúa nương, ngô, thuốc lá, chuối, dong riềng…); từ năm 2019 - 2023 châu chấu tre phát sinh trên quy mô nhỏ hơn các năm trước.

Từ đầu năm 2024 đến nay, nhiệt độ trung bình tại các khu vực trung du và miền núi phía Bắc cao hơn so với trung bình nhiều năm từ 1-2 độ C, nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn.

Đồng thời, nắng nóng xuất hiện sớm và gay gắt nên rất thuận lợi cho châu chấu tre phát sinh và gây hại sớm từ giữa tháng 4-2024.

Cho đến thời điểm hiện tại, châu chấu tre đã phát sinh và gây hại tại 11/16 tỉnh trung du và miền núi phía Bắc gồm Cao Bằng, Bắc Kạn, Điện Biên, Lạng Sơn, Sơn La, Điện Biên, Tuyên Quang, Hòa Bình, Phú Thọ, Thanh Hóa, Nghệ An, với diện tích nhiễm 1.031 ha.

Hiện nay, đa số châu chấu non chưa có cánh nên việc phòng trừ sẽ thuận lợi và hiệu quả, trong 10-20 ngày tới châu chấu non hóa trưởng thành có cánh sẽ bay thành đàn, di chuyển nhanh rất khó phòng trừ và có nguy cơ gây hại nghiêm trọng trên nhiều loại cây trồng nếu không phát hiện sớm và được kiểm soát kịp thời.

Chủ động phòng chống, hạn chế thiệt hại

Để chủ động phòng chống, hạn chế thấp nhất thiệt hại do châu chấu tre gây ra trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh và các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ thực hiện một số nội dung sau:

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân các huyện, xã và các cơ quan, đơn vị chuyên môn điều tra phát hiện sớm các ổ châu chấu trên địa bàn và tổ chức phun trừ ngay khi châu chấu còn non; theo dõi chặt chẽ tình hình châu chấu tre (thời gian phát sinh, phạm vi gây hại, hướng di chuyển, các điểm châu chấu co cụm,...) để chủ động tổ chức phòng trừ, không để bùng phát trên diện rộng.

Các địa phương, đặc biệt là các huyện, xã nơi châu chấu tre thường xuyên xuất hiện cần chủ động xây dựng phương án, kế hoạch, dự trù nguồn ngân sách, chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về vật tư, nhân lực, sẵn sàng cho công tác phòng trừ châu chấu tre.

Chỉ đạo các cơ quan truyền thông địa phương phối hợp với các cơ quan chuyên môn để thông tin tuyên truyền, hướng dẫn chủ rừng và người dân kiểm tra sự xuất hiện của châu chấu tre và chủ động thực hiện các biện pháp xử lý châu chấu kịp thời, hiệu quả, tránh tình trạng phun thuốc hóa học tràn lan gây lãng phí thuốc và ảnh hưởng đến môi trường sinh thái.

Chỉ đạo đồn biên phòng các khu vực giáp biên giới phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các huyện trong công tác trao đổi thông tin về tình hình châu chấu tre tại các vùng giáp biên.

Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chuyên môn duy trì hệ thống thông tin, báo cáo từ địa phương lên trung ương theo quy định để phối hợp chỉ đạo kịp thời.

Các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong đó, Cục Bảo vệ thực vật làm đầu mối tham mưu, chỉ đạo và hướng dẫn địa phương thực hiện các giải pháp kỹ thuật trong phòng, chống châu chấu tre.

Đôn đốc việc kiểm tra, giám sát, điều tra phát hiện và công tác phòng trừ châu chấu tre tại các tỉnh, thành phố.

Tổng hợp, báo cáo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tình hình phát sinh, diễn biến châu chấu tre gây hại cây trồng và công tác chỉ đạo phòng chống tại các tỉnh thành.

Cục Trồng trọt, Cục Lâm nghiệp và Cục Kiểm Lâm phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật và các địa phương kiểm tra, giám sát việc điều tra phát hiện và công tác phòng trừ châu chấu tre tại các tỉnh, thành phố; hỗ trợ địa phương trong công tác điều tra phát hiện, dự báo và hướng dẫn phòng trừ châu chấu tre.

Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam chỉ đạo các Viện thành viên phối hợp với Cục Bảo vệ thực vật để nghiên cứu đặc điểm sinh học, đề xuất các biện pháp kỹ thuật phòng chống châu chấu tre hiệu quả, an toàn.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan thuộc Bộ khẩn trương chỉ đạo thực hiện các nội dung trên; thường xuyên báo cáo tình hình thực hiện và những khó khăn, vướng mắc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (qua Cục Bảo vệ thực vật) để kịp thời xử lý.