Chạy 48 năm, 'xe đồng nát' Nga - Gaz 69 vẫn 400 triệu đồng

GAZ và UAZ là những mẫu xe Nga (Liên Xô cũ) được người Việt Nam ghi nhớ bởi đó là hai thương hiệu xe gắn liền với cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước trong thế kỷ 20. Tuy nhiên, sau hàng chục năm, giờ đây, những dòng xe này rơi dần vào quên lãng và chỉ còn là "của hiếm" như dòng xe Gaz 69 cổ điển.

Những chiếc GAZ 69 của Nga được sản xuất tại nhà máy GAZ (Gorkovsky Avtomobilny Zavod) trong các năm từ 1953-1954. Từ 1955-1972, xe được sản xuất bởi hãng UAZ. Trong giai đoạn thập niên 70 của thế kỷ trước, GAZ 69 nằm trong số những dòng xe quân sự được Liên Xô cũ viện trợ cho Việt Nam.

GAZ 69 được biên chế phần lớn cho quân đội, chỉ một số ít được sử dụng cho cơ quan nhà nước. Hai biến thể được sử dụng rộng rãi nhất của GAZ 69 là phiên bản "đuôi tròn", loại 5 chỗ ngồi. Bản "đuôi vuông" chỉ dành cho nhiệm vụ chở hàng, chở quân, cứu thương.

Vào thập niên 90, UAZ 469 và GAZ 69 chạy khá nhiều trên đường phố Việt, nhất là ở các tỉnh miền núi. Phần lớn số xe này được thanh lý từ các cơ quan nhà nước, quân đội và người dân tận dụng ưu điểm động cơ khỏe, hai cầu, dễ sửa của xe Liên Xô vào mục đích vận chuyển hàng hóa lẫn con người.

Hiện nay, để tìm được một chiếc GAZ 69 nguyên bản còn hoạt động ổn định khó như “mò kim đáy bể”, nhưng với những người yêu thích xe Liên Xô nói chung và thương hiệu GAZ nói riêng, không gì có thể làm họ chùn bước. Tất cả đều được tính bằng thời gian và tiền bạc.

Chiếc GAZ 69 trong bài viết này là kết quả của gần 10 năm vất vả phục dựng của một người yêu xe ở Hà Nội, từ đống “sắt vụn” vứt xó trong kho trở lại long lanh như thưở ban đầu cách đây 48 năm. Đây là chiếc GAZ 69 “đuôi vuông” từng nằm ở một nhà kho ở Nam Định sau đó được một người yêu xe ở Hà Nội sưu tầm.

Theo chủ nhân chiếc GAZ 69 cho hay - xe được đăng ký lần đầu năm 1972 bởi một cơ quan Nhà nước dùng đưa đón lãnh đạo. Sau đó, xe được điều chuyển về Sở Giáo dục tỉnh Nam Định. Đến năm 1989 xe được thanh lý cho người dân, nhưng một thời gian ngắn sau đó phải “đắp chiếu” vì hư hỏng không có đồ thay thế.

Dự án phục chế với chủ mới kéo dài đến chục năm qua gần 10 lần sửa chữa. Lý do kéo dài bởi không như UAZ có sẵn đồ, dòng GAZ 69 phải trông chờ vào việc tìm kiếm phụ tùng ở các kho quân sự còn sót lại bên Nga, chuyên phục chế và bán đồ cho những người sưu tầm.

Xe trang bị động cơ có dung tích xi lanh 2.120cc, công suất cực đại 55 mã lực cùng hộp số 3 cấp. GAZ 69 có thể đạt tốc độ tối đa 90 km/h khi chạy chế độ 1 cầu trên đường bằng phẳng. Xe dùng hai thùng nhiên liệu, một chứa 47 lít dưới sàn, bình còn lại 28 lít bên dưới ghế hành khách.

Theo ước tính của chủ xe, hiện số lượng GAZ 69 đuôi vuông trên cả nước chỉ còn chưa đến 10 chiếc. Và chính vì độ hiếm cũng như tốn nhiều công sức phục chế nên giá xe GAZ 69 này được cho là vào khoảng 400 triệu đồng.

Video: Nhìn lại huyền thoại xe Nga - Gaz 69.

Nguyễn Bắc