Chè đỗ đen Hà Nội xưa

Nấu chè đỗ đen tưởng là không khó, chỉ cần ninh đậu mềm, cho đường, đun kỹ là xong. Nhưng nếu để ý một chút, chúng ta sẽ được các bà các mẹ tiết lộ khá nhiều “tuyệt chiêu” khi nấu món chè này. Bí quyết để có nồi chè đỗ đen thơm ngon chính ở nguyên liệu. Các bà các mẹ thường chọn loại đỗ đen xanh lòng, vỏ mỏng, có màu đen óng, hạt đều tăm tắp. Theo kinh nghiệm, khi mua đỗ nấu chè, không nên chọn loại hạt to, màu vỏ nhợt nhạt và các hạt to nhỏ không đều.

Đỗ đen xanh lòng mua về được cho vào vo qua nước, sau đó ngâm đỗ vào nước muối pha loãng, vớt bỏ những hạt nổi lên trên. Việc ngâm đỗ vào nước muối sẽ khiến đỗ mau chín mềm và bùi hơn khi ăn. Có khá nhiều cách nấu chè đỗ đen, nhưng người Hà Nội thường ninh đỗ trong nhiều giờ và cho một chút muối vào nồi chè để tạo vị đậm đà.

Ảnh minh họa.

Khi hạt đỗ đã nhừ, các bà các mẹ từ từ cho đường khuấy vào nồi chè. Đường để nấu chè đỗ đen thường là loại đường mật mía, đóng thành từng phên ở vùng Mai Lĩnh, ngoại thành Hà Nội. Lúc này, nên chỉnh cho lửa nhỏ liu riu để đường ngấm vào hạt đỗ.

Chẳng mấy chốc, nồi chè đã chín thơm sóng sánh. Theo kinh nghiệm, một nồi chè đỗ đen ngon thì những hạt đậu phải dẻo, còn nguyên hạt mà không bị vỡ vụn, nát nhừ. Chờ cho chè nguội, các mẹ múc ra cốc, thêm chút đá lạnh, dúm một ít dừa tươi nạo mỏng lên trên. Cốc chè mát lạnh, hạt đỗ đen bóng, căng mọng, mềm mà không nát. Dừa tươi trắng nõn yểu điệu vắt bên trên. Đôi khi, có người thích vẩy thêm chút tinh dầu mùi chuối vào cốc chè cho dậy vị. Chè đỗ đen thuần vị của người Hà Nội xưa chỉ đơn giản vậy thôi chứ không thêm nhiều món đi kèm như trân châu, thạch các loại như bây giờ.

Khẽ đảo đều cốc chè, hớp một ngụm nhỏ để cảm hết sự thanh nhẹ, mát lạnh lan trong miệng. Xúc thìa đậu từ từ thưởng thức vị ngọt bùi của hạt đậu ngấm vừa đủ độ ngọt của thứ đường mật mía đặc biệt riêng có nơi đây.

Mùa hạ cũng là khi hoa nhài bung nở. Với những người tinh tế, họ thường cho vài bông nhài ta thơm dịu vào cốc chè. Cánh nhài trắng nổi bật trên cốc chè đậu đen thật đẹp mắt. Khi thưởng thức, vị ngọt bùi của đỗ đen quyện với hương nhài thoang thoảng khiến cái nóng của mùa hè chợt dịu lại bao phần.

Hà Nội bây giờ nhiều hàng chè nổi tiếng đông khách. Nhưng để tìm được hàng chè chuẩn vị Hà Nội xưa không dễ. Hình như chỉ còn ở một vài con phố cũ như phố Quan Thánh, phố Hàng Bạc, Hàm Long... Chè Hà Nội giờ cũng đủ vị của mọi vùng miền. Các tín đồ ăn vặt tha hồ lựa chọn các loại như chè bưởi, chè dầm dừa non, chè thập cẩm, chè Huế... Thế nhưng, với những người con của mảnh đất Hà thành, họ vẫn luôn nhớ về món chè đỗ đen thuần vị ngày xưa. Chỉ là món chè đỗ đen nhưng vấn vương bao kỷ niệm ấu thơ và khiến ta nghĩ về bao mùa hạ đã qua của đời người.

Nhớ lắm, chè đỗ đen Hà Nội...

Vy Anh