Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh lao kê

Lao kê xảy ra khi trực khuẩn lao tấn công đến phổi qua đường máu và lây lan khắp cơ thể cùng nhiều cơ quan khác. Lao kê là một dạng bệnh lao đặc trưng bởi các tổn thương nhỏ với kích thước 1-5mm lan khắp cơ thể.

Lao kê thuộc nhóm lao đường máu nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao. Có thể gặp ở nhiều đối tượng khác nhau nhưng hay gặp ở trẻ (đặc biệt là những trẻ nhỏ hơn 5 tuổi). Do khả năng đề kháng miễn dịch ở cơ thể của trẻ em tương đối yếu kém, dễ có khả năng mắc các bệnh lý nguy hiểm đến tính mạng.

Theo ThS.BSCKII Vũ Thị Dịu - Phó trưởng Khoa Hô hấp, Bệnh viện 19-8: Căn nguyên gây nên các bệnh lao là do vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis. Vi khuẩn này có thể xâm nhập vào cơ thể qua đường không khí do người bệnh hít phải giọt bắn có chứa vi khuẩn lao hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết có chứa vi khuẩn.

Mặc dù bệnh lao kê rất hiếm gặp (chỉ khoảng 1% trường hợp lao hoạt động) nhưng căn bệnh này được đánh giá là căn bệnh rất nghiêm trọng. Bệnh thường tiến triển nặng trong thời gian ngắn, nhưng gây tổn thương đến nhiều bộ phận như màng não, não, gan, tủy xương... Chẳng hạn như suy tuyến thượng thận, viêm màng ngoài tim, viêm màng não, hội chứng suy hô hấp cấp tính (ARDS)...

Lao kê thường xuất hiện trên những người có suy giảm miễn dịch như: nhiễm HIV, già yếu, dùng thuốc ức chế miễn dịch hoặc hóa chất điều trị ung thư. Người bệnh thường có tiền sử tiếp xúc bệnh nhân lao. Các chuyên gia đã khẳng định tỷ lệ tử vong trong vòng 1 năm là 100% nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, đa số các trường hợp nhiễm lao kê đều có tiên lượng tốt, khoảng 90% trường hợp khỏi bệnh nếu điều trị tích cực.

Lao kê xuất hiện do sự lan tràn của vi khuẩn lao theo đường máu tới khắp cả hai bên phổi.

1. Tầm quan trọng của chăm sóc dinh dưỡng với bệnh nhân mắc lao kê

Có một vòng luẩn quẩn liên quan đến bệnh lao nói chung và lao kê nói riêng, trong đó suy dinh dưỡng có thể làm trầm trọng thêm bệnh lao hoạt động và ngược lại. Vì vậy, người mắc lao kê cần tuân thủ một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều loại thực phẩm lành mạnh để cung cấp cho cơ thể các loại vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng quan trọng khác cần thiết để vượt qua bệnh lao hoạt động, giúp phục hồi sức mạnh và sức bền.

Dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là protein, vitamin (A, C, D, E, nhóm B) và khoáng chất (kẽm, sắt, selen), giúp củng cố và phục hồi chức năng hệ miễn dịch, tăng cường khả năng chống lại vi khuẩn lao và các tác nhân gây bệnh khác. Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp người bệnh tăng cường sức khỏe và sức đề kháng với bệnh tật, do đó còn có tác dụng làm tăng hiệu quả điều trị, giảm tác dụng phụ của thuốc và dự phòng tái nhiễm lao.

2. Các chất dinh dưỡng thiết yếu giúp người bệnh lao kê nhanh hồi phục

Đối với những bệnh nhân đang chiến đấu với bệnh lao kê, chế độ ăn giàu chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng là rất quan trọng để vượt qua căn bệnh này. Dinh dưỡng hợp lý hỗ trợ quá trình chữa bệnh, tăng cường năng lượng và hỗ trợ chống lại các bệnh nhiễm trùng. Bệnh nhân lao cần được điều trị, chăm sóc bằng một chế độ dinh dưỡng đặc biệt và thời gian nghỉ ngơi hợp lý để phục hồi nhanh chóng.

Thực phẩm giàu calo, giàu dinh dưỡng

Thực phẩm giàu calo, giàu dinh dưỡng có thể đáp ứng nhu cầu trao đổi chất ngày càng tăng của bệnh nhân lao đồng thời ngăn ngừa tình trạng giảm cân thêm. Các thực phẩm thiết yếu cho bệnh nhân lao bao gồm chuối, súp đậu lăng, đậu phộng, lúa mì và kê. Các loại hạt như hạt hướng dương, hạt chia, hạt bí ngô và hạt lanh, là nguồn cung cấp kẽm và các chất dinh dưỡng thiết yếu khác.

Carbohydrate cung cấp năng lượng

Ngũ cốc nguyên hạt, ngũ cốc và hạt kê, có hàm lượng calo và carbohydrate cao, cung cấp cho cơ thể năng lượng cần thiết để chống lại vi khuẩn gây nhiễm trùng. Việc đưa những thực phẩm này vào chế độ ăn uống có thể giúp duy trì mức năng lượng và hỗ trợ sức khỏe tổng thể trong quá trình điều trị.

Trái cây và rau quả giàu vitamin

Trái cây, rau quả giàu vitamin A, B, C và E giúp bổ sung lượng vitamin bị thiếu hụt do bệnh tật và quá trình điều trị. Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa giúp loại bỏ độc tố khỏi cơ thể, cung cấp sức mạnh rất cần thiết. Những chất chống oxy hóa mạnh này cũng bảo vệ người bệnh lao kê khỏi tác động tiêu cực của thuốc liều cao và các gốc tự do gây bệnh.

3. Nên ăn gì khi bị bệnh lao kê?

Thực phẩm giàu protein

Protein cần thiết cho các mô của cơ thể phát triển, chữa lành và duy trì, và những người mắc bệnh lao cần thêm protein để giúp họ phục hồi. Các loại hạt, đậu, đậu lăng, thịt gà, cá, trứng và thịt nạc là những nguồn protein tốt. Ăn các bữa ăn giàu protein giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, hỗ trợ chữa lành và ngăn ngừa mất cơ.

Thực phẩm giàu calo

Để chữa lành bệnh tối ưu, bệnh nhân lao thường cần nhiều calo hơn. Người bệnh có thể nạp năng lượng cần thiết bằng cách ăn những bữa ăn giàu calo. Quả bơ, pho mát, hạnh nhân, bơ đậu phộng, sữa nguyên chất, sữa chua, trái cây sấy khô, sô cô la đen và thanh granola là một số loại thực phẩm giàu calo có thể kết hợp vào chế độ ăn của bệnh nhân lao kê.

Bệnh nhân lao kê cần được điều trị, chăm sóc bằng một chế độ dinh dưỡng đặc biệt và thời gian nghỉ ngơi hợp lý để phục hồi nhanh chóng.

Hấp thụ các chất dinh dưỡng vi lượng

Các chất dinh dưỡng vi lượng là những chất dinh dưỡng cần thiết cho sức khỏe tổng thể và tinh thần ở mức độ vi lượng. Trong số đó có vitamin và khoáng chất, rất quan trọng để duy trì hệ thống miễn dịch, chữa lành và ngăn ngừa các vấn đề khác. Cơ thể có thể được đảm bảo nhận được các chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động bình thường bằng cách tiêu thụ các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng vi lượng, chẳng hạn như quả mọng, trái cây họ cam quýt, các loại hạt, rau lá xanh đậm.

Người bệnh lao kê cần bổ sung "siêu thực phẩm"

Các "siêu thực phẩm" có đặc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch, chẳng hạn như trà xanh, tỏi, gừng và nghệ, có thể giúp kiểm soát bệnh lao. Curcumin, một thành phần trong nghệ, đã được chứng minh là có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Trà xanh có nhiều chất chống oxy hóa, có thể giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào, trong khi tỏi và gừng có đặc tính tăng cường miễn dịch có thể hỗ trợ trong cuộc chiến chống lại nhiễm trùng.

Tăng cường khả năng miễn dịch bằng chất chống oxy hóa

Để kích hoạt hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa các gốc tự do có hại, hãy tiêu thụ nhiều loại trái cây và rau quả giàu chất chống oxy hóa và vitamin A, C và E. Để tăng cường lượng sắt, hãy đưa rau lá xanh vào chế độ ăn uống của người bệnh hai đến ba lần một tuần. Giữ gìn sức khỏe bằng cách kết hợp những thực phẩm cân bằng dinh dưỡng này vào chế độ ăn uống để hỗ trợ quá trình phục hồi và sức khỏe tổng thể.

4. Những điều cần tránh khi mắc bệnh lao kê

Những người mắc bệnh lao kê nên ăn một chế độ ăn uống cân bằng và bổ dưỡng nhưng cũng cần chú ý một số loại thực phẩm nhất định nên tránh khi dùng thuốc.

Không sử dụng các sản phẩm thuốc lá, thuốc lào, thuốc lá điện tử.
Tránh uống rượu vì nó có thể ảnh hưởng đến thuốc và làm cho quá trình điều trị trở nên khó khăn.
Thay thế cà phê và các loại đồ uống có chứa caffeine khác bằng nhiều nước và nước dừa hơn.
Tránh các thực phẩm chế biến như đường, lúa mì, các chất phụ gia khác, đồ ăn vặt và thực phẩm chiên rán.
Giảm lượng thịt đỏ và các bữa ăn khó tiêu vì chúng có thể làm cho các triệu chứng của bệnh lao trở nên tồi tệ hơn, chẳng hạn như đau bụng và tiêu chảy.

Thiên Châu