Chế Tạo chủ động giữ rừng bền vững

Trung tâm xã Chế Tạo nằm giữa những cánh rừng già.

Bước vào tháng 11, lớp thảm mục dưới tán rừng bắt đầu khô róc; những cánh rừng nguyên sinh nằm giáp ranh với diện tích nương của người dân trở thành khu vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy.

Những ngày này, Tổ xung kích bảo vệ rừng thôn Chế Tạo tăng cường tuần tra nhằm kịp thời phát hiện các nguy cơ mất an toàn cho rừng. Với trên 3.800 ha rừng nhận giao khoán bảo vệ, để làm tốt công tác bảo vệ rừng, 8 thành viên trong tổ đã tổ chức những chuyến tuần rừng kéo dài từ 5 - 7 ngày.

Nhờ tuần tra rừng thường xuyên nên các hành vi xâm hại rừng đã được phát hiện và ngăn chặn kịp thời.

Tổ xung kích bảo vệ rừng thôn Chế Tạo tuần tra rừng trong thời điểm khô hanh.

Anh Giàng A Phếnh - Tổ xung kích bảo vệ rừng thôn Chế Tạo chia sẻ: Đi tuần rừng phải có sức khỏe vì địa hình đồi núi dốc và mỗi chuyến đi kéo dài nhiều ngày. Tổ xung kích chúng tôi tổ chức một tháng đi tuần 15 ngày, nhờ đó đã hạn chế rất nhiều hành vi xâm hại rừng. Chúng tôi cũng thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở bà con tuyệt đối không mang lửa vào rừng mùa khô hanh.

Nhận thức rõ tính chất nguy hiểm của mùa khô, cấp ủy và chính quyền xã Chế Tạo đã sớm kiện toàn ban chỉ đạo chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững cấp xã cũng như các tổ xung kích bảo vệ rừng của 6 thôn với gần 600 thành viên. Bên cạnh đó, xã cũng bố trí người trực 24/24 giờ tại các điểm có nguy cơ cháy cao.

Lực lượng kiểm lâm cùng tổ xung kích bảo vệ rừng các thôn đi tuần rừng.

Trong nhiều năm qua, xã thường xuyên tổ chức cho người dân ký cam kết bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng, nhắc nhở quy định về đốt nương... Tại các bản xa trung tâm xã như Tà Dông, Nả Háng, Háng Tày, Kể Cả, các buổi họp thôn luôn lồng ghép truyên truyền về phòng chống cháy rừng, nâng cao nhận thức cho người dân.

Ông Sùng A Câu, thôn Kể Cả cho biết: Trước đây, người dân đốt nương theo kinh nghiệm, không để ý đến hướng gió cũng như thời điểm đốt nên dễ gây cháy lan vào rừng. Từ khi được tuyên truyền, hướng dẫn, chúng tôi đã hiểu và biết đốt nương đúng cách nên không xảy ra cháy rừng.

Xã Chế Tạo có nhiều thôn nằm xen kẽ với rừng.

Không chỉ tuyên truyền, xã Chế Tạo còn tổ chức các buổi diễn tập phòng cháy, chữa cháy rừng với sự tham gia của lực lượng công an, dân quân và đội bảo vệ rừng cộng đồng. Qua đó, các lực lượng được rèn kỹ năng dùng máy thổi gió, tạo đường băng cản lửa và phối hợp chữa cháy trong điều kiện rừng nhiều tầng, tán rộng.

Với hơn 19.330 ha rừng, Chế Tạo là xã có diện tích rừng lớn và cũng giáp ranh nhiều xã khác. Vì vậy, việc phối hợp liên vùng luôn được đặt lên hàng đầu. Xã đã tổ chức ký cam kết phối hợp quản lý, bảo vệ rừng với 5 xã giáp ranh, gồm: Lao Chải, Púng Luông, Chiềng Lao (tỉnh Sơn La), Khoen On, Mường Kim (tỉnh Lai Châu). Nội dung cam kết tập trung vào việc chia sẻ thông tin, phối hợp tuần tra liên tuyến, ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng và xử lý kịp thời các điểm có nguy cơ cháy rừng, phá rừng.

Lực lượng kiểm lâm và thành viên tổ xung kích tuyên truyền người dân về quy định sử dụng lửa khi vào rừng lấy dược liệu.

Song song với công tác phòng cháy, Chế Tạo còn phát huy vai trò của các chủ rừng, bao gồm 6 thôn cộng đồng được giao quản lý và 495 hộ nhận khoán bảo vệ rừng.

Từ khi thực hiện chi trả dịch vụ môi trường rừng, mỗi năm mang lại cho người dân nguồn thu trên 15 tỷ đồng, giúp bà con có động lực bảo vệ diện tích rừng được giao. Nhờ vậy, ý thức phòng cháy, chữa cháy rừng trong cộng đồng được nâng lên rõ rệt.

Ngoài ra, rừng không chỉ là “lá phổi xanh” mà còn là sinh kế của hàng trăm hộ dân trên địa bàn xã. Nguồn thu từ dịch vụ môi trường rừng, từ hoạt động trồng sa nhân, hái thảo quả dưới tán rừng đã giúp nhiều gia đình vươn lên thoát nghèo. Vì vậy, mỗi vụ cháy rừng xảy ra có thể cuốn theo nỗ lực nhiều năm của cộng đồng.

Nhờ làm tốt công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng nên rừng ở Chế Tạo vẫn xanh tốt.

Những năm gần đây, thời tiết diễn biến phức tạp, luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng. Để hạn chế thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra, xã Chế Tạo đã giao trách nhiệm cho từng thành viên ban chỉ đạo chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững xã và từng thôn, từng chủ rừng.

Trong thời gian cao điểm, xã tăng cường trực phòng cháy 24/24 giờ, kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng lửa ở rừng và khu vực gần rừng; sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện khi có sự cố.

Ông Giàng Pàng Tủa năm nay 70 tuổi, là thế hệ thứ 6 sinh sống tại thôn Chế Tạo khẳng định: Mỗi người dân Chế Tạo là một lá chắn bảo vệ rừng. Chỉ cần cộng đồng đồng lòng, quyết tâm, những "lá phổi xanh" của xã sẽ tiếp tục được giữ an toàn.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và người dân, nhiều năm qua Chế Tạo không để xảy ra các vụ cháy rừng lớn. Rừng được bảo vệ đã góp phần giữ môi trường, giảm nguy cơ sạt lở đất và đảm bảo sinh kế bền vững cho người dân vùng cao.

Phạm Ngọc Sơn