Chênh lệch đáng kể giữa kỳ vọng và thực tế trong phân công việc nhà giữa nam và nữ

Hướng đến kỷ niệm 115 năm Ngày Quốc tế phụ nữ 8/3, ngày 26/2, Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới phối hợp với Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học về "Bình đẳng giới trong gia đình và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới".

Đây là đề tài độc lập cấp Quốc gia "Nghiên cứu, đánh giá tổng thể về bình đẳng giới phục vụ phát triển bền vững".

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Trưởng Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ của Viện, khẳng định: "Ở Việt Nam, quyền bình đẳng nam, nữ được ghi nhận rất sớm, ngay từ bản Hiến pháp đầu tiên của nước ta, cách đây 79 năm. Trải qua quá trình đó, nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong thực hiện quyền bình đẳng nam nữ. Bình đẳng giới, quyền trẻ em, vai trò của phụ nữ trong gia đình và xã hội ngày càng được đề cao".

PGS.TS. Nguyễn Đức Minh, Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Trưởng Ban Vì sự tiến bộ của phụ nữ của Viện, phát biểu khai mạc Hội thảo

"Tuy nhiên, tình trạng bạo lực gia đình vẫn chưa xử lý được triệt để. Như vậy, bình đẳng giới trong gia đình và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới tiếp tục là chủ đề được Đảng, Nhà nước, xã hội và người dân quan tâm. Các câu hỏi được quan tâm là: Làm thế nào xóa bỏ triệt để các định kiến và phân biệt đối xử về giới, bảo đảm bình đẳng giới thực chất giữa nam, nữ và thiết lập, củng cố quan hệ hợp tác, hỗ trợ giữa nam, nữ trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình?" - PGS.TS. Nguyễn Đức Minh thẳng thắn bày tỏ.

PGS.TS. Nguyễn Đức Minh cũng chia sẻ: "Trong khuôn khổ một hội thảo khó có thể phân tích, đánh giá, đưa ra giải pháp toàn diện và tổng thể về bảo đảm bình đẳng giới trong gia đình và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới. Hội thảo sẽ nghe các đại biểu báo cáo, thảo luận sôi nổi về kết quả nghiên cứu, khảo sát đối với hai nhóm chủ đề: Bình đẳng giới trong gia đình và bạo lực trên cơ sở giới. Từ đó, đề xuất, gợi mở một số giải pháp bước đầu liên quan đến bình đẳng giới trong gia đình và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới".

PGS.TS. Trần Thị Minh Thi, Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội, Chủ nhiệm Đề tài, phát biểu tại hội thảo

Theo báo cáo đề dẫn tại Hội thảo, PGS.TS. Trần Thị Minh Thi, Phó Viện trưởng Viện Thông tin Khoa học xã hội, Chủ nhiệm Đề tài, cho biết: Những phân tích từ Đề tài giúp nhận diện các giá trị, chuẩn mực truyền thống đã hình thành những kỳ vọng về vai trò của nam và nữ trong gia đình. Qua đó, hiểu được cách mà những định kiến này vẫn ảnh hưởng đến việc phân chia công việc và ra quyết định trong gia đình, dù xã hội ngày nay đã có nhiều biến chuyển. Việc nhận diện những khoảng cách này giúp gia đình tìm ra nguyên nhân gốc rễ của những xung đột có thể gây ra áp lực, căng thẳng và mâu thuẫn trong các mối quan hệ gia đình. Phân tích kỳ vọng và thực tế từ khía cạnh giới, không chỉ là công cụ để hiểu sâu sắc hơn về cấu trúc và chức năng của gia đình trong bối cảnh hiện đại, mà còn là bước đệm quan trọng hướng tới một xã hội bình đẳng và phát triển bền vững. Ví như, trong công việc nội trợ và chăm sóc: Kết quả cho thấy có sự chênh lệch đáng kể giữa kỳ vọng và thực tế trong việc phân công việc nhà giữa nam và nữ. Khi được hỏi về kỳ vọng ai là người làm nội trợ chính trong gia đình, 44,6% nữ và 33,8% nam cho rằng đó là trách nhiệm của người vợ, trong khi tỷ lệ này với người chồng chỉ lần lượt là 1,6% ở nữ và 2,7% ở nam.

Điều này phản ánh tư duy truyền thống vẫn còn phổ biến, khi nội trợ vẫn chủ yếu được xem là trách nhiệm của phụ nữ. Tuy nhiên, có đến 56,8% tổng số người được khảo sát mong muốn cả hai vợ chồng cùng chia sẻ việc nhà, cho thấy sự thay đổi trong nhận thức về bình đẳng giới trong gia đình.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Như vậy, sự khác biệt giữa kỳ vọng và thực tế không chỉ là vấn đề của quan điểm cá nhân, mà còn phản ánh sự phức tạp của bối cảnh xã hội, kinh tế và văn hóa mà mỗi gia đình phải đối mặt.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ, thảo luận nhiều nội dung xoay quanh vấn đề này như: Phân công lao động và quyền quyết định trong hoạt động kinh tế, sản xuất của gia đình từ khía cạnh giới; Tiêu chí chọn bạn đời và quyết định kết hôn từ khía cạnh giới; Tiếp cận và sử dụng dịch vụ xã hội, các mạng lưới xã hội hỗ trợ gia đình; Mức độ phổ biến của bạo lực trên cở sở giới; Một số khuyến nghị chính sách thúc đẩy bình đẳng giới trong gia đình…

PV