Chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng để đánh thức dữ liệu khổng lồ 'đang ngủ yên'

Dữ liệu khổng lồ đang ngủ yên cần được đánh thức

Chiều 1/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc làm việc với Bộ Công an và các bộ, ngành liên quan về xây dựng hành lang pháp lý, chính sách và thể chế để thúc đẩy hình thành và phát triển sàn dữ liệu Việt Nam.

Các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp cho thấy, nền kinh tế dữ liệu toàn cầu đang trong giai đoạn mở rộng mạnh mẽ. Theo hãng nghiên cứu Statista (Đức), các sàn dữ liệu thế giới tăng trưởng mạnh mẽ với tổng giá trị lên tới 344 tỷ USD vào năm 2024 và có thể lên tới 655 tỷ USD vào năm 2029, tập trung chủ yếu tại khu vực Bắc Mỹ và châu Á Thái Bình Dương.

Thủ tướng phát biểu kết luận cuộc làm việc. Ảnh: VGP

Tại Việt Nam, riêng thị trường dữ liệu năm 2024 ước tính đạt khoảng 1,57 tỷ USD, dự báo tới năm 2030 sẽ đạt khoảng 3,53 tỷ USD, với tốc độ tăng trưởng khoảng 14,2%. Nền kinh tế số của Việt Nam được kỳ vọng đạt khoảng 45 tỷ USD vào năm 2025 và có thể đạt trong khoảng 90-200 tỷ USD vào năm 2030.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng dành thời gian phân tích về yêu cầu làm mới các động lực tăng trưởng mới, trong đó có kinh tế số, kinh tế dữ liệu. Thủ tướng khẳng định dữ liệu là tài nguyên chiến lược, là tư liệu sản xuất mới sau đất đai, lao động, vốn và công nghệ, có cơ sở dữ liệu Việt Nam thì mới có trí tuệ nhân tạo Việt Nam.

Theo Thủ tướng, hiện chúng ta đang có một khối lượng dữ liệu khổng lồ nhưng đang bị phân tán, "đang ngủ yên chứ chưa được đánh thức", chưa được khai thác; đặt ra yêu cầu kích hoạt được nguồn tài nguyên dữ liệu.

Do đó, việc xây dựng và phát triển sàn dữ liệu trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, khách quan, nhằm đánh thức và bổ sung nguồn lực của đất nước cho phát triển kinh tế - xã hội.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc xây dựng thành công sàn giao dịch dữ liệu tại Việt Nam sẽ hình thành một loại thị trường mới, thị trường giao dịch dữ liệu có giá trị gia tăng cao; đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp...

Không để xảy ra tình trạng "trên trải thảm dưới rải đinh"

Từ phân tích trên, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh các định hướng, quan điểm trong phát triển sàn dữ liệu tại Việt Nam. Trước tiên, việc xây dựng sàn dữ liệu tại Việt Nam phải đổi mới từ tư duy, nhận thức đến hành động, thể hiện tầm nhìn chiến lược, với quyết tâm chính trị cao.

Đồng thời, phải tiến hành theo lộ trình phù hợp, khoa học, bài bản, trên tinh thần vừa làm vừa rút kinh nghiệm, hoàn thiện dần; không cầu toàn, không nóng vội, không bỏ lỡ cơ hội; nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn; đã làm là phải thành công, đồng thời phải quản lý rủi ro.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long phát biểu. Ảnh: VGP

Thủ tướng lưu ý, xác định an ninh, an toàn dữ liệu là yêu cầu xuyên suốt, điều kiện tiên quyết để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu. Coi an ninh, an toàn, bảo mật dữ liệu là nguyên tắc cốt lõi, không thể thay đổi để thúc đẩy phát triển thị trường dữ liệu nhanh nhưng bền vững, an toàn…

Về các yêu cầu đặt ra, Thủ tướng nêu rõ, việc xây dựng và thực thi chính sách phát triển sàn giao dịch dữ liệu phải mang tính đột phá, đẩy mạnh cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các vấn đề mới nhưng phải đảm bảo khung khổ pháp lý đồng bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, bảo vệ quyền lợi, ích chính đáng và hợp pháp của các chủ thể tham gia.

Đồng thời, cần tạo mọi điều kiện thuận lợi để các chủ thể tham gia với thủ tục hành chính, quy định kinh doanh thông thoáng, không để xảy ra tình trạng "trên trải thảm dưới rải đinh"; tăng hậu kiểm và giảm tiền kiểm.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến việc đảm bảo cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân, với tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ; đảm bảo quyền tài sản, đảm bảo tự do sáng tạo trong kinh doanh.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế giám sát, quản lý rủi ro ngay từ đầu vào để đảm bảo an ninh, an toàn dữ liệu và tuyệt đối tuân thủ các quy định pháp luật về dữ liệu, bảo vệ dữ liệu cá nhân…

Luân Dũng