Chỉ thị 40: Sức mạnh của ý Đảng, lòng dân (Kỳ 2)

Kỳ 2: Chỉ thị thực sự đi vào cuộc sống

Đoàn kết làm nên sức mạnh

Theo ông Hoàng Xuân Trường – Giám đốc ngân hàng chính sách xã hội tỉnh Sơn La, hoạt động của tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn thực sự thay đổi kể từ khi Chỉ thị 40-CT/TW ra đời. Chỉ thị 40-CT/TW không chỉ như một kim chỉ nam dẫn đường mà còn phát huy sức mạnh của tập thể, giúp việc đem đồng vốn của Đảng, Chính phủ không chỉ là việc của ngân hàng chính sách hay một tổ chức đoàn thể nào mà trở thành nhiệm vụ chung của cả hệ thống chính trị.

Tại Sơn La, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã nhanh chóng ban hành nhiều công văn, kế hoạch triển khai Chỉ thị 40-CT/TW tới tất cả các sở, ban ngành, UBND các huyện, thành phố. Trong suốt 10 năm qua, với 349 thành viên Ban đại diện HĐQT NHCSXH các cấp, hằng năm đã thực hiện tốt công tác xây dựng kế hoạch và tổ chức kiểm tra, giám sát đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn.

Hành trình 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, tư duy và cách làm của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể đã thực sự thay đổi. Công việc mà nhiều người ví như “vác tù và hàng tổng” đã trở đã trở thành nhiệm vụ chính trị. Từ đó, các cấp ủy đảng đã vào cuộc làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến về đối tượng thụ hưởng; quy trình thủ tục vay vốn; hiệu quả của các chương trình tín dụng chính sách, các mô hình sản xuất kinh doanh điển hình, sử dụng vốn vay đạt hiệu quả cao. Thông qua đa dạng các hình thức tuyên truyền giúp cho người dân trên địa bàn biết và hiểu được các chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước thông qua NHCSXH, phấn khởi đón nhận và nghiêm túc chấp hành. Nhiều huyện, xã đã đưa chỉ tiêu liên quan đến tín dụng chính sách vào tiêu chí đánh giá hàng kỳ, hàng năm.

Các buổi giao dịch tại xã của NHCSXH luôn được chính quyền tạo mọi điều kiện tốt nhất

Tại Mai Sơn, ông Nguyễn Việt Cường, Bí thư huyện Mai Sơn chia sẻ, Ban Thường vụ huyện ủy luôn coi trọng công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 40-CT/TW là nhiệm vụ chính trị quan trọng, mang tính nhân văn sâu sắc, góp phần quan trọng trong việc triển khai thực hiện các chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; các mục tiêu, nhiệm vụ của huyện đề ra, đặc biệt là chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới. Sau 10 năm triển khai thực hiện, nhận thức của cấp ủy chính quyền các cấp về tín dụng chính sách đã có sự thay đổi. Minh chứng rõ ràng nhất đó là dù ngân sách còn eo hẹp, nhưng huyện vẫn bố trí nguồn lực để ủy thác qua ngân hàng chính sách xã hội, cùng với nguồn lực từ trung ương để cho vay. Hoạt động của ngân hàng chính sách cũng được huyện ủy quan tâm, tạo điều kiện. “Chúng tôi hiểu rõ giá trị của hoạt động giao dịch tại xã nên tại mỗi xã, điểm giao dịch của ngân hàng chính sách xã hội luôn được bố trí trong khuôn viên UBND xã, đảm bảo an toàn, thuận tiện cho nhân dân đến giao dịch, làm việc, cấp ủy, chính quyền, nhân dân dễ dàng giám sát”, ông Cường cho biết.

Hoạt động của tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn tỉnh Sơn La thực sự thay đổi kể từ khi Chỉ thị 40-CT/TW ra đời

Còn tại Thuận Châu, ông Lê Hồng Phong, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết, trên địa bàn, kể từ khi có Chỉ thị 40, các cấp ủy đảng, chính quyền cơ sở quan tâm, quyết liệt hơn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động tín dụng chính sách. Nhân dân các dân tộc trong huyện đã quen dần với kinh tế thị trường, sản xuất nông nghiệp có nhiều tiến bộ, chuyển dịch tích cực theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, sản xuất tập trung có năng suất, chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường.

Các tổ chức hội, đoàn thể chính trị cũng tích cực vào cuộc, chung tay cùng NHCSXH. Ông Nguyễn Huy Anh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Sơn La cho biết, trong 10 năm qua, Hội Nông dân đã chủ động phối hợp với NHCSXH thông qua ký kết cơ chế phối hợp, cùng nhau thực hiện tốt phương thức cho vay mà ở đó hội tụ sức mạnh của cả hệ thống chính trị, tất cả vì cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân. Tổ chức Hội Nông dân cũng cùng ngân hàng lồng ghép các hoạt động chuyển giao khoa học, kỹ thuật, kinh nghiệm sản xuất, từ đó giúp hội viên nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Nhờ nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách đã giúp nhiều hội viên phát triển mô hình kinh tế hiệu quả. Còn tại Hội liên hiệp phụ nữ, theo bà Lường Thị Thanh Thủy, Chủ tịch liên hiệp Phụ nữ huyện Thuận Châu, Hội Phụ nữ luôn xác định, nguồn vốn của NHCSXH là kênh rất quan trọng trong việc đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, tạo việc làm cho lao động nông thôn, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn. Chính vì vậy, trong chương trình hoạt động công tác hàng năm, Hội Liên hiệp Phụ nữ đã đưa nội dung thực hiện nhiệm vụ ủy thác cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác là một trong những nội dung thi đua của Hội để chấm điểm, đánh giá xếp loại thi đua cuối năm.

Nâng cao cả “chất” và “lượng”

Với tất cả nỗ lực của hệ thống chính trị, hiện trên địa bàn tỉnh Sơn La có 3.783 tổ tiết kiệm vay vốn ở tất cả các bản, hiện không còn bản nào không có sự hiện diện của tín dụng chính sách. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất của kết quả thực hiện Chỉ thị 40 đó là tổng nguồn vốn nhận ủy thác của địa phương đến 20/11/2024 là 239.044 triệu đồng, tăng 308,57% so với năm 2014, thể hiện sự quyết tâm của các cấp ủy, chính quyền trong việc bố trí nguồn lực để hỗ trợ đầu tư cho công tác giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội tại địa phương thông qua hoạt động tín dụng chính sách xã hội. Trong giai đoạn 2014 - 2024 doanh số cho vay tín dụng chính sách trên toàn địa bàn tỉnh Sơn La, đạt hơn 17 nghìn tỷ đồng, tăng gần 13 nghìn tỷ đồng so với năm 2014. Đồng thời, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp chú trọng chỉ đạo và thực hiện các giải pháp nhằm củng cố và nâng cao chất lượng tín dụng chính sách, đến nay, tỷ lệ nợ quá hạn toàn tỉnh từ 0,38% thời điểm cuối năm 2014 giảm xuống còn 0,06%, đặc biệt có 135/204 xã không có nợ quá hạn.

NHCSXH đang nỗ lực triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng chính sách, nhất là áp dụng công nghệ, chuyển đổi số

Với dư nợ là 6.600 tỷ đồng và 130 nghìn khách hàng đang thụ hưởng chính sách, ông Hoàng Xuân Trường cho biết, vốn tín dụng chính sách xã hội đã làm thay đổi căn bản nhận thức của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số. Từ mặc cảm, tự ti, nay người dân mạnh dạn vay vốn và làm ăn có hiệu quả, giúp đồng bào dần nâng cao chất lượng cuộc sống, nâng cao trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, cũng như trình độ quản lý vốn. Người dân dần vươn lên thoát nghèo, làm giàu trên chính quê hương mình, bóng dáng của tín dụng đen đang dần đẩy lùi. Dưới tán cây cà phê, người dân còn biết nuôi gà, xen canh cây ăn quả để đem lại thu nhập tốt hơn. Từ việc tìm đến ngân hàng chính sách để vay vốn, giờ đây người dân dần có của ăn của để, đem chính những đồng vốn sinh lời quay trở lại để gửi tiết kiệm tại ngân hàng.

Tuần lễ tiết kiệm vì người nghèo được triển khai sôi nổi trên địa bàn

Tuy nhiên, không có con đường nào trải toàn hoa hồng, tín dụng chính sách cũng gặp không ít khó khăn. Ông Hoàng Xuân Trường bộc bạch, thách thức đầu tiên đó là về cơ cấu nhân sự của mỗi tổ chức chính trị đều thay đổi sau mỗi kỳ đại hội, vì vậy, công tác tập huấn về tín dụng chính sách lại bắt đầu lại. Chưa kể các huyện, xã đều đang nỗ lực về đích nông thôn mới, cũng đồng nghĩa với việc đối tượng của ngân hàng chính sách thu hẹp dần khi hộ nghèo, cận nghèo giảm xuống. Trong khi đó, lại đang xuất hiện “khoảng trống” chính sách đối với một số đối tượng như hộ có thu nhập trung bình. Về điều này, ông Lê Xuân Tuyền, Giám đốc Phòng Giao dịch NHCSXH huyện Thuận Châu cho biết, các hộ có thu nhập trung bình trên địa bàn là đối tượng rất dễ tổn thương khi có biến cố xảy ra, phương án kinh doanh lại nhỏ lẻ, rất dễ tái nghèo vì vậy cần có chính sách cho vay đối với các đối tượng này để họ thoát nghèo bền vững. Còn với ông Cầm Văn Sơn, Giám đốc Phòng Giao dịch NHCSXH huyện Mai Sơn, nhu cầu vay vốn giải quyết việc làm trên địa bàn đang như “muối bỏ bể”, chưa thể đáp ứng hết nhu cầu của người dân trong khi việc cho vay các đối tượng hộ nghèo, cận nghèo cũng đang dần bị thu hẹp.

Bên cạnh đó, do tỉnh còn nhiều khó khăn nên nguồn vốn ủy thác của địa phương cũng hạn chế. Ông Trường cho biết hiện nguồn vốn ủy thác của địa phương tại Sơn La đang là 3,4% trong khi toàn quốc là hơn 12%, điều này cũng khiến hoạt động của NHCSXH trên địa bàn gặp nhiều khó khăn.

Quỳnh Trang