Chỉ thị về việc tăng cường phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh Ninh Bình năm 2025

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh kiểm tra công tác phòng, chống lũ lụt năm 2024. Ảnh: NBO

Công văn nêu rõ: Năm 2024, tình hình thiên tai ở nước ta xảy ra khốc liệt, cực đoan, tỉnh Ninh Bình cũng chịu nhiều ảnh hưởng, đặc biệt là cơn bão số 3 (Yagi) gây ngập lụt ở vùng thấp trũng; hạn dài ngày gây cháy rừng trên núi đá… ; tổng giá trị thiệt hại do thiên tai gây ra ước tính trên 376 tỷ đồng.

Năm 2025, theo dự báo của cơ quan chuyên môn, tình hình thời tiết, khí hậu, thủy văn tiếp tục có nhiều diễn biến bất thường, khó lường, chịu tác động lớn từ biến đổi khí hậu. Nguy cơ xuất hiện bão mạnh, mưa lớn, lũ cao trên các triền sông, hạn hán, xâm nhập mặn ở mức cao.

Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ số 09/CT-TTg ngày 01/6/2022 về tăng cường công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn; Chỉ thị số 02/CT-BNNMT ngày 8/5/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc tăng cường công tác đảm bảo an toàn công trình đê điều, thủy lợi trong mùa mưa, lũ năm 2025. Để chủ động phòng, sẵn sàng ứng phó với các loại hành thiên tai và khắc phục kịp thời, có hiệu quả các sự cố, thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thành phố và UBND các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt các nội dung sau:

Về nhiệm vụ trọng tâm chung

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành của tỉnh, UBND các huyện, thành phố và UBND các xã, phường, thị trấn cần chủ động, sẵn sàng ứng phó thiên tai.

Trong đó, tiến hành tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm về công tác chỉ đạo, điều hành trong phòng, chống, ứng phó thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2024 nhằm phát huy những ưu điểm, những chương trình, dự án, công việc mang lại hiệu quả thiết thực; đồng thời, làm rõ nguyên nhân những mặt còn hạn chế, yếu kém để có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục; xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025 sát với tình hình thực tế của từng ngành, địa phương và đơn vị, có tính đến yếu tố bất thường do biến đổi khí hậu và đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất, xuyên suốt, phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ, hiệu quả, đồng thời đảm bảo sự linh hoạt, tính liên tục trong triển khai thực hiện, không để khoảng trống trong bối cảnh sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương; bổ sung phương tiện kỹ thuật, trang thiết bị làm việc nhằm nâng cao năng lực chỉ đạo, điều hành, ứng phó trong thực hiện nhiệm vụ bảo đảm an toàn, nhất là các địa bàn trọng điểm xung yếu.

Kiểm tra, đánh giá kỹ hiện trạng hệ thống công trình đê điều, thủy lợi, phát hiện những hư hỏng, các yếu tố bất lợi có nguy cơ đe dọa an toàn công trình; chủ động triển khai phương án đảm bảo an toàn công trình đã được phê duyệt (nhất là các vị trí, khu vực trọng điểm xung yếu, những sự cố công trình xảy ra trong bão, lũ năm 2024 nhưng chưa được sửa chữa, khắc phục) theo phương châm “4 tại chỗ”; hiệp đồng, phối hợp chặt chẽ với lực lượng quân đội đóng trên địa bàn để chuẩn bị hộ đê, bảo vệ công trình.

Căn cứ phương án được duyệt, chuẩn bị đủ số lượng, chủng loại vật tư dự trữ cho từng tuyến đê, công trình thủy lợi; ngoài vật tư dự trữ của Nhà nước hiện có trên địa bàn, cần có kế hoạch huy động vật tư trong Nhân dân, kể cả vật tư, thiết bị của các doanh nghiệp, cơ quan đóng trên địa bàn để sử dụng trong trường hợp xảy ra sự cố.

Rà soát đánh giá quy trình vận hành đối với các cống dưới đê, nhất là cống dưới đê của các trạm bơm tiêu (trọng điểm là các vùng sản xuất nông nghiệp, công nghiệp, khu đô thị, khu dân cư…), các hồ chứa để điều chỉnh bổ sung phù hợp, đảm bảo an toàn chống lũ, an toàn đập, hồ chứa nước thuộc thẩm quyền quản lý. Tổ chức vận hành thử các trạm bơm tiêu, cống dưới đê, cống cửa khẩu qua đê, cửa van, thiết bị phục vụ xả lũ các hồ chứa… đảm bảo vận hành an toàn, bố trí vật tư, thiết bị dự phòng đảm bảo kịp thời sửa chữa, thay thế trường hợp có sự cố vận hành.

Tổ chức phát quang mái, chân đê, đập và trong phạm vi bảo vệ công trình để phục vụ công tác tuần tra, phát hiện và kịp thời xử lý sự cố trong mùa mưa, lũ; giải tỏa, thanh thải vật cản, chướng ngại vật lấn chiếm bãi sông, lòng sông, nạo vét, khơi thông hệ thống kênh tiêu để đảm bảo tiêu úng, thoát lũ.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu tu sửa, nâng cấp, sửa chữa, duy tu bảo dưỡng công trình. Huy động nguồn lực của địa phương để chủ động xử lý những sự cố phát sinh đột xuất trước, trong mùa mưa, lũ và tu bổ các hạng mục cần thiết khác nhằm hạn chế đến mức thấp nhất các sự cố xảy ra khi có lũ, bão.

Các chủ đầu tư, các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra, đôn đốc, phát hiện và giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình đê điều, thủy lợi (nhất là công trình sửa chữa, khắc phục các sự cố, hư hỏng do mưa lũ gây ra; công trình có nhiệm vụ chặn dòng, thi công vượt lũ, phòng chống lũ, ngập lụt, xâm nhập mặn, hạn hán, sạt lở năm 2025 và các dự án thuộc Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025) đảm bảo chất lượng, an toàn chống lũ; tuyệt đối không cắt xẻ đê và không thi công các hạng mục công trình chính trong mùa mưa, lũ.

Đảm bảo an toàn công trình trong mùa mưa, lũ: Theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình mưa, lũ, bão; sẵn sàng lực lượng, vật tư, phương tiện để chủ động triển khai các phương án hộ đê, bảo vệ trọng điểm xung yếu đê điều đã được phê duyệt theo phương châm “4 tại chỗ” khi có tình huống xảy ra. Trong đó đặc biệt lưu ý đối với các trọng điểm xung yếu (3 trọng điểm cấp tỉnh và 20 trọng điểm cấp cơ sở).

Tổ chức lực lượng và thực hiện nghiêm công tác tuần tra, canh gác bảo vệ đê điều trong mùa lũ để phát hiện, xử lý kịp thời ngay từ giờ đầu các sự cố đê điều xảy ra; Tiếp tục củng cố các đội xung kích phòng, chống thiên tai, lực lượng tuần tra canh gác đê, lực lượng ứng phó thiên tai trong cộng đồng để tham gia cứu hộ, cứu nạn. Xây dựng phương án sử dụng cụ thể đối với vật tư phòng chống thiên tai hiện do cấp huyện quản lý. Gửi phương án về Sở Nông nghiệp và Môi trường trong tháng 5 năm 2025.

Về công tác quản lý: Tăng cường kiểm tra hệ thống công trình đê điều, thủy lợi nhằm kịp thời phát hiện, kiên quyết ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật về đê điều, thủy lợi. Chỉ đạo kiểm tra việc chấp hành quyết định cấp phép đối với chủ đầu tư các công trình liên quan đến đê điều, thủy lợi theo quy định của pháp luật;

Thực hiện nghiêm Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 7/10/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường xử lý vi phạm pháp luật về đê điều; nhất là tình trạng vi phạm tập kết vật liệu quy mô lớn, xây dựng công trình trái phép trên bãi sông, đổ phế thải lấn chiếm bãi sông, lòng sông gây cản trở thoát lũ...

Xử lý dứt điểm hành vi lấn chiếm mặt, mái đê, hành lang bảo vệ đê gây ảnh hưởng đến an toàn đê và khả năng thoát lũ, lấn chiếm, sử dụng đất trái phép trong phạm vi bảo vệ công trình đê điều, thủy lợi; Bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt và tổng hợp, báo cáo kịp thời khi xảy ra sự cố đê điều, công trình thủy lợi theo quy định.

Tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về phòng chống thiên tai; tổ chức tập huấn, diễn tập, hướng dẫn các kỹ năng ứng phó với thiên tai cho các lực lượng phòng chống thiên tai và cộng đồng trên địa bàn quản lý đảm bảo hiệu quả, sát với thực tế; tuyệt đối không để xảy ra tình trạng chủ quan, bị động trước thiên tai; phối hợp với các cấp chính quyền xây dựng các giải pháp, phương án đảm bảo phù hợp, hiệu quả để cùng chung tay ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.

Về nhiệm vụ cụ thể

Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố xây dựng tài liệu hướng dẫn các xã, phường, thị trấn thành lập Ban chỉ huy, thành lập Đội xung kích và xây dựng phương án phòng chống thiên tai… phù hợp ngay sau khi thực hiện sáp nhập các xã và thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Thời gian hoàn thành trong tháng 5 năm 2025.

Tham mưu UBND tỉnh xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng: Quân đội, công an, các sở ngành và lực lượng xung kích của các địa phương đảm bảo chủ động, hiệu quả trong phòng chống thiên tai. Tham mưu UBND tỉnh thực hiện các giải pháp kỹ thuật để xóa bỏ các trọng điểm phòng, chống lụt bão cấp tỉnh. Báo cáo UBND tỉnh trước 30/5/2025.

Tham mưu xây dựng quy chế phối hợp với các tỉnh giáp ranh về công tác bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng; Phương án xử lý cháy rừng tại các điểm xung yếu, quan trọng.

Thường xuyên cập nhật, tham mưu triển khai thực hiện các văn bản pháp luật về lĩnh vực phòng, chống thiên tai đảm bảo kịp thời, thông suốt, không bị gián đoạn. Tổ chức thu nộp, quản lý Quỹ phòng, chống thiên tai cấp tỉnh đúng quy định. Thực hiện nghiêm túc công tác trực ban, tổng hợp, báo cáo theo quy định; tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện các quy định của pháp luật về đê điều, thủy lợi và các yêu cầu của Chỉ thị này trên địa bàn tỉnh.

Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh chủ trì phối hợp với các sở, ngành, cơ quan có liên quan tham mưu, hướng dẫn kiện toàn, phân công nhiệm vụ bộ máy chỉ đạo điều hành công tác phòng thủ dân sự, phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các cấp theo quy định của Luật Phòng thủ dân sự ngày 20/6/2023. Báo cáo UBND tỉnh trong tháng 6 năm 2025.

Chỉ đạo xây dựng phương án cứu hộ, cứu nạn trong các tình huống thiên tai; chủ động huy động lực lượng, phương tiện, trang thiết bị để ứng phó kịp thời, hiệu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn trên địa bàn tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao; tăng cường tập huấn nghiệp vụ nâng cao năng lực cho lực lượng cứu hộ, cứu nạn nhằm đáp ứng yêu cầu trong mọi tình huống. Chỉ đạo các địa phương thực hiện diễn tập phòng thủ dân sự ứng phó với bão, lụt và tìm kiếm cứu nạn đảm bảo sát tình hình thực tế.

Công an tỉnh sẵn sàng phương án đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội trước, trong và sau thiên tai; chủ động huy động lực lượng tham gia công tác cứu hộ, cứu nạn, sơ tán dân, khắc phục hậu quả thiên tai. Phối hợp với Sở Xây dựng thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn giao thông khi xảy ra thiên tai; phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi, phòng chống thiên tai.

Sở Xây dựng chỉ đạo rà soát có phương án, giải pháp phù hợp để tiêu thoát nước và khắc phục nhanh tình trạng ngập úng cục bộ tại địa bàn đô thị khi mưa lớn; đảm bảo an toàn đối với các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình xây dựng dân dụng, hệ thống cây xanh đô thị, các công trình xây dựng khác ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng; phối hợp rà soát, thống nhất và triển khai kế hoạch phòng, chống đổ, sập nhà, công trình; tổ chức sơ tán người, tài sản ra khỏi những khu vực không đảm bảo an toàn để phòng, tránh sự cố, thiên tai;

Đảm bảo an toàn giao thông, ứng phó sự cố hư hỏng công trình giao thông; phối hợp Công an tỉnh xây dựng, tổ chức thực hiện phương án phân luồng giao thông khi có thiên tai xảy ra; bố trí lực lượng, phương tiện, vật tư, thiết bị tại những khu vực trọng yếu để đảm bảo an toàn giao thông và sẵn sàng khắc phục khi xảy ra sự cố, thiên tai; phối hợp, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình giao thông trọng điểm liên quan đến đê điều, thủy lợi và phòng, chống thiên tai.

Sở Công Thương xây dựng kế hoạch dự trữ và cung ứng các mặt hàng thiết yếu cho công tác phòng, chống thiên tai; tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các giải pháp bình ổn giá cả thị trường khi có thiên tai; chỉ đạo Công ty Điện lực Ninh Bình có kế hoạch, phương án đảm bảo hệ thống điện khi có thiên tai xảy ra.

Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với Báo và Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, chỉ đạo hệ thống thông tin cơ sở: Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về tình hình thời tiết, thiên tai; tăng thời lượng tin bài, bổ sung đa dạng các hình thức tuyên truyền, phổ biến các biện pháp phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn để người dân biết và chủ động phòng ngừa, ứng phó; củng cố mạng lưới thông tin liên lạc từ tỉnh đến cơ sở, sẵn sàng các phương án đảm bảo thông tin hai chiều thông suốt, kịp thời trong mọi tình huống.

Sở Y tế đảm bảo thuốc men, nhân lực y tế sẵn sàng ứng phó với thiên tai, dịch bệnh sau thiên tai. Chỉ đạo các cơ sở y tế trực thuộc chuẩn bị phương án sơ cấp cứu tập trung.

UBND các huyện, thành phố rà soát, bổ sung kế hoạch, phương án PCTT của ngành, địa phương, đơn vị sát với tình hình thực tế, theo từng cấp độ rủi ro thiên tai đảm bảo an toàn cao nhất về người và tài sản; đồng thời phải mang tính kế thừa, đảm bảo sau khi kết thúc hoạt động của chính quyền cấp huyện và thực hiện hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, việc tổ chức ứng phó với các tình huống thiên tai phải rõ nhiệm vụ, rõ người, rõ việc, ứng phó hiệu quả. Tổ chức thường trực phòng chống thiên tai và thực hiện công tác tuần tra, canh gác bảo vệ đê điều, hồ đập trong mùa lũ theo quy định để phát hiện, xử lý kịp thời ngay từ giờ đầu các sự cố;

Rà soát củng cố lực lượng, chuẩn bị đầy đủ phương tiện, vật tư, trang thiết bị, nhu yếu phẩm đảm bảo đầy đủ theo phương châm “bốn tại chỗ”; Tiếp tục củng cố các đội xung kích phòng, chống thiên tai, lực lượng tuần tra canh gác đê, lực lượng ứng phó thiên tai trong cộng đồng để tham gia cứu hộ, cứu nạn. Xây dựng phương án sử dụng cụ thể đối với các vật tư phòng chống thiên tai hiện do cấp huyện quản lý. Gửi phương án về Sở Nông nghiệp và Môi trường trong tháng 5 năm 2025.

Công ty TNHH Một thành viên Khai thác công trình thủy lợi tỉnh và các tổ chức, cá nhân trực tiếp quản lý, khai thác công trình thủy lợi: Thực hiện quản lý, vận hành công trình thủy lợi đúng quy định; chủ động bố trí vật tư, thiết bị dự phòng, bảo đảm kịp thời sửa chữa, thay thế trong trường hợp có sự cố vận hành; thường xuyên kiểm tra, giám sát an toàn công trình, kịp thời phát hiện và xử lý các nguy cơ xảy ra sự cố.

Các sở, ban, ngành liên quan, các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn tỉnh và các thành viên Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao chỉ đạo, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn trong phạm vi ngành, cơ quan, đơn vị mình; xây dựng và thực hiện phương án chuẩn bị sẵn sàng phương tiện, vật tư, lực lượng tham gia vào công tác phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai khi được huy động.

UBND cấp xã sau khi thành lập và hoạt động theo mô hình chính quyền 2 cấp; Thành lập ngay Ban chỉ huy PCTT và TKCN, đội xung kích; cập nhật, kế thừa phương án phòng, chống thiên tai theo hướng dẫn của Sở Nông nghiệp và Môi trường; rà soát, chuẩn bị vật tư, phương tiện sẵn sàng ứng phó khi có thiên tai xảy ra. Chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh về công tác chỉ đạo, điều hành, ứng phó và kết quả thực hiện công tác phòng, chống thiên tai trên địa bàn.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu thủ trưởng các sở, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn và các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện...

P.V