'Chìa khóa' mở lối cho kinh tế nông thôn bền vững

Cán bộ TCVM Thanh Hóa tư vấn về lợi ích, ý nghĩa của “tín dụng xanh” cho bà Phạm Thị Dung ở xã Cẩm Thủy.

Khi “vốn xanh” chạm đến cánh đồng

Vốn là khách hàng thân thiết của Tổ chức TCVM Thanh Hóa từ năm 2017 đến nay, trải qua nhiều chu kỳ vay vốn nên bà Phạm Thị Dung (54 tuổi ở thôn Đại Quang, xã Cẩm Thủy) hiểu và cảm nhận rất rõ lợi ích, giá trị mà nguồn vốn vay vi mô mang lại cho bản thân gia đình mình và cộng đồng.

Bà còn nhớ như in cảm giác lần đầu tiên đặt bút ký tên vào các hồ sơ vay vốn vi mô với hạn mức 30 triệu đồng. Thời điểm đó, gia đình bà chủ yếu làm nghề rèn và buôn bán các loại lá, cây thuốc nam quy mô nhỏ lẻ. Với số vốn vay, bà mạnh dạn đầu tư để mở rộng quy mô, hoạt động buôn bán các loại lá, cây thuốc nam và phát triển mô hình rừng trồng cây keo. Bà Dung cho biết: “Càng mở rộng, đi sâu vào lĩnh vực phát triển cây dược liệu, tôi càng thấy rõ tiềm năng, lợi thế, ý nghĩa của nó, nhất là đối với khu vực miền núi. Nó không chỉ tạo sinh kế bền vững, giúp người dân có thêm nguồn thu nhập từ việc trồng và khai thác dược liệu mà còn giảm áp lực vào rừng, giảm thiểu tình trạng phá rừng để lấy đất canh tác, ngăn chặn xói mòn đất, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ môi trường sống của chúng tôi”.

Từ những nhận định ấy, sau nhiều trăn trở, bà và gia đình quyết định chuyển hướng, toàn tâm toàn ý đầu tư, phát triển mô hình trồng và khai thác cây dược liệu theo hướng hàng hóa. Để có thêm “điểm tựa” tài chính, ngay khi được các cán bộ tín dụng TCVM Thanh Hóa tư vấn, giới thiệu về sản phẩm tín dụng xanh, bà không chút do dự, tham gia ngay. Sau nhiều nỗ lực, phấn đấu, đến nay gia đình bà đã gây dựng được mô hình trồng cây dược liệu với diện tích khoảng 1ha, mang lại hiệu quả kinh tế khá tốt. Các loại dược liệu được trồng chủ yếu là xạ đen, cà gai leo, giảo cổ lam, xương khỉ... Cơ sở chế biến các loại trà từ cây dược liệu như trà lá nam nguyên lá, trà thảo mộc dưỡng nhan... của gia đình bà khá quy mô trong vùng, giải quyết việc làm cho 20 lao động thường xuyên với mức lương từ 4,5 - 6 triệu đồng/người/tháng.

Không dừng lại ở đó, bà còn tích cực tuyên truyền, vận động nhiều người dân xung quanh tận dụng diện tích đất rừng chuyển đổi sang trồng cây dược liệu. Đến nay, toàn thôn Đại Quang đã có khoảng 10 hộ trồng và khai thác cây dược liệu với tổng diện tích khoảng 10ha. Bà Dung hỗ trợ các hộ cây giống và bao tiêu sản phẩm. Với mô hình này, nhiều hộ dân có mức thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm.

Hiện nay, bà Dung đã vay vốn của Tổ chức TCVM Thanh Hóa đến chu kỳ thứ 4. “Điều khiến tôi ấn tượng nhất không chỉ là hình thức vay vốn đơn giản, thuận lợi cho khách hàng, thái độ của cán bộ, nhân viên nhiệt tình, trách nhiệm mà tổ chức còn tạo điều kiện cho tôi được tham gia nhiều lớp bồi dưỡng, tập huấn, tư vấn chọn mô hình bền vững, học cách quản lý dòng tiền, rồi cả kỹ thuật canh tác sạch, kết nối đến các chuyên gia tài chính để được hỗ trợ chuyên sâu, được tài trợ gói vốn hạt giống để tiếp tục phát triển công việc của mình. Đó là điều hiếm có”, bà cho biết.

Tại Thanh Hóa, Tổ chức TCVM Thanh Hóa đã tiên phong triển khai sản phẩm “tín dụng xanh”. Tính đến ngày 31/7/2025, có 481 khách hàng đã được tiếp cận dòng vốn “xanh” của Tổ chức TCVM Thanh Hóa với thủ tục thuận tiện, cấp vốn nhanh chóng và sự đồng hành xuyên suốt từ cán bộ tín dụng. Tổng số tiền phát vốn đạt 21 tỷ đồng. Họ không chỉ được vay, mà được đồng hành vun trồng, nuôi dưỡng mô hình phát triển kinh tế bền vững ngay từ những bước đầu tiên.

Xanh từ đồng vốn, xanh đến tương lai

Không chỉ đơn thuần là cấp vốn, sản phẩm “tín dụng xanh” vi mô là giải pháp tài chính hướng đến sự phát triển hài hòa giữa kinh tế - môi trường - con người. Nguồn vốn này hướng tới các đối tượng khách hàng là các hộ gia đình, tiểu thương, doanh nghiệp siêu nhỏ đang áp dụng mô hình nông nghiệp sạch, năng lượng tái tạo, quản lý chất thải thông minh; những cá nhân ở vùng khó khăn nhưng có khát vọng thay đổi tư duy sản xuất, kinh doanh theo hướng thân thiện với thiên nhiên, tiết kiệm tài nguyên, giảm phát thải...

"Tín dụng xanh" được hiểu là công cụ tài chính nhằm thúc đẩy các dự án, hoạt động bảo vệ và cải thiện chất lượng môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, ứng phó với biến đổi khí hậu, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học... "Tín dụng xanh" gồm nhiều hình thức và sản phẩm như: Khoản vay xanh (Green Loan), trái phiếu xanh (Green Bond); tín dụng ưu đãi môi trường (Environmental Preferential Credit); Chương trình cho vay tái chế (recycling loan program); Quỹ đầu tư xanh (Green Investment Fund).

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương từng phát triển “nóng” nhờ các hoạt động nông nghiệp - thủy sản, nhưng chỉ một vài năm sau đất đai dần bạc màu, môi trường sống bị ô nhiễm, bệnh dịch... Điều này đặt ra yêu cầu phát triển kinh tế nông thôn phải gắn chặt với các giải pháp thân thiện, bảo vệ môi trường. Từ những trăn trở ấy, sản phẩm “tín dụng xanh” của Tổ chức TCVM Thanh Hóa được thiết kế với một số lĩnh vực, hoạt động sản xuất được ưu tiên vay vốn như sản xuất rau quả hữu cơ, không sử dụng thuốc trừ sâu hóa học; nuôi trồng thủy sản theo mô hình tuần hoàn, công nghệ cao; sử dụng năng lượng mặt trời trong sấy nông sản, bơm tưới; chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học, không kháng sinh; sản xuất thủ công mỹ nghệ từ vật liệu tái chế, thân thiện môi trường...

Những kết quả bước đầu của “tín dụng xanh” vi mô không nằm ở con số thống kê dư nợ, số lượng khách hàng vay vốn mà ở sự thay đổi tư duy, nhận thức và cách làm của người dân để đạt được những đổi thay tích cực, gặt hái và góp phần làm nên giá trị bền vững không chỉ cho mình mà cho cả cộng đồng, xã hội. Điều đó chỉ có thể có được khi người cho vay hiểu rõ cộng đồng, cùng lắng nghe, chia sẻ rủi ro và hướng dẫn tận tình như một người bạn đồng hành. Đó cũng chính là mục tiêu, sứ mệnh mà Tổ chức TCVM Thanh Hóa kiên tâm, bền bỉ trong suốt hơn 30 năm qua.

Bài và ảnh: Minh Anh