Chìa khóa mở ra cánh cửa vươn tới đỉnh cao

Việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào huấn luyện và đào tạo vận động viên (VĐV) thể thao thành tích cao không chỉ là một xu thế tất yếu, mà còn là giải pháp đột phá giúp rút ngắn khoảng cách với các cường quốc thể thao trên thế giới và châu lục.

Việc ứng dụng AI vào huấn luyện và đào tạo vận động viên không chỉ là một xu thế tất yếu, mà còn là giải pháp đột phá

Sẽ triển khai ứng dụng AI vào những môn trọng điểm

Nhìn lại các kỳ Olympic, SEA Games hay Asian Games, một thực tế không thể phủ nhận là thể thao Việt Nam vẫn đang loay hoay với mô hình huấn luyện truyền thống, trong khi các quốc gia tiên tiến như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia… đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại vào thể thao.

Trong đó, AI đóng vai trò cốt lõi, từ việc thu thập và xử lý dữ liệu thi đấu, phân tích chuyển động, đến dự báo phong độ và phòng ngừa chấn thương.

Một ví dụ tiêu biểu là đội tuyển bóng rổ 3x3 Trung Quốc tại Olympic Paris 2024. Nhờ hệ thống phân tích dữ liệu theo thời gian thực dựa trên công nghệ chụp chuyển động ba chiều và thuật toán AI, đội bóng này đã vượt qua ứng cử viên vô địch Serbia với chiến thắng thuyết phục.

Ngay sau trận đấu, toàn bộ dữ liệu về trạng thái thể chất, cường độ vận động, quỹ đạo bóng… đã được xử lý và công bố, giúp ban huấn luyện có cơ sở khoa học để điều chỉnh chiến thuật, chuẩn bị cho trận tiếp theo.

Những bước tiến như vậy khiến người làm thể thao Việt Nam không thể không trăn trở. Trưởng phòng Thể thao thành tích cao, Cục TDTT Việt Nam Hoàng Quốc Vinh thẳng thắn nhìn nhận: “Ra đấu trường lớn mới thấy công nghệ của chúng ta gần như bằng không. Tại các sự kiện thể thao lớn như Asian Games, Olympic, các cường quốc thường cử một đội ngũ hùng hậu về khoa học công nghệ đi theo để phục vụ cho việc phân tích chiến thuật, kỹ thuật trong thi đấu. Nếu không thay đổi, chúng ta sẽ bị bỏ lại rất xa”.

Phó Cục trưởng Cục TDTT Việt Nam Nguyễn Hồng Minh cho biết, dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ VHTTDL, Cục TDTT Việt Nam đang phối hợp với đối tác để ứng dụng khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo vào công tác huấn luyện. Trước mắt sau khi thỏa thuận được ký kết, phía đối tác sẽ triển khai ứng dụng AI vào công tác huấn luyện của 4 môn trọng điểm là Bắn súng, Bắn cung, Taekwondo và Boxing, đây là những môn có tiềm năng giành huy chương ở đấu trường SEA Games, Asian Games và Olympic.

Quá trình ứng dụng AI sẽ giúp ghi hình lại các buổi tập, phân tích dữ liệu để các VĐV có thể nhận biết và tự điều chỉnh được từng động tác kỹ thuật, như với môn Bắn súng VĐV có thể điều chỉnh từ động tác nâng súng đến bóp cò...

Việc ứng dụng AI cũng sẽ giúp cho các HLV điều chỉnh phương pháp huấn luyện, kỹ thuật phù hợp với thể trạng, đặc điểm riêng của từng VĐV để họ có thể vượt ngưỡng và đạt thành tích cao nhất.

Không thể chậm trễ trong việc ứng dụng AI vào huấn luyện thể thao

Ảnh: VĂN DUY

Sáng 23.6 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương đã có buổi làm việc với Cục TDTT Việt Nam, nghe báo cáo chi tiết về Thỏa thuận hợp tác với Công ty cổ phần Công nghệ DreaMaX trong việc ứng dụng AI vào công tác huấn luyện thể thao thành tích cao.

Tại buổi làm việc, Thứ trưởng ghi nhận nỗ lực tiên phong của Cục TDTT Việt Nam trong việc cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. “Việc triển khai hợp tác này là bước đi phù hợp, cần thiết trong bối cảnh thể thao thành tích cao đang bước vào giai đoạn yêu cầu đổi mới toàn diện. Ứng dụng AI không chỉ là xu thế mà còn là nhiệm vụ hàng đầu để thể thao Việt Nam tiệm cận trình độ quốc tế”, Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh.

Đánh giá về tiềm năng ứng dụng AI, Thứ trưởng cho rằng việc này có thể tạo ra thay đổi căn bản trong mô hình huấn luyện. Từ thu thập dữ liệu, phân tích kỹ thuật đến hỗ trợ xây dựng giáo án, AI sẽ giúp VĐV phát triển toàn diện, đồng thời giúp HLV có thêm công cụ đánh giá chính xác hơn. Thứ trưởng yêu cầu các đơn vị liên quan nhanh chóng hoàn thiện kế hoạch triển khai chi tiết, đặc biệt lưu ý đến công tác đánh giá hiệu quả huấn luyện và hỗ trợ tuyển chọn VĐV cho các đội tuyển quốc gia. Trong vòng 2 tháng tới, phải khẩn trương thu thập dữ liệu ban đầu phục vụ SEA Games 33. Đồng thời, sau mỗi năm triển khai cần tổ chức đánh giá tổng thể để kịp thời điều chỉnh.

Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương nhấn mạnh, thể thao Việt Nam không thể chậm trễ, AI phải trở thành công cụ quan trọng để chúng ta nâng cao thành tích, vươn lên đẳng cấp mới, bền vững và hội nhập sâu rộng.

T.S

Từ công nghệ đến khát vọng

Theo mô hình triển khai, AI sẽ phục vụ ba nhóm đối tượng chính.

Thứ nhất, đối với cơ quan quản lý và HLV, hệ thống cung cấp dữ liệu trực quan để đánh giá hiệu quả đầu tư, xây dựng giáo án khoa học, tính toán điểm rơi phong độ.

Thứ hai, đối với VĐV, các chỉ số kỹ thuật được lượng hóa giúp họ hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và điều chỉnh phương pháp tập luyện cá nhân.

Thứ ba, đối với công chúng, việc mở rộng ứng dụng sang truyền thông - giáo dục thể thao giúp lan tỏa tinh thần thể thao và tạo ra một cộng đồng yêu thể thao gắn bó, tương tác nhiều hơn. Chẳng hạn với môn Bắn súng, với nhiều khán giả, đây là một môn khô khan, khó hiểu, ít hấp dẫn nhưng nếu đưa công nghệ AI vào phân tích từng loạt bắn, từng sự cạnh tranh về điểm số, giúp khán giả dễ theo dõi, dễ tiếp cận hơn, sẽ tăng độ hấp dẫn cho môn thể thao rất đặc thù này.

Ngoài ra ứng dụng AI không chỉ dừng ở thu thập và phân tích dữ liệu video mà còn hướng tới việc tích hợp dữ liệu y sinh học, dinh dưỡng, tâm lý, hồi phục chấn thương… tạo nên một hệ sinh thái huấn luyện toàn diện và hiện đại.

Thể thao không còn đơn thuần là sức mạnh cơ bắp hay tinh thần thi đấu. Trong thời đại số, chiến thắng ngày càng dựa vào khả năng vận dụng khoa học công nghệ. Với sự vào cuộc quyết liệt, sự đồng hành của các doanh nghiệp công nghệ tiên phong và định hướng đầu tư bài bản từ cơ quan quản lý, thể thao Việt Nam đang có trong tay “chìa khóa vàng” để mở ra cánh cửa vươn tới đỉnh cao.

Không ai có thể khẳng định chỉ nhờ AI sẽ giành HCV Olympic. Nhưng chắc chắn, nếu thiếu công nghệ, giấc mơ ấy sẽ còn xa vời. Hơn lúc nào hết, việc ứng dụng AI vào huấn luyện thể thao thành tích cao không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà còn là biểu hiện của một tầm nhìn lớn - tầm nhìn về một nền thể thao hiện đại, khoa học, và khát vọng vươn ra thế giới bằng chính trí tuệ Việt Nam.

THU SÂM