Chiếc áo mẹ trao

Em Vù Minh Châu, học sinh trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh.

Minh Châu, cô học trò có cha là người Mông gốc Quản Bạ (Hà Giang) và mẹ là người Kinh, sinh ra và lớn lên ở thị trấn Vĩnh Lộc (Chiêm Hóa), nơi gia đình em đã định cư từ đời ông bà nội. Dù xa quê gốc, nhưng ngọn lửa văn hóa Mông vẫn luôn được gia đình em nâng niu, gìn giữ trong nếp sinh hoạt đời thường. Bộ trang phục em khoác trên mình ngày hôm ấy không phải là một thiết kế mới, mà chính là chiếc váy cưới mẹ em đã mặc trong ngày trọng đại của đời mình.

Ngày Minh Châu đỗ vào trường nội trú, người mẹ đã trìu mến lấy kỷ vật thiêng liêng ấy trao lại cho con gái, như một món quà, một lời nhắn nhủ về tình yêu thương và cội nguồn. "Mẹ em nói, đây là bộ váy mẹ mặc ngày cưới. Giờ em vào trường, mẹ tặng lại để em nhớ về gia đình, về cội nguồn", Minh Châu xúc động chia sẻ. Niềm vui và niềm tự hào ánh lên trong đôi mắt cô học trò khi đón nhận món quà quý giá, bởi đó không chỉ là kỷ vật của mẹ, mà còn là biểu tượng cho dòng chảy văn hóa đang âm thầm nuôi dưỡng tâm hồn em.

Trang phục Minh Châu đang mặc là bộ trang phục truyền thống của người Mông trắng ở Quản Bạ (Hà Giang), không chỉ mang đậm bản sắc dân tộc mà còn tôn vinh vẻ đẹp duyên dáng của người con gái vùng cao. Chiếc khăn đội đầu được quấn gọn gàng, vừa làm tăng nét thanh tú, vừa thể hiện sự đoan trang, dịu dàng đặc trưng của thiếu nữ Mông. Kết hợp với đó là chiếc áo cánh ngắn ôm gọn cơ thể, được thêu tay tinh xảo với những hoa văn lấy cảm hứng từ hoa lá, chim muông – một hình ảnh gần gũi với thiên nhiên nơi núi rừng.

Minh Châu trong trang phục truyền thống của người Mông trắng.

Thân áo nổi bật với họa tiết vàng ánh kim pha xanh lá cây đậm, trong khi tay áo được điểm xuyết bằng dải hồng ánh kim, tạo nên điểm nhấn tinh tế. Vòng eo được thắt bằng một dải lụa hồng bản lớn, làm nổi bật vóc dáng thanh thoát và mềm mại của người mặc. Chiếc váy trắng được may từ vải lanh dệt thủ công, nhuộm trắng tự nhiên, với hàng trăm nếp gấp nhỏ đều đặn, tượng trưng cho sự khéo léo, cần cù của người phụ nữ Mông.

Khi người mặc di chuyển, tà váy xòe mềm mại, tạo nên một nhịp điệu uyển chuyển, duyên dáng. Bộ trang phục là sự hòa quyện hài hòa giữa màu sắc, hoa văn và cấu trúc, thể hiện vẻ đẹp truyền thống, đồng thời tôn vinh sự dịu dàng, duyên dáng của người con gái vùng cao.

Mỗi dịp lễ Tết, hay trong những chuyến về thăm quê gốc ở Bát Đại Sơn, Quản Bạ (Hà Giang) - ngôi làng nhỏ nép mình giữa tám ngọn núi hùng vĩ - Minh Châu lại tự hào khoác lên mình bộ trang phục mẹ trao, hòa mình vào tiếng khèn, tiếng gọi tha thiết của núi rừng. Trang phục của người Mông không chỉ đơn thuần là quần áo mặc thường ngày mà còn là sự kết tinh của văn hóa, nơi mỗi họa tiết, mỗi đường kim mũi chỉ đều mang những ý nghĩa sâu sắc, phản ánh mối giao hòa giữa con người với thiên nhiên và đời sống cộng đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà không ít bạn trẻ dần xa rời những nét đẹp văn hóa truyền thống, hình ảnh Minh Châu trong bộ váy áo dân tộc đến trường đã gợi lên trong chúng ta niềm trân trọng và ý thức sâu sắc về việc gìn giữ, phát huy di sản văn hóa trong đời sống đương đại. Đó là một minh chứng sống động cho thấy sức sống bền bỉ của văn hóa dân tộc, là lời nhắc nhở về tình yêu và trách nhiệm với cội nguồn, để những giá trị tốt đẹp ấy mãi được trao truyền và lan tỏa.

Bài, ảnh: Cảnh Trực