Chiến dịch Thượng Lào

BP - Năm 1953, quân đội ta ngày càng giành thế chủ động tấn công tiêu hao sinh lực địch, còn quân Pháp liên tục rơi vào thế bị động phải co cụm phòng thủ nhiều nơi. Trong khi đó, người Pháp đã giúp dân tộc Mèo sống tại khu vực Thượng Lào, tổ chức từng toán quân vũ trang len lỏi trong những cánh rừng Tây Bắc Việt Nam cùng với lực lượng Âu - Phi chống phá cách mạng.

Để giải phóng vùng đất này, Trung ương Đảng đã quyết định mở Chiến dịch Thượng Lào. Ngày 8-4-1953, quân ta tổ chức đánh nghi binh vào Nà Sản, sau đó bộ đội chủ lực bí mật tiến sang đất bạn theo 3 hướng và phối hợp với bộ đội Pathet Lào thực hiện chiến dịch. Hướng tấn công thứ nhất theo đường số 6 tiến vào Sầm Nưa, hướng thứ 2 theo đường số 7 đến Xiêng Khoảng và một bộ phận khác theo sông Nậm Hu tiến về Luang Prabang. Ngày 12-4-1953, trước sự tấn công dồn dập của ta, lính Pháp bỏ đồn Sầm Nưa tháo chạy về Cánh đồng Chum. Nghe tin Pháp rút quân, một tiểu đoàn quân ngụy Lào cũng bỏ Sầm Nưa chạy xuống Cánh đồng Chum nhưng bị quân ta truy kích nên phải lẩn trốn vào rừng. Đêm 13-4, quân ta tấn công và tiêu diệt hoàn toàn quân Pháp tại Mường Hàm.

Trên hướng đường số 7, quân ta tấn công mạnh vào Noọng Hét làm cho quân Pháp tại các vị trí xung quanh như Bản Xan, Xiêng Khoảng... phải bỏ chạy về Cánh đồng Chum. Tại hướng Phongxalì, ta đánh Mường Sài, giải phóng Bản Sẻ, Mường Ngòi và uy hiếp thành phố Luang Prabang. Chính phủ Pháp lệnh cho Đại tướng Raoul Salan, Tư lệnh quân Pháp tại Đông Dương bay đến Vientiane để báo cáo cho vua Lào biết tình hình nguy cấp, đồng thời tổ chức di tản hoàng gia và những người Mỹ đang có mặt tại đây. Bộ chỉ huy quân viễn chinh đề nghị Chính phủ Pháp lập cầu hàng không, đổ quân về thành phố Luang Prabang thành một “căn cứ mạnh để cầm chân Việt Minh, ngăn họ tiến về Vientiane”.

Tuy nhiên, Thủ tướng Pháp chỉ thị cho tướng Salan “phải tự túc với những phương tiện sẵn có”. Cùng lúc đó, trời đổ mưa lớn đã ngăn cản cuộc hành quân và vận chuyển lương thực, khí tài nên 2 Đại đoàn quân của ta phải ngừng tiến về Luang Prabang, sau đó rút khỏi Thượng Lào. Ngày 18-5-1953, ta kết thúc Chiến dịch Thượng Lào bằng trận tấn công tiêu diệt địch tại cứ điểm Mường Khoa. Thất bại tại chiến dịch này đã buộc Pháp phải triệu hồi tướng Salan về nước để thay thế một đại tướng tổng chỉ huy khác.

Các nhà sử học đánh giá, Chiến dịch Thượng Lào là một cuộc thực hành vận động truy kích địch rút chạy dài ngày lớn nhất kể từ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp xâm lược của quân đội ta. Chiến thắng này đã đánh dấu bước phát triển mới của tình đoàn kết đặc biệt giữa quân đội 2 nước Việt - Lào. Đồng thời, xây dựng Sầm Nưa thành căn cứ địa vững chắc của cách mạng Lào trong suốt 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

T.P
(Trích các sự kiện nổi bật trong lịch sử)