Chiến lược ăn miếng trả miếng của Ukraine trong xung đột với Nga

Ukraine hiện nay có khả năng tập kích vào lãnh thổ Nga gần như hàng ngày nhờ những nỗ lực phát triển UAV và tên lửa tầm xa của riêng mình rồi đẩy mạnh sản xuất hàng loạt những vũ khí đó. Kiev có thể tấn công có hệ thống vào không chỉ các nhà máy lọc dầu mà còn cả nhà máy điện và các trạm biến áp, gây ra những khó khăn không nhỏ về năng lượng bên trong nước Nga.

Một cơ sở dầu của Nga bốc cháy sau khi bị UAV Ukraine tập kích. Ảnh: Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga.

Trong cuộc gặp gỡ với một số nhà báo ở Kiev vào tuần trước, Tổng thống Ukraine Zelensky chia sẻ: “Rốt cuộc, chúng tôi đã nói cho đối phương hiểu rằng nếu họ muốn gây ra tình trạng mất điện ở Ukraine thì chúng tôi cũng sẽ gây ra tình trạng tương tự cho họ. Chẳng có gì là bí mật ở đây cả”.

Ukraine phát triển năng lực răn đe trả đũa

Mục tiêu Kiev đặt ra là phát triển năng lực tấn công mạnh mẽ phi hạt nhân khiến điện Kremlin phải ngưng tập kích vào lãnh thổ Ukraine. Kiev chưa đạt tới trình độ đó nhưng đã có thể đáp trả các cuộc tập kích của Moscow mà Kiev chưa từng làm được trong 3 năm đầu tiên của xung đột Nga - Ukraine.

Hôm 10/10/2025, Nga phóng hơn 450 UAV và 30 quả tên lửa vào thủ đô Kiev và các thành phố khác của Ukraine, gây ra mất điện trên diện rộng. Cũng riêng tuần vừa qua, Nga được cho là đã phóng tổng cộng hơn 3.100 UAV, 92 tên lửa và khoảng 1.360 quả bom lượn xuống Ukraine, nhằm vào các mục tiêu chủ yếu là cơ sở hạ tầng năng lượng.

Tuy nhiên, Ukraine đang đáp trả Nga theo kiểu ăn miếng trả miếng. Ngoài việc oanh tạc cơ sở lọc dầu của Nga, Kiev còn tập kích nhà máy điện dân sự ở thành phố Belgorod của Nga gần biên giới với Ukraine hồi đầu tháng 10 này, gây ra tình trạng mất điện.

Tổng thống Ukraine Zelensky coi đó là một phần trong chiến lược răn đe của Kiev. Ông nói: “Đối phương phải hứng chịu hậu quả của cuộc chiến này. Chúng tôi không nhắm vào dân thường”.

Trong những năm đầu của xung đột Nga - Ukraine, Ukraine có nhắm vào cơ sở hạ tầng quân sự và năng lượng bên trong lãnh thổ Nga nhưng những cuộc tấn công này khá yếu ớt, cho phép Nga xây dựng lại nhanh chóng và tránh được ảnh hưởng lên dân chúng.

Tuy nhiên, kho vũ khí tầm xa của Ukraine ngày càng lớn, cho phép họ tiến hành chiến dịch lâu dài hơn. Tính đến thời điểm hiện nay của năm 2025, theo BBC, Ukraine đã đánh trúng 21 trong số 38 nhà máy lọc dầu lớn của Nga, vô hiệu hóa khoảng 38% năng lực lọc dầu thô của Nga. Ông Zelensky cho biết, những cuộc tập kích đó đã khiến Nga mất 1/5 nguồn cung xăng dầu và buộc phải khởi động việc nhập nhiên liệu từ Belarus. Tình trạng thiếu nhiên liệu trong nước cũng ảnh hưởng đến hoạt động vận tải của quân đội Nga.

Tình hình Ukraine tập kích cơ sở năng lượng của Nga cũng đã được Tổng thống Putin đề cập trong một hội nghị gần đây của Bộ Quốc phòng Nga.

Nỗ lực thắt chặt quan hệ với Tổng thống Trump

Mối quan hệ giữa Tổng thống Ukraine Zelensky và người đồng cấp Mỹ Trump từng có nhiều dông tố, bao gồm việc ông Zelensky từng bị ông Trump chỉ trích thậm tệ ngay giữa Nhà Trắng hay việc Washington ngừng cung cấp vũ khí và ngừng chia sẻ thông tin tình báo cho Kiev.

Nhưng đến tháng 8, Tổng thống Trump đã chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden vì đã không cho phép Ukraine tấn công tầm xa vào sâu bên trong lãnh thổ Nga. Khi ấy, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social: “Rất khó, nếu không muốn nói là bất khả thi, để bên phòng thủ giành chiến thắng mà không tấn công vào chính bên tiến công trước. Điều này cũng giống như một đội bóng chơi phòng ngự rất tốt nhưng không được phép chơi tấn công thì sẽ không có cơ hội ghi điểm”.

Hiện nay, ông Trump thậm chí cho hay ông đang suy nghĩ về đề nghị của Ukraine muốn được phương Tây cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk.

Ông Trump mới đây nói với phóng viên rằng trước khi quyết định về vấn đề Tomahawk, ông có thể sẽ phải đàm thoại với Tổng thống Nga Putin trước vì việc gửi tên lửa Tomahawk cho Ukraine sẽ là “động thái leo thang”.

Trong hai ngày qua, Tổng thống Zelensky và Trump đã có 2 cuộc điện đàm thảo luận về việc gửi tên lửa Tomahawk cho quân đội Ukraine.

Sản xuất vũ khí nội địa

Trong lúc đó, Kiev không khoanh tay ngồi chờ Washington. Ukraine đã bắt đầu sản xuất thêm nhiều loại UAV và tên lửa có khả năng sát thương cao hơn - đây chính là yếu tố khiến chiến dịch của họ tập kích sâu vào lãnh thổ Nga được kéo dài hơn và hiệu quả hơn, theo ông Zelensky.

Ngoài ra, Ukraine đã hợp tác tích cực hơn với tình báo Mỹ, mặc dù ông Zelensky từ chối cung cấp thêm chi tiết về điều này.

Tờ Financial Times vào kỳ nghỉ cuối tuần trước đưa tin rằng Mỹ đang cung cấp thông tin về mục tiêu cho Ukraine tấn công cơ sở năng lượng của Nga.

Tổng thống Zelensky tuyên bố: “UAV-tên lửa Palianytsia đã bắt đầu đánh trúng kho đạn dược của Nga trong hàng chục vụ”. Ông kể tiếp rằng một UAV-tên lửa khác có tên gọi Ruta đã đánh vào một cơ sở hàng hải ở Biển Đen. Theo nhà lãnh đạo này, các cảng Baltic của Nga hiện nằm trong tầm tấn công của vũ khí Ukraine. Hôm 11/10, UAV Ukraine đã đánh vào nhà máy lọc dầu Bashneft của Nga ở Ufa gần dãy núi Ural, cách Ukraine 1.400km.

Tên lửa hành trình Flamingo có tầm bay 3.000km của Ukraine cũng bắt đầu tấn công Nga tương tự như tên lửa Neptune có tầm bay ngắn hơn.

Theo ông Zelensky, mục tiêu lớn ở đây là khiến Nga phải cảm nhận được tác động của cuộc chiến và ép Kremlin phải suy nghĩ lại.

Trung Hiếu/VOV.VN biên dịch Nguồn: Politico