Ukraine đang có bước thay đổi chiến lược, tại sao và tiếp theo là gì?
Do đàm phán hòa bình không mang lại kết quả như kỳ vọng, Ukraine thay đổi chiến lược, chuyển sang thúc đẩy mua vũ khí từ Mỹ để gia tăng áp lực quân sự, buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh.
Sau nhiều tháng tham gia các cuộc đàm phán hòa bình với Nga nhưng không mang lại kết quả như mong đợi, Ukraine đang có một sự thay đổi lớn trong chiến lược.
Thay vì tiếp tục tìm cách đối thoại, Kiev hiện đang thúc đẩy việc nhận thêm vũ khí từ Mỹ để gia tăng áp lực quân sự, buộc Moscow phải nghiêm túc chấm dứt cuộc chiến.
Bước thay đổi chiến lược
Tuần này, một phái đoàn cấp cao của Ukraine đã có mặt tại Washington để thảo luận về các thỏa thuận mua sắm vũ khí, theo tờ The New York Times.
Trọng tâm của các cuộc thảo luận là những loại vũ khí tấn công tầm xa, như tên lửa hành trình Tomahawk, có khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, cùng với các hệ thống phòng không hiện đại.
Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky cũng dự kiến sẽ đến Nhà Trắng vào ngày 17-10 để có thể hoàn tất các thỏa thuận này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: WHITE HOUSE
Phái đoàn Ukraine cũng dự kiến sẽ thảo luận về một thỏa thuận bán máy bay không người lái do Ukraine sản xuất cho Washington và khởi động việc sản xuất chung máy bay không người lái.
Trước đó, ông nói rằng Ukraine đã chuẩn bị một danh sách vũ khí muốn mua từ Mỹ, sử dụng các quỹ của châu Âu, trị giá khoảng 90 tỉ USD.
Theo giới quan sát, Ukraine đang học cách thích nghi với phương pháp làm việc của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, vốn tập trung vào các thương vụ mua bán và đầu tư hơn là viện trợ. Việc Kiev nhấn mạnh vào việc đạt được các thỏa thuận với Washington cho thấy họ đã học được cách nói ngôn ngữ mang tính “có qua có lại” của ông Trump.
Trong khi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chi hàng chục tỉ USD để viện trợ cho Ukraine, chính quyền ông Trump lại tập trung vào các cơ hội thu lợi nhuận thông qua đầu tư và mua bán. Ông Zelensky đã sử dụng ngôn ngữ theo phong cách Trump, gọi đề nghị mua hệ thống phòng không và tên lửa là một "siêu thỏa thuận”.
Sự thay đổi này diễn ra trong bối cảnh ông Trump ngày càng tỏ ra thất vọng với việc Nga từ chối các nỗ lực ngoại giao.
Chính quyền ông Trump đã ra tín hiệu sẵn sàng thảo luận về việc cung cấp các loại vũ khí mà chính quyền trước đó đã từ chối. Bản thân ông Trump cũng bóng gió rằng việc gửi tên lửa Tomahawk có thể là một cách để gây áp lực buộc Tổng thống Nga Vladimir Putin phải hạ vũ khí.
Các nhà phân tích cho biết việc chính quyền ông Trump sẵn sàng thảo luận về việc giao và sử dụng các loại vũ khí như vậy, một điều mà chính quyền người tiền nhiệm Joe Biden đã thẳng thừng từ chối, đánh dấu một sự thay đổi trong cách tiếp cận của Washington để chấm dứt chiến sự.
Tuy vậy, các chuyên gia tỏ ra hoài nghi việc tên lửa Tomahawk có thể tạo ra bước ngoặt. Đây là loại tên lửa thường được phóng từ tàu chiến hoặc tàu ngầm - những phương tiện mà Ukraine không có do thiếu lực lượng hải quân, trong khi Mỹ cũng chỉ sở hữu một số ít bệ phóng trên đất liền.
Tại sao có sự thay đổi này?
Các nhà phân tích cho rằng việc Washington chuyển hướng khỏi các cuộc đàm phán hòa bình truyền thống sang cách tiếp cận mà Kiev mong muốn phần lớn là phản ứng trước quyết định của Moscow từ chối đàm phán trong khi tăng cường tấn công vào Ukraine.
Cuộc đàm phán ba bên Thổ Nhĩ Kỳ-Nga-Ukraine tại TP Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) ngày 16-5. Ảnh: ANADOLU AGENCY
Sự thay đổi này cũng phản ánh nỗ lực của Ukraine nhằm cho ông Trump thấy rằng họ là đối tác hợp lý nhất trên bàn đàm phán. Theo giới phân tích, Ukraine từ lâu đã muốn có thêm vũ khí nhưng đã phải tham gia các cuộc đàm phán để đáp ứng yêu cầu ngoại giao từ các đối tác, đặc biệt là Mỹ.
Để chứng tỏ thiện chí của mình, Kiev đã đồng ý với các điều kiện do ông Trump đặt ra, bao gồm cả việc ngừng bắn và tham gia một cuộc gặp 3 bên với Nga.
Tuy nhiên, Moscow đã từ chối cả hai đề xuất này. Điều đó đã giúp Ukraine chứng minh rằng họ sẵn sàng đàm phán, còn Nga thì không, qua đó củng cố lý lẽ của Kiev về việc cần được hỗ trợ quân sự mạnh mẽ hơn.
Mục tiêu của Ukraine khi sở hữu các vũ khí tầm xa là tấn công vào các cơ sở kinh tế và quân sự của Nga, chẳng hạn như nhà máy lọc dầu và nhà máy sản xuất vũ khí. Họ tin rằng điều này sẽ làm tăng cái giá của cuộc chiến đối với Moscow, buộc Nga phải tìm kiếm một giải pháp thực sự.
Vẫn còn phải chờ xem sự thay đổi này sẽ đi đến đâu. Sau khi đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, ông Trump tuyên bố muốn tập trung thúc đẩy hòa bình tại Ukraine.
Người phát ngôn Điện Kremlin - ông Dmitry Peskov cho biết hôm 14-10 rằng Nga “hoan nghênh những ý định như vậy” và “vẫn sẵn sàng đối thoại để đạt được hòa bình”.
Tuy vậy, phía Moscow cũng liên tiếp cảnh báo Washington không nên cung cấp vũ khí tầm xa cho Kiev. Ông Peskov hôm 12-10 nói rằng “chủ đề Tomahawk đang gây quan ngại sâu sắc", nhấn mạnh “hiện tại thực sự là thời điểm rất nhạy cảm khi căng thẳng đang gia tăng từ mọi phía".
Hồi đầu tháng, ông Putin cũng cảnh báo rằng việc cung cấp các tên lửa này cho Kiev sẽ đánh dấu một “giai đoạn leo thang mới”, lưu ý "việc sử dụng Tomahawk mà không có sự tham gia trực tiếp của quân nhân Mỹ là không thể”.
Nhà lãnh đạo Nga nói thêm rằng dù việc chuyển giao vũ khí không thể làm thay đổi cục diện xung đột, mà sẽ phá hủy mọi tiến bộ ngoại giao gần đây giữa Moscow và Washington.
