Chiến lược của Ukraine để đẩy lùi Nga trong năm thứ ba xung đột
Nhiều nhà quan sát đánh giá rằng, Ukraine vẫn có thể giành chiến thắng trước lực lượng Nga trong năm thứ ba xung đột nếu Kiev ưu tiên phòng thủ, củng cố lại năng lực chiến đấu và tập trung tấn công những khu vực Moscow dễ bị tổn thương nhất.
Chiến lược 3 giai đoạn của Ukraine
“Nếu đưa ra một tầm nhìn cho cuộc xung đột trong năm nay, tôi nghĩ rằng đó là cách tiếp cận được xây dựng theo nguyên tắc phòng thủ, củng cố và tấn công”, ông Michael Kofman, một thành viên cấp cao tại Carnegie Endowment, cho biết ngày 20/2 trong một cuộc hội thảo.
Theo ông Kofman, trong giai đoạn phòng thủ, Ukraine sẽ nỗ lực bảo vệ tiền tuyến đủ lâu để khiến lực lượng Nga suy giảm sức chiến đấu. “Nếu Ukraine có thể giữ thế phòng thủ kiên cố trước Nga, điều này sẽ khiến Moscow rơi vào thế yếu do bị tiêu hao về sức chiến đấu, nhân lực và vũ khí”.
Trong giai đoạn giữ vững phòng tuyến và củng cố năng lực chiến đấu, Ukraine có thể xây dựng lại quân đội của mình bằng việc huấn luyện binh sĩ và mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng, cũng như nhận sự hỗ trợ từ các nước phương Tây.
Cuối cùng, trong giai đoạn tấn công, Ukraine nhắm vào những điểm yếu của Nga trên chiến trường để làm suy giảm năng lực chiến đấu và tạo cơ hội cho những đợt tấn công trong tương lai của Kiev.
Theo chuyên gia Kofman, “việc Ukraine đạt được lợi thế cần thiết để tiến hành chiến lược này là khả thi vào năm 2025, nhưng điều đó phụ thuộc nhiều vào sự hỗ trợ của phương Tây và những quyết định trên chiến trường được đưa ra vào thời điểm này”.
Ukraine đã tiến hành nhiều cuộc tấn công thành công vào Hạm đội Biển Đen của Nga bằng cách sử dụng máy bay không người lái (UAV) và các xuồng không người lái mang theo chất nổ. Lực lượng Ukraine tuyên bố vô hiệu hóa hơn 30% số tàu chiến của Hạm đội Biển Đen Nga kể từ khi bắt đầu xung đột. Ukraine có thể tiếp tục phát huy thành công đó trong năm 2024 nhằm đạt ưu thế trên chiến trường.
“Trong trường hợp tốt nhất, Ukraine có thể giành lại thế chủ động vào năm tới. Nhưng trong trường hợp xấu nhất, Ukraine vẫn có thể cầm cự một cách hiệu quả”, ông Kofman cho hay.
Emma Ashford, thành viên cấp cao tại Trung tâm Henry L. Stimson, cho rằng Ukraine thiếu năng lực thực hiện các hoạt động tấn công, bởi vậy Kiev nên chú trọng đến việc xây dựng hệ thống phòng thủ vững chắc để ngăn Nga giành thêm lãnh thổ.
“Ukraine chưa thể giành lại toàn bộ lãnh thổ của mình nhưng họ có thể ngăn Nga đạt thêm lợi ích trên chiến trường. Ukraine nên tăng cường xây dựng các công sự cố định, đào sâu phòng tuyến, sử dụng mìn sát thương, mìn chống tăng, điều mà lực lượng Nga đã thực hiện trong năm qua và giúp họ phòng thủ khá hiệu quả”, bà Ashford nói, đề cập đến hệ thống phòng thủ vững chắc Nga thiết lập trong cuộc phản công mùa hè của Ukraine.
Chuyên gia Ashford nói thêm rằng việc tập trung vào xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng có thể mang lại lợi ích chính trị cho các đối tác phương Tây, vì châu Âu có thể duy trì viện trợ cho Ukraine trong khi sự hỗ trợ quan trọng của Mỹ dành cho Kiev vẫn ở tình trạng bế tắc trong tương lai gần.
“Mặc dù sự hỗ trợ của Mỹ rất quan trọng khi cung cấp cho Ukraine một số loại đạn dược và thiết bị cần thiết, nhưng việc ưu tiên quốc phòng không nhất thiết đòi hỏi hàng tỷ USD viện trợ cho Ukraine mà Mỹ đang tranh luận tại Quốc hội”, bà Ashford cho hay.
Khả năng Ukraine có thể thắng trên chiến trường
Nói về cách Ukraine có thể giành chiến thắng trên chiến trường, ông Kofman cho rằng điều đó không nhất thiết là Kiev giành lại toàn bộ lãnh thổ hiện do Nga kiểm soát mà là tạo ra đủ đòn bẩy để ngồi xuống bàn đàm phán với Nga về một nền hòa bình lâu dài.
“Mục tiêu hiện tại không phải là để Ukraine lấy lại toàn bộ lãnh thổ của mình. Tôi hiểu mong muốn của Ukraine, nhưng tôi nghĩ đó không phải là thứ dẫn đến chiến thắng. Ukraine cần có vị thế có thể đạt được đòn bẩy quyết định để đàm phán với Nga về việc chấm dứt xung đột, từ đó đạt được một nền hòa bình lâu dài”, ông Kofman nhận định.
Trong khi đó, Daniel Davis, thành viên của tổ chức tư vấn chính sách Defense Priorities, cho rằng con đường dẫn đến chiến thắng của Ukraine không thông qua các hành động trên chiến trường. Ông Davis đánh giá, Ukraine khó có thể giành chiến thắng trong cuộc xung đột về mặt quân sự.
“Ukraine cần nỗ lực đàm phán với Nga càng sớm càng tốt để chấm dứt xung đột. Thông qua đàm phán, Ukraine có thể tận dụng khoảng thời gian này để xây dựng lại năng lực ngành công nghiệp quốc phòng và an ninh quốc gia”, ông Davis bày tỏ quan điểm.
Lực lượng Ukraine đang phải đối mặt với tình trạng thiếu đạn dược, vũ khí và các nguồn cung cấp quan trọng khác, khiến khả năng phòng thủ của họ trở nên khó khăn hơn.
Một binh sĩ Ukraine cho biết, việc thiếu vũ khí và đạn dược ảnh hưởng rất nhiều đến khả năng tấn công của quân đội Ukraine. “Bây giờ chúng tôi không có đủ nhân lực và trang thiết bị để tiến hành nhiều cuộc tấn công. Vì vậy, mục tiêu chính hiện tại của chúng tôi là giữ vững những vị trí đang có”.
Trong khi đó, Nga đang thể hiện khả năng chiến đấu tốt hơn trên chiến trường. Gần đây nhất, Nga thông báo kiểm soát thành phố Avdiivka ở khu vực Donetsk. Trong trận chiến ở Avdiivka, lực lượng không quân của Nga đã hỗ trợ tầm gần cho lực lượng bộ binh đang tiến công, điều này cho thấy Moscow đang chiếm ưu thế trên không ở mức độ nhất định. Các chuyên gia quân sự cho rằng, nếu Nga tăng cường tấn công từ trên không, điều này sẽ gây thiệt hại nặng nề cho Ukraine.