Chiến lược mới của EU nhằm củng cố an ninh kinh tế

Người dân mua sắm tại siêu thị ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Ủy ban châu Âu (EC) và Đại diện Cấp cao phụ trách chính sách đối ngoại, Kaja Kallas, hôm 3/12 đã công bố Thông cáo chung về phương pháp tiếp cận chiến lược nhằm tăng cường an ninh kinh tế của Liên minh châu Âu (EU).

Đây được xem là bước chuyển quan trọng trong cách EU bảo vệ lợi ích trước các rủi ro kinh tế và cạnh tranh địa chính trị đang gia tăng, đồng thời vẫn duy trì tinh thần mở cửa trong thương mại và đầu tư quốc tế.

Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, chiến lược mới đặt mục tiêu nâng cao khả năng tự chủ, sức chống chịu và tính linh hoạt của nền kinh tế châu Âu. Theo EC, định hướng này không nhằm thu hẹp hội nhập quốc tế, mà hướng tới đảm bảo mọi kết nối với thế giới diễn ra trong điều kiện an toàn, minh bạch và bền vững. Trong bối cảnh chuỗi cung ứng, công nghệ và thị trường toàn cầu liên tục biến động, việc chủ động giảm thiểu các rủi ro chiến lược trở thành ưu tiên hàng đầu.

Phó Chủ tịch điều hành EC, Stéphane Séjourné cho biết, trong một thế giới ngày càng phức tạp và khó đoán, châu Âu cần thích ứng và chuẩn bị cho nhiều kịch bản khác nhau. Ông nhấn mạnh rằng học thuyết an ninh kinh tế mới không chỉ là tầm nhìn, mà đã bắt đầu đi vào thực tiễn thông qua chương trình ResourceEU, trang bị cho EU những công cụ cần thiết để duy trì sức mạnh, khả năng thích ứng và chủ quyền trong môi trường toàn cầu đầy biến động.

Chiến lược lần này thể hiện sự chuyển dịch từ cách tiếp cận phản ứng sang chủ động nhận diện và ứng phó với rủi ro từ sớm. EU sẽ tận dụng linh hoạt các công cụ hiện có, từ cơ chế sàng lọc đầu tư trực tiếp nước ngoài, các biện pháp phòng vệ thương mại đến các quỹ hỗ trợ phát triển công nghiệp, miễn là phục vụ mục tiêu giảm phụ thuộc và củng cố nền tảng kinh tế. Nguồn lực sẽ được ưu tiên vào các lĩnh vực chiến lược, bao gồm công nghệ mũi nhọn, quốc phòng – không gian, hạ tầng trọng yếu và bảo vệ dữ liệu nhạy cảm.

Cao ủy thương mại và an ninh kinh tế, Maroš Šefčovič, đánh giá EU vẫn duy trì vai trò dẫn đầu trong thương mại toàn cầu, nhưng đồng thời nhấn mạnh sự mở cửa thiếu an ninh sẽ tạo ra điểm yếu. Ông cho rằng để duy trì khả năng phục hồi, Liên minh cần sử dụng các công cụ hiện có một cách chiến lược và phát triển thêm cơ chế mới, đồng thời tăng cường hợp tác thống nhất giữa các quốc gia thành viên và khu vực doanh nghiệp.

Bên cạnh tối ưu hóa công cụ hiện có, EU còn hướng tới nâng cao năng lực đánh giá rủi ro và chia sẻ thông tin giữa các bên liên quan. Ủy ban cho biết doanh nghiệp là đối tượng chịu tác động trực tiếp từ các biến động kinh tế toàn cầu, do đó việc tích hợp họ vào quá trình hoạch định chính sách sẽ giúp phản ứng chính xác và kịp thời hơn. Các đánh giá rủi ro định kỳ sẽ tạo cơ sở cho những biện pháp phòng ngừa hiệu quả, giúp Liên minh ứng phó chủ động trước các tình huống bất ngờ.

Một bước đi quan trọng khác là hoàn thiện bộ công cụ còn thiếu. Bên cạnh ResourceEU nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung nguyên liệu chiến lược và linh kiện bán dẫn từ nước ngoài, EU còn triển khai các sáng kiến như Đạo luật Tăng tốc Công nghiệp, Đạo luật CHIPS 2.0, các chương trình về điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và phát triển công nghiệp xanh. Các biện pháp này được thiết kế nhằm bảo đảm các ngành then chốt của châu Âu không bị động trước những biến động toàn cầu và giữ vững vị thế dẫn đầu về công nghệ và sản xuất chiến lược.

Đại diện cấp cao Kaja Kallas nhấn mạnh rằng an ninh kinh tế là nền tảng cho an ninh tổng thể của châu Âu. Bà cảnh báo sự phụ thuộc quá mức vào các nguồn cung không ổn định có thể dẫn tới rủi ro nghiêm trọng và cho biết chiến lược mới hướng tới việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng, đồng thời vẫn duy trì hợp tác với các đối tác đáng tin cậy. Việc khai thác hiệu quả bộ công cụ thương mại và tăng cường chia sẻ thông tin tình báo sẽ giúp Liên minh chủ động hơn trước những thách thức kinh tế.

Ủy ban cho biết các bước triển khai lập pháp và kỹ thuật để đưa chiến lược vào thực tế đang được đẩy nhanh. Trong thời gian tới, EU sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các quốc gia thành viên và khu vực tư nhân nhằm xây dựng một Liên minh tự cường, an toàn và đủ khả năng ứng phó trước những biến động kinh tế và địa chính trị trên phạm vi toàn cầu.

Hương Giang/vnanet.vn