Chiến phí của Nga tại Ukraine tăng vọt lên 323 triệu USD/ngày

Ông Janis Kluge, nhà nghiên cứu tại Viện các vấn đề quốc tế và an ninh Đức, đã báo cáo rằng trong nửa đầu năm 2024, ngân sách liên bang Nga đã phân bổ 5,3 nghìn tỷ rúp (55,65 tỷ đô la Mỹ) cho quốc phòng, đây là khoản tiền lớn chưa từng có được Moscow chi ra.

Khi so sánh với cùng kỳ năm ngoái, chi tiêu quân sự của Nga tăng vọt 36%, tương đương với thêm 1,4 nghìn tỷ rúp (16,77 tỷ đô la Mỹ).

Theo tính toán của ông Janis Kluge, chính phủ Nga đang chi trung bình 203 tỷ rúp mỗi tuần (2,25 tỷ đô la Mỹ), 29 tỷ rúp mỗi ngày (322,6 triệu đô la) hoặc 1,2 tỷ rúp mỗi giờ (13,3 triệu đô la) để hỗ trợ quân đội và mua vũ khí.

Chỉ trong sáu tháng, chi tiêu quân sự của Nga đã tăng vọt đáng kể. Hiện tại, chi tiêu này tiêu tốn gần gấp rưỡi ngân sách hàng năm được phân bổ cho chương trình hỗ trợ kinh tế quốc gia 3,89 nghìn tỷ rúp (2,3 tỷ đô la Mỹ).

Để so sánh, con số này lớn hơn gấp ba lần ngân sách hàng năm của toàn bộ hệ thống giáo dục đại học trong nước (1,546 nghìn tỷ rúp hoặc 17,2 tỷ đô la Mỹ), ngân sách của Dự án Y tế Quốc gia trong mười tám năm (290 tỷ rúp hoặc 3,2 tỷ đô la) và hơn chín mươi năm ngân sách cho một khu vực nghèo điển hình như Cộng hòa Tuva (56 tỷ rúp hoặc 623 triệu đô la).

Điều đặc biệt đáng chú ý, như ông Janis Kluge chỉ ra, là sự gia tăng mạnh mẽ trong chi tiêu bí mật. Nguồn tài trợ bí mật này, chủ yếu được sử dụng để mua vũ khí cho tiền tuyến, đã đạt khoảng 1 nghìn tỷ rúp (11 tỷ đô la Mỹ) mỗi quý.

Về phía công khai của ngân sách, quỹ mua sắm quốc phòng nhà nước đang chứng kiến sự gia tăng đáng kể, tăng 54% so với năm ngoái và tăng đáng kinh ngạc 126% so với năm 2022.

Chi tiêu quân sự cho việc tuyển dụng, bao gồm cả việc tăng đáng kể số lượng "lính tình nguyện" và lính hợp đồng để bù đắp cho tổn thất ở tiền tuyến, đã tăng vọt 25% so với năm ngoái và tăng đáng kinh ngạc 175% kể từ năm 2021.

Hơn nữa, đã có một sự gia tăng đáng kể trong chi tiêu cho hợp tác kỹ thuật quân sự quốc tế. Sự gia tăng này có thể bao gồm các quỹ được phân bổ để mua đạn dược và tên lửa từ các quốc gia như Iran và Triều Tiên.

Chuyên gia Kluge ước tính rằng khoản chi này đã đạt gần 120 tỷ rúp (1,3 tỷ đô la Mỹ) trong quý đầu tiên và tăng lên hơn 150 tỷ rúp (1,7 tỷ đô la) trong quý thứ hai.

Bằng cách hợp tác với các quốc gia như Iran và Triều Tiên để cung cấp vật tư quân sự, Nga báo hiệu sự chuyển hướng sang các liên minh biệt lập hơn.

Sự thay đổi này cũng cho thấy sự đổ vỡ tiềm tàng trong quan hệ với các cường quốc phương Tây, làm tăng thêm sự phức tạp cho bối cảnh địa chính trị vốn đã phức tạp.

Ở mặt trận trong nước, các khoản đầu tư quân sự đáng kể của Điện Kremlin có thể thúc đẩy lòng tự hào dân tộc và giành được sự ủng hộ của một số nhóm nhất định.

Tuy nhiên, sự tập trung này cũng có thể gây ra sự thất vọng của công chúng nếu mọi người bắt đầu cảm thấy áp lực của những khó khăn kinh tế do nguồn tài trợ giảm trong các lĩnh vực xã hội quan trọng.

Chính phủ Nga đã dành một khoản tiền khổng lồ là 10,8 nghìn tỷ rúp (120 tỷ đô la Mỹ) cho chi tiêu quân sự trong ngân sách năm 2024. Con số này chiếm gần 30% tổng chi tiêu, mức cao kỷ lục kể từ thời Liên Xô.

Theo ước tính của Kluge, nếu chúng ta xem xét các biến động theo mùa và dữ liệu lịch sử, chi tiêu quân sự thực tế có thể tăng vọt lên 13,3 nghìn tỷ rúp (148 tỷ đô la Mỹ) vào cuối năm, chiếm 7-8% GDP.

Con số này ngang bằng với ngân sách quân sự của Algeria (8,2% GDP) và Nam Sudan (6,3% GDP).

Hiện tại, Nga dường như đang quản lý khoản chi tiêu quân sự khổng lồ này mà không phải chịu áp lực tài chính lớn. So với năm 2021, chi tiêu quân sự đã tăng gấp ba lần.

Đáng chú ý là trong bốn trong tám tháng đầu năm nay, ngân sách liên bang đã thặng dư, nghĩa là doanh thu vượt quá chi phí.

Đến cuối tháng 8, tổng thâm hụt là 331 tỷ rúp (3,6 tỷ đô la Mỹ) tương đối khiêm tốn, chỉ bằng một phần sáu so với dự báo hàng năm.

Tuy nhiên, giá dầu giảm có thể gây rắc rối cho ngân sách Nga. Các nhà phân tích của Rosbank chỉ ra rằng giá dầu thô Ural của Nga đã giảm xuống dưới 60 đô la một thùng vào tháng 9 lần đầu tiên trong năm nay, đánh dấu mức giảm 18% so với cuối tháng 8.

Bộ Tài chính đã đặt ngân sách phụ thuộc vào dầu ở mức 70 đô la một thùng, một mức giá mà các nhà chức trách đang đưa vào kế hoạch của năm tới.

Giá dầu hiện tại "chắc chắn không thoải mái cho ngân sách liên bang", đặc biệt là khi xem xét các chi phí liên quan đến "hệ thống xử lý nước thải", Rosbank lưu ý.

Một mối quan tâm đáng kể đối với Điện Kremlin là sự phụ thuộc của họ vào doanh thu từ dầu mỏ để tài trợ cho chi tiêu quân sự.

Với giá dầu giảm, Nga có thể phải đối mặt với những thách thức đáng kể trong việc duy trì các cam kết ngân sách của mình, đặc biệt là khi chi tiêu quân sự dự kiến sẽ tăng ở mức đáng kể.

Việt Hùng