Chiến sự Armenia-Azerbaijan: TT Putin suýt 'nổi trận lôi đình', Ankara tung S-400 hạ nhiệt

Thổ Nhĩ Kỳ suýt "dẫm phải mìn" vì can dự vào chiến sự ở Nagorno-Karabakh

Theo chuyên gia Kerim Has, nhà phân tích các vấn đề chính trị - quân sự trong quan hệ Nga và Thổ Nhĩ Kỳ thì Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan đang đứng trước ngưỡng cửa "vượt qua ranh giới đỏ" mà nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã đặt ra cho cuộc xung đột ở vùng lãnh thổ tranh chấp Nagorno-Karabakh giữa Armenia và Azerbaijan.

Trước đó, ông Andrey Kortunov - Tổng giám đốc Hội đồng Các vấn đề Quốc tế Nga, một tổ chức tư vấn trực thuộc Bộ Ngoại giao Nga từng chia sẻ quan điểm tương đồng khi cho rằng, mối quan hệ giữa ông Erdoğan và người đồng cấp Vladimir Putin “là một bãi mìn” và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã suýt dẫm phải một quả mìn vì dính líu đến cuộc xung đột Nagorno-Karabakh.

“Mặc dù lằn ranh đỏ vẫn chưa bị vượt qua nhưng Tổng thống Erdoan đang chọc vào đầu mút dây thần kinh của ông Putin”, nhà phân tích Kerim Has nhận xét.

Theo chuyên gia Kerim Has, mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo Nga - Thổ Nhĩ Kỳ vốn đã căng thẳng từ trước khi chiến sự nổ ra ở Nagorno-Karabakh vào ngày 27/9.

Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã cố gắng thiết lập một mối quan hệ đôi bên cùng có lợi nhưng cũng đầy phức tạp trong cuộc nội chiến ở Syria và Libya, nơi hai bên ủng hộ các phe đối lập khác nhau.

Hai nước là đối tác chiến lược nhưng đồng thời cũng là đối thủ cạnh tranh, thậm chí là đối thủ trực tiếp trong một số trường hợp.

UAV TB-2 của Azerbaijan do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp theo dõi và tấn công một xe tăng T-72 của Armenian trên chiến trường Nagorno-Karabakh

Tổng thống Putin đã rất kiềm chế "cơn thịnh nộ" với Thổ Nhĩ Kỳ

Tuy nhiên, Nagorno-Karabakh lại có một ý nghĩa đặc biệt đối với Nga. Hai nước đã cùng triển khai vấn quân sự, lính đánh thuê hoặc binh lính tới Syria và Libya nhưng những nỗ lực tương tự của Thổ Nhĩ Kỳ ở Nagorno-Karabakh rất có thể dẫn đến leo thang không chủ ý và phá hủy vĩnh viễn mối quan hệ đối tác giữa hai bên.

Nhà phân tích Kerim Has cho biết: “Ông Putin sẽ không cho phép Thổ Nhĩ Kỳ can thiệp nhiều hơn vào Nagorno-Karabakh, nơi được coi là sân sau của Nga”.

Moscow có quan hệ tốt với cả hai bên trong cuộc xung đột: Nga duy trì hiệp ước quốc phòng với Armenia, đồng minh truyền thống của mình nhưng gần đây cũng thúc đẩy quan hệ nồng ấm hơn với Azerbaijan. Moscow còn bán vũ khí cho cả hai nước.

Về phần mình, Thổ Nhĩ Kỳ đã không che giấu sự hậu thuẫn đối với Azerbaijan khi hai bên cùng chia sẻ các mối quan hệ văn hóa, lịch sử và kinh tế lâu đời. Ankara đã hỗ trợ quân sự cho chính phủ Azerbaijan trong cuộc giao tranh với quân ly khai Armenia vào ngày 27/9.

Armenia, Nga, Pháp và Iran đều cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ triển khai các tay súng đánh thuê của nước này từ Syria tới Azerbaijan. Tuần trước, Bộ Ngoại giao Nga cho biết họ “quan ngại sâu sắc” về việc điều chuyển các lực lượng dân quân Syria và Libya tới khu vực Nagorno-Karabakh.

Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria cho biết, khoảng 900 lính đánh thuê Syria đã được các công ty an ninh tư nhân của Thổ Nhĩ Kỳ vận chuyển đến Azerbaijan kể từ khi cuộc đụng độ tại Nagorno-Karabakh nổ ra.

Một số thành viên của Quân đội Quốc gia Syria, nhóm dân quân đối lập do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn ở miền bắc Syria chia sẻ trên tờ Foreign Policy, rằng hoạt động triển khai như vậy đã được thực hiện trước cả khi giao tranh diễn ra. Cả Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan đều phủ nhận những cáo buộc như vậy.

Chuyên gia Kerim Has cho rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang sử dụng lính đánh thuê nước ngoài như một công cụ để gây ảnh hưởng trên một số mặt trận. “Ông Putin gần như đã chuẩn bị tuyên bố công khai rằng các chiến binh thánh chiến đã được gửi đến Nagorno-Karabakh thông qua Thổ Nhĩ Kỳ”.

Nhà phân tích trên cho biết, Tổng thống Putin đã cố gắng kiềm chế cảm xúc phẫn nộ thực sự của mình trước sự can thiệp của Thổ Nhĩ Kỳ vào Nagorno-Karabakh và điều đó dường như là một phần trong chiến lược trừng phạt Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan vì chính phủ của ông đã không chịu quay trở lại vùng ảnh hưởng của Nga.

Theo Kerim Has, Tổng thống Nga đã thành công trong việc sử dụng nỗi ám ảnh của Armenia về Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chơi của mình để khôi phục quyền kiểm soát quốc gia láng giềng có xu hướng bất tuân phục.

Kerim Has cho rằng động thái gần đây của nhà lãnh đạo Erdoğan về việc sẽ tiến hành thử nghiệm các hệ thống tên lửa S-400 do Nga sản xuất nên được hiểu là một nỗ lực nhằm xoa dịu quan hệ với Tổng thống Putin.

Thực vậy, Ankara đã bắt đầu di chuyển các hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga đến một thao trường gần tỉnh Sinop, phía tây đất nước để thử nghiệm.

“Việc loan tin triển khai S-400 tới Sinop là những tính toán mang động cơ chính trị. Mặc dù S-400 chưa được kích hoạt ở thời điểm hiện tại nhưng nó sẽ sớm được kích hoạt”, Kerim Has nhận định.

Anh Tú