Chiến sự Nga - Ukraine chuyển hướng sang mặt trận năng lượng

Hệ thống đường ống dẫn khí đốt tự nhiên Nord Stream 2 ở Ust-Luga, Nga. Ảnh: Bloomberg/TTXVN

Tờ New York Times ngày 26/10 đưa tin, Nga và Ukraine đang đẩy mạnh một cuộc chiến nhằm vào ngành năng lượng của nhau, trong bối cảnh chiến sự trên thực địa gần như đình trệ và các nỗ lực hòa giải quốc tế chưa đem lại kết quả rõ rệt.

Tổng thống Donald Trump lần đầu thực hiện biện pháp cứng rắn đối với Nga kể từ khi tái nhiệm, nhắm vào hai tập đoàn dầu khí lớn nhất là Lukoil và Rosneft. Các biện pháp này cắt đứt kết nối tài chính của hai công ty với phần lớn hệ thống tài chính toàn cầu, đồng thời cảnh báo trừng phạt thứ cấp nếu các nước tiếp tục mua dầu Nga. Theo ước tính, Rosneft và Lukoil chiếm khoảng một nửa sản lượng dầu thô của Nga.

Một số chuyên gia nhận định các lệnh trừng phạt mới là phản ứng trực tiếp với chiến dịch không kích của Nga nhắm vào mạng lưới điện của Ukraine. Tổng thống Putin thừa nhận các lệnh trừng phạt sẽ ảnh hưởng đến kinh tế Nga, nhưng cho rằng chúng không làm thay đổi tính toán chiến lược của Điện Kremlin. Trong khi đó, ông Trump dự đoán Moskva có thể sẽ thay đổi lập trường sau khoảng sáu tháng khi các biện pháp bắt đầu phát huy tác động.

Trong diễn biến song song, Ukraine đã phá hủy hoặc làm hư hại khoảng 20% công suất lọc dầu của Nga chỉ trong tháng trước, gây thiếu hụt xăng nghiêm trọng ở nhiều khu vực. Kiev cũng tấn công vào nhà máy sản xuất thuốc nổ và nhiên liệu tên lửa, đồng thời vận động Mỹ cung cấp tên lửa Tomahawk để mở rộng phạm vi tấn công sâu vào lãnh thổ Nga. Tuy nhiên, Nhà Trắng hiện chưa phê duyệt đề xuất này, trong khi Tổng thống Putin tiếp tục đưa ra cảnh báo gay gắt.

Tuy chủ động tấn công, Ukraine vẫn đối mặt với chiến dịch trả đũa quy mô lớn từ Nga nhắm vào hạ tầng điện và khí đốt. Nhiều thành phố như Chernihiv đã phải cắt điện toàn phần, gây tê liệt hoạt động giao thông và cấp nước. Một số địa phương buộc trì hoãn kế hoạch sưởi ấm mùa đông do thiếu khí đốt sau khi Nga tăng cường tấn công các nhà máy xử lý và trạm nén khí, khiến khoảng 60% công suất khí đốt nội địa bị tê liệt.

Giới chuyên gia cảnh báo Ukraine đang bước vào mùa đông khó khăn nhất kể từ khi chiến tranh toàn diện nổ ra. Thị trưởng Kiev, ông Vitali Klitschko, nói rằng nước này phải đối mặt với nguy cơ thiếu nguồn sưởi nghiêm trọng, trong khi các nhà máy công nghiệp có thể phải đóng cửa vì thiếu điện. Nếu tình trạng này kéo dài, làn sóng di cư mới có thể xuất hiện. Bộ trưởng Kinh tế Đức Katharina Reiche xác nhận số lượng người tị nạn Ukraine tại Đức đang gia tăng.

Để chuẩn bị cho mùa đông, Kiev đang nỗ lực nhập khẩu khoảng 4 tỷ mét khối khí đốt, với tổng chi phí ước tính khoảng 2 tỷ USD. Tuy nhiên, khả năng tài chính hạn hẹp và sự chần chừ từ các đối tác châu Âu khiến kế hoạch này đối mặt nhiều bất định. Một đề xuất dùng tài sản Nga bị phong tỏa để cho Ukraine vay 163 tỷ USD vẫn chưa được thông qua, do lo ngại về hệ lụy pháp lý và tài chính.

Trong khi chiến sự trên mặt đất chưa có bước đột phá, cuộc chiến năng lượng đang trở thành mặt trận quyết định thế trận, đồng thời là công cụ gây sức ép với hy vọng buộc đối phương nhượng bộ tại bàn đàm phán.

Hải Trần/Báo Tin tức và Dân tộc