Chiến sự Nga-Ukraine ngày 1/10: Nga chiến thắng ở Vuhledar

Bộ Quốc phòng Nga cho biết lực lượng của họ đã chiếm được ngôi làng Nelipivka, phía nam thành phố Toretsk, một trong những mục tiêu của Moscow trong khu vực. Bộ Tổng tham mưu Ukraine không thừa nhận ngôi làng đã đổi chủ, nhưng cho biết lực lượng Nga đã tiến hành 10 cuộc tấn công vào ngôi làng và xung quanh.

Lực lượng Nga đã tiến chậm rãi trong nhiều tháng về phía Bắc, với mục tiêu chiếm toàn bộ khu vực Donbas, bao gồm các khu vực Donetsk và Luhansk. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy thừa nhận rằng tình hình ở tuyến đầu của cuộc chiến chống lại Nga là "rất, rất khó khăn" và các lực lượng của Ukraine phải làm mọi thứ có thể để sống sót được trong giai đoạn mùa thu. Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy một tuần, ông Zelensky đề cập đến sự cần thiết hành động nhanh chóng trong những tháng tới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin thường xuyên nhận được thông tin trực tiếp về những bước tiến của Nga ở khu vực Ugledar (hay còn gọi là Vuhledar). Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với các phóng viên: "Tất nhiên, cả nước đang theo dõi những người của chúng tôi tiến lên. Còn về Tổng thống, với tư cách là Tổng Tư lệnh tối cao, ông thường xuyên nhận được báo cáo trực tiếp từ quân nhân".

Trước đó, người đứng đầu Cộng hòa Nhân dân Donetsk, Denis Pushilin, cho biết lực lượng Nga đang cải thiện vị trí của họ ở Ugledar mỗi ngày. Các cơ quan an ninh nói với TASS rằng thị trấn này bị phong tỏa và con đường duy nhất ra khỏi thị trấn liên tục bị quân đội Nga pháo kích.

Tầm quan trọng của Vuhledar

Chuyên gia của Viện Kinh tế và Chiến lược Quân sự Thế giới thuộc Đại học HSE Nikolay Novik nói với TASS: Việc kiểm soát Ugledar sẽ giúp quân đội Nga tiếp cận vòng cung phòng thủ tiếp theo của quân đội Ukraine tại Slavyansk và Kramatorsk, đồng thời mở đường đến các mỏ lithium.

Ugledar nằm cách Donetsk 60-70 km về phía tây nam và là trung tâm hậu cần quan trọng tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk, cho đến nay vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Kiev. Các cơ quan thực thi pháp luật trước đó đã nói với TASS rằng quân đội Ukraine đã từ bỏ các vị trí ở trung tâm thành phố Ugledar.

Các mỏ lithium nằm không xa Ugledar. Mỏ Shevchenkovskoye gần Kurakhovo (cách Ugledar 25 km và cách Maryinka 21 km) là một trong những mỏ lớn nhất ở châu Âu. Việc sản xuất lithium quy mô lớn có thể là yếu tố quan trọng để bổ sung ngân sách cho Cộng hòa Nhân dân Donetsk và giúp các nước phương Tây thực hiện quá trình chuyển đổi năng lượng một cách đáng kể.

Ông Novik cho rằng việc ổn định và tăng cường tuyến đường sắt trung chuyển Donetsk - Volnovakha - Rozovka cũng sẽ là một thắng lợi kinh tế: "Những vùng lãnh thổ này trước đó đã bị pháo binh và nhiều hệ thống tên lửa phóng loạt khác nhau của lực lượng vũ trang Ukraine bắn phá".

Nga kiểm soát gần hết Lugansk

Sau khi kiểm soát được Makeyevka, lực lượng Nga đã đẩy quân đội Ukraine ra khỏi khu định cư lớn cuối cùng ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk mà Kiev kiểm soát.

Chuyên gia quân sự Andrey Marochko nói với TASS.

"Trước hết, tôi muốn chỉ ra rằng Makeyevka là khu định cư lớn cuối cùng ở Cộng hòa Nhân dân Lugansk do Ukraine chiếm giữ. Hiện tại, có thể khẳng định rằng hầu như toàn bộ Cộng hòa Nhân dân Lugansk đã được kiểm soát và các chiến binh Ukraine chỉ kiểm soát chưa đến một phần trăm lãnh thổ của mình".

Chuyên gia Marochko chỉ rõ rằng "một mảnh đất nhỏ" ở khu vực Svatovo và Kremennaya vẫn nằm trong tầm kiểm soát của Ukraine: "Tuy nhiên, xét theo diễn biến của tình hình trên tuyến giao tranh, tôi có thể nói rằng việc kiểm soát hoàn toàn Cộng hòa Nhân dân Lugansk không còn quá xa nữa".

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố vào ngày 29 tháng 9 rằng thị trấn Makeyevka đã thuộc quyền kiểm soát của Nhóm chiến đấu phía Tây.

Chiến sự tại Kursk

Bộ Quốc phòng Nga cho biết Ukraine đã mất hơn 340 quân nhân tại khu vực Kursk trong ngày. Tổng cộng, Ukraine đã mất hơn 19.250 người trong cuộc giao tranh tại khu vực này của Nga. Quân đội Nga đã tiến lên và củng cố vị thế tại hai địa điểm ở khu vực Kursk, đẩy Ukraine khỏi đây, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quân sự-Chính trị của Lực lượng vũ trang Nga, Chỉ huy Lực lượng đặc nhiệm Akhmat, Thiếu tướng Apty Alaudinov cho biết.

Bộ trưởng quốc phòng Ukraine sa thải 3 thứ trưởng

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine ngày 1/10 đã sa thải ba thứ trưởng trong bối cảnh Kiev đang phải chật vật đối phó với Nga trong cuộc xung đột đã kéo dài 2 năm rưỡi qua.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, ông Rustem Umerov cho biết trong cuộc cải tổ tại Bộ Quốc phòng, ông đã yêu cầu chính phủ miễn nhiệm đối với 3 thứ trưởng, gồm các ông Stanislav Gayder, Aleksandr Sergiy và Yury Dzhigir, cùng Quốc vụ khanh Bộ Quốc phòng Lydmila Daragan.

Bộ trưởng quốc phòng Ukraine Umerov gặp người đồng cấp Đức

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine không nêu lí do cụ thể dẫn đến quyết định trên, nhưng nói rằng ông sẽ “hoàn thành quá trình thanh lọc hệ thống mua sắm với sự hợp tác chặt chẽ với các cơ quan thực thi pháp luật và chống tham nhũng”.

Trong số những người vừa mất chức có ông Gayder vừa được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Quốc phòng vào tháng 10 năm ngoái với nhiệm vụ giám sát các vấn đề phát triển thể chế tại bộ này. Trước đây, ông từng phục vụ tại cơ quan chống tham nhũng quốc gia và hiện sẽ chuyển sang một vị trí khác trong Bộ Quốc phòng để làm tham mưu trưởng của ông Umerov.

Ông Sergiy có xuất thân là kỹ sư quân sự và một chuyên gia hậu cần tại Bộ Quốc phòng từ tháng 7. Còn ông Dzhigir trước đây làm việc tại Bộ Tài chính và được bổ nhiệm làm Thứ trưởng Quốc phòng vào tháng 9 năm 2023, sau khi ông Umerov tiếp quản bộ này từ người tiền nhiệm Aleksey Reznikov.

Ngoài những thay đổi về nhân sự, Umerov còn công bố cải cách tại công ty nhà nước chịu trách nhiệm về buôn bán vũ khí quốc tế và các bộ phận hậu cần và mua sắm của bộ.

Động thái “thay máu” một loạt nhân sự cấp cao Bộ Quốc phòng Ukraine được ông Umerov đưa ra trong bối cảnh Ukraine đang cố gắng duy trì năng lực quân sự khi Nga tiến công mạnh mẽ trên mặt trận Donetsk và đẩy mạnh phản công ở bang Kursk.

Ngoài ra, cũng có tin đồn về căng thẳng gia tăng giữa Andrey Yermak, Chánh văn phòng đầy quyền lực của chính quyền Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các quan chức quân sự cấp cao, bao gồm các ông Umerov và ông Kirill Budanov, người đứng đầu cơ quan tình báo quân sự Ukraine. Những suy đoán này xuất phát từ việc hai cấp phó của ông Budanov vừa bị sa thải vào tuần trước. Các nguồn tin khẳng định rằng ông Umerov đang cố gắng giữ chức thông qua việc hy sinh một số cấp phó của mình.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz

Thủ tướng Đức muốn điện đàm với Tổng thống Putin

Thủ tướng Đức Olaf Scholz muốn điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong những tuần tới. Tờ báo Die Zeit đưa tin theo nguồn tin từ chính phủ cho biết đoàn tùy tùng của Thủ tướng Scholz đang cân nhắc khả năng tổ chức một cuộc điện thoại trước hội nghị thượng đỉnh G20 dự kiến diễn ra tại Brazil vào tháng 11 này. Tờ báo nêu rõ cho đến nay, phía Đức vẫn chưa chính thức yêu cầu điện đàm.

Nếu việc này thành hiện thực, ông Scholz sẽ là nhà lãnh đạo đầu tiên từ một cường quốc phương Tây lớn nói chuyện trực tiếp với Tổng thống Putin sau hơn một năm rưỡi. Như tờ báo Die Zeit nhấn mạnh, ông Scholz đã nói chuyện lần cuối với Putin vào tháng 12 năm 2022, cũng qua điện thoại. Tổng thống Mỹ Joe Biden, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson cũng đã nói chuyện trực tiếp với Tổng thống Nga lần cuối vào năm 2022.

Vào ngày 9 tháng 9, người phát ngôn của chính phủ Đức Steffen Hebestreit nói với các phóng viên rằng ông Scholz sẽ có cuộc điện đàm với Putin "khi ông cho là thời điểm thích hợp". Một ngày trước đó, Thủ tướng Đức đã nói với Đài truyền hình ZDF rằng cuộc xung đột ở Ukraine đã đến lúc cần có một cuộc đàm phán và một lần nữa ông ủng hộ Nga tham gia vào hội nghị thượng đỉnh sắp tới để giải quyết cuộc khủng hoảng. Các nhà lãnh đạo Nga và Đức đã gặp nhau trực tiếp lần cuối vào ngày 15 tháng 2 năm 2022 tại Điện Kremlin.

Pháp không loại trừ khả năng triển khai quân đến Ukraine

Bộ trưởng các vấn đề châu Âu Benjamin Haddad cho biết Pháp không loại trừ khả năng triển khai quân tới Ukraine, đồng thời khẳng định Tổng thống Emmanuel Macron vẫn giữ nguyên tuyên bố trước đây của mình về vấn đề này.

Ông Haddad lập luận rằng EU "có nghĩa vụ tiếp tục hỗ trợ Ukraine" trong cuộc xung đột với Nga. Tổng thống Macron lần đầu tiên đưa ra khả năng đưa quân NATO vào Ukraine vào tháng 2, nhưng đã phải đối mặt với sự phản đối khá mạnh mẽ từ các thành viên khác của khối quân sự do Mỹ đứng đầu.

Pháp không loại trừ khả năng triển khai quân tới Ukraine

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Berliner Zeitung của Đức được công bố vào thứ Ba, ông Haddad tuyên bố rằng "Tổng thống Macron đã nói rằng chúng ta không nên loại trừ bất cứ điều gì" và phương Tây nên "cân nhắc cụ thể đến các nhiệm vụ huấn luyện". Ông nhấn mạnh "Chúng ta nên ngừng vạch ra ranh giới đỏ cho chính mình và tìm cách chấp nhận cái mà chúng ta gọi là sự mơ hồ về mặt chiến lược". Ông cũng ủng hộ việc cho phép Kiev sử dụng tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp để tấn công các mục tiêu sâu bên trong nước Nga.

Cơ quan Tình báo Đối ngoại của Nga đưa tin vào tháng 7 rằng Pháp trước đó đã cân nhắc việc gửi khoảng 2.000 quân tới Ukraine. Phát biểu với các phóng viên vào tháng 6, ông Macron tiết lộ rằng Paris đang nỗ lực thành lập một liên minh để xúc tiến đưa các huấn luyện viên quân sự đến hỗ trợ Kiev. Đồng thời, ông tuyên bố rằng "chúng ta không có chiến tranh với Nga" và Pháp không "muốn leo thang".

Vào tháng 5, cựu Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đã chỉ trích những phát biểu của ông Macron về khả năng triển khai quân đội, cảnh báo rằng "sự mơ hồ về mặt chiến lược như vậy [có thể] tạo điều kiện cho một sự bùng nổ thảm khốc".

Trong suốt tháng 6, Bộ trưởng Quốc phòng Tây Ban Nha Margarita Robles và Phó Thủ tướng Italy Matteo Salvini cũng lên tiếng phản đối ý tưởng của Tổng thống Pháp. Cùng thời điểm đó, Politico trích dẫn lời các quan chức giấu tên cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chặn đề xuất của Tổng thống Macron về việc gửi các huấn luyện viên phương Tây tới Ukraine vì lo ngại về sự leo thang trong cuộc xung đột. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng đã nhiều lần lên tiếng phản đối việc gửi quân NATO tới hỗ trợ Kiev.