Chiến thắng giúp giải nguy cho ông Biden

Một ngày sau khi giành được quyền kiểm soát Thượng viện Mỹ, đảng Dân chủ bắt đầu lên kế hoạch hôm 13/11 để sử dụng thế đa số của họ như một bức tường thành cho Tổng thống Biden tại Quốc hội nếu đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện, theo New York Times.

Bất chấp sức ép chính trị và các xu thế lịch sử - vốn ủng hộ đảng không cầm quyền trong cuộc bầu cử giữa kỳ, đảng Dân chủ đã giành được thế đa số tối thiểu tại Thượng viện Mỹ vào hôm 12/11.

Theo đó, bà Catherine Cortez Masto, Thượng nghị sĩ đương nhiệm bang Nevada, đã giành chiến thắng trước đối thủ Adam Laxalt trong cuộc đua Thượng viện, theo kết quả bỏ phiếu ngày 12/11, CBS đưa tin.

Với kết quả này, đảng Dân chủ đã nắm ít nhất 50 ghế, giúp đảng này kiểm soát Thượng viện, khi Phó tổng thống Kamala Harris mang lá phiếu quyết định.

Sợi dây cứu sinh cho ông Biden

Trong khi thế đa số của họ ở Thượng viện vẫn ở mức sít sao và không thể đạt được siêu đa số nhằm thông qua đạo luật lớn, đó vẫn là một sợi dây cứu sinh cho ông Biden.

Điều đó giúp hạn chế cơ hội của đảng Cộng hòa trong việc làm trật bánh chương trình nghị sự của ông Biden, hay luận tội vị tổng thống hoặc loại bỏ một số thành viên trong chính quyền của ông.

Nếu đảng Dân chủ có thể xoay xở để kiểm soát Hạ viện, đó sẽ là nhân tố “thực sự thay đổi cuộc chơi” đối với ông Biden. Điều đó có khả năng cho phép ông tiếp tục thúc đẩy chương trình nghị sự của mình trong nửa cuối nhiệm kỳ.

Tuy nhiên, ngay cả khi không có điều đó, Thượng viện vẫn mang đến cho ông một vị thế chắc chắn.

Ông Biden tham gia một sự kiện chính trị ở Washington. Ảnh: Reuters.

Đảng Dân chủ sẽ giữ quyền đơn phương xác nhận nhiều thẩm phán do ông Biden bổ nhiệm và giữ quyền kiểm soát Thượng viện. Điều đó cho phép họ cản trở bất kỳ luật nào có thể làm thất bại chương trình nghị sự của ông Biden hoặc ảnh hưởng đến sự nghiệp chính trị của vị tổng thống, nếu đảng Cộng hòa giành được thế đa số Hạ viện.

Phát biểu với báo giới ở New York hôm 13/11, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, đảng viên Dân chủ và lãnh đạo phe đa số, bày tỏ mong muốn đảng Cộng hòa làm việc với phe mình để thông qua nhiều chương trình nghị sự của ông Biden hơn.

Bên cạnh đó, ông Schumer cũng cho biết kỳ bầu cử này là "chiến thắng và sự minh oan" cho phe Dân chủ.

Khi đảng Dân chủ ăn mừng, các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện đối mặt với sự chia rẽ. Điều đó đe dọa làm cho thế thiểu số của họ đối mặt với nhiều vấn đề hơn.

Thượng nghị sĩ Mitch McConnell của Kentucky, lãnh đạo thiểu số, đối mặt với sóng gió trong phe của mình. Tuy điều đó dường như không thể hạ bệ ông, nó phản ánh một vòng đổ lỗi lẫn nhau - điều có thể gây ra tác động lâu dài đối với đảng này.

Trong khi đó, kết quả cuộc đua vào Thượng viện ở bang Georgia vào ngày 6/12 tới cũng sẽ giúp xác định liệu đảng Dân chủ có cơ hội mở rộng thế đa số bằng một ghế bổ sung, hay sẽ ở thế 50-50 với đảng Cộng hòa.

Theo Bloomberg, cuộc đua kiểm soát Thượng viện kéo dài đến tháng 12 khi bầu cử ở bang Georgia phải kéo sang vòng hai. Đây là cuộc đua giữa Thượng nghị sĩ Raphael Warnock (đảng Dân chủ) với đối thủ đảng Cộng hòa Herschel Walker.

Từ Phnom Penh (Campuchia), Tổng thống Biden hào hứng mô tả về lợi ích đối với đảng Dân chủ nếu họ có thể giành được thêm một ghế nữa.

“Điều đó sẽ tốt hơn với con số 51. Những con số càng lớn càng tốt”, ông nói.

Sự chia rẽ trong nội bộ đảng Cộng hòa

Tuy nhiên, ngay cả tỷ lệ 50-50 cũng mang lại cho đảng Dân chủ nhiều quyền lực để bảo vệ ông Biden, cũng như có thể khiến đảng Cộng hòa phải ở thế phòng thủ.

"Đảng Dân chủ nên tích cực trong việc đưa đảng Cộng hòa vào thế phòng thủ, nhấn mạnh vào việc tại sao họ đang ngăn chặn các sáng kiến rất cần thiết để giúp đỡ người Mỹ", Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, đảng viên Dân chủ, cho biết.

Đồng thời, các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện sẽ không thể đưa ra luật có khả năng đưa đảng Dân chủ tham gia một cuộc bỏ phiếu đầy khó khăn.

Nếu Hạ viện do đảng Cộng hòa lãnh đạo thực hiện lời hứa của các nhà lập pháp khi luận tội các thành viên trong chính quyền ông Biden - chẳng hạn tổng chưởng lý hay chính tổng thống, thế đa số của đảng Dân chủ tại Thượng viện sẽ đảm bảo điều đó không thành công.

Quyền kiểm soát Thượng viện của đảng Dân chủ cũng đảm bảo rằng một ứng cử viên vào Tòa án Tối cao do ông Biden hậu thuẫn sẽ được xem xét nếu có vị trí trống. Đây sẽ là một triển vọng không chắc chắn khi đảng Cộng hòa chiếm đa số.

Vị thế của ông Mitch McConnell trong đảng Cộng hòa đang bị đe dọa. Ảnh: Reuters.

Brian Fallon, lãnh đạo của nhóm vận động tư pháp tiến bộ Demand Justice, nhận định họ có cơ hội xác nhận thêm 100 thẩm phán khác được ông Biden ủng hộ trong hai năm tới.

Theo ông, những ứng viên này sẽ không bao giờ lựa chọn nếu kết quả ở Arizona hoặc Nevada khác đi, “nhưng bây giờ họ sẽ phục vụ suốt đời”.

Ông Fallon cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giành chiến thắng ở Georgia, từ đó có thể giúp đảng Dân chủ giành thế đa số 51-49.

Các thành viên đảng Cộng hòa tại Thượng viện cũng đang mong đợi vào cuộc đó, sau khi nhận kết quả không như mong đợi trong cuộc bầu cử giữa kỳ.

Trong một mối đe dọa tiềm tàng đối với ông McConnell, một nhóm đảng viên Cộng hòa đã thúc giục trì hoãn các cuộc bầu cử lãnh đạo dự kiến để có nhiều hơn thời gian đánh giá những gì đã xảy ra trong cuộc bầu cử, cũng như chờ kết quả cuộc đua ở Georgia ngã ngũ.

Thượng nghị sĩ Rick Scott đổ lỗi cho ông McConnell và đội ngũ về những tổn thất của đảng trong bầu cử giữa kỳ, cho rằng các đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện nên đưa ra cho cử tri một chương trình nghị sự của riêng họ.

Tuy nhiên, ông McConnell được cho vẫn sẽ giữ ghế của mình, khi không có đối thủ nào của ông xuất hiện tính đến hôm 13/11.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton, đảng viên Cộng hòa của Arkansas, cho biết ông sẽ ủng hộ ông McConnell. Theo ông, “cho đến nay, không ai có đủ can đảm để bước tới và thách thức” ông Cornell.

An ninh thắt chặt ở khách sạn ông Biden và ông Tập Cận Bình gặp nhau Vài giờ trước cuộc gặp của tổng thống Mỹ và chủ tịch Trung Quốc, an ninh quanh khu vực khách sạn The Apurva Kempinski được đóng chặt với nhiều hàng rào bảo vệ.

Vân Đinh