'Chiến thắng' Hà Bá từ những lớp dạy bơi 0 đồng

Lớp học bơi miễn phí của thầy Nguyễn Việt Tước đã có tuổi “đời” lên đến 20 năm. (Nguồn: Báo Tiền Phong)

Hàng chục năm “xóa nạn đuối nước” cho trẻ em

Theo thống kê của cơ quan chức năng, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng gần 2.000 trẻ em bị đuối nước; điều đáng lưu ý là trong số các nạn nhân bị đuối nước, ngoài các nạn nhân không biết bơi, có những người biết bơi và bơi tương đối tốt, nhưng chỉ trong vài giây lơ là, không kiểm soát tai nạn đuối nước có thể xảy ra, cướp đi sinh mạng của một con người để lại nỗi đau về tinh thần lẫn thể chất cho gia đình và xã hội. Những con số đau lòng này khiến Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ tử vong do đuối nước cao trong khu vực Đông Nam Á.

Hiện nay, để bảo đảm cho các em học sinh có một mùa hè an toàn, đã có rất nhiều lớp học bơi miễn phí được tổ chức xuyên suốt hàng chục năm. Lấy ví dụ, lớp của thầy Nguyễn Việt Tước tại con kênh N4 ở xã Hải Hưng (huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị), mỗi năm được mở ra vào mùa hè dạy các em nhỏ các kỹ năng bơi cơ bản và phòng tránh đuối nước.

Được biết, thầy Tước sinh năm 1976, là giáo viên bộ môn thể dục tại Trường Tiểu học và THCS Hải Vĩnh (xã Hải Hưng). Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất phải hứng chịu nhiều trận lũ, thầy Tước đã chứng kiến không ít vụ tai nạn đuối nước thương tâm. Với tình yêu trẻ con, mong các em có những kỹ năng phòng tránh đuối nước khi vui chơi tại ao hồ, sông suối, thầy đã có mô hình dạy bơi miễn phí.

Trước khi mở lớp vào hai mươi năm về trước, thầy Tước đã tham khảo rất nhiều địa điểm và lựa chọn con kênh ở xã có nguồn nước bảo đảm an toàn, độ sâu vừa phải phù hợp các em học sinh. Thầy Tước đã làm tờ trình gửi nhà trường và chính quyền địa phương để xin mở lớp dạy bơi cho học sinh. Lớp đầu tiên của thầy có 25 học sinh, ngày nay, có rất nhiều phụ huynh tin tưởng và gửi con cho thầy dạy bơi. Ngoài các lớp dạy bơi miễn phí, thầy Tước còn phối hợp với Đoàn thanh niên xã và được sự tài trợ để phụ trách thêm 4 lớp dạy bơi khác với trên 100 em, trong đó có 15 em khuyết tật nhẹ.

Nhiều tỉnh, địa phương đang tích cực nhân rộng mô hình dạy bơi miễn phí cho trẻ em. (Ảnh minh họa - Nguồn: Eduoka)

Tại Hà Nội, có người thầy đã dạy bơi miễn phí hơn 12 năm, anh tên Nguyễn Văn Thủy vốn là một cán bộ nhà nước. Anh sinh ra và lớn lên ở Hải Dương, trước đây, anh không thành thạo bơi do hồi bé đã một lần chết đuối “hụt”. Sau này, để bảo vệ sức khỏe, giảm béo, anh đã học bơi và may mắn được một vận động viên chuyên nghiệp hướng dẫn miễn phí. Ba tháng liên tục rèn luyện bơi lội giúp anh giảm 10kg và khỏe khoắn hơn.

Để lan tỏa tình yêu bơi lội, anh đưa con gái đến bể tập, nhưng sau một thời gian cô bé có dấu hiệu mất động lực do chỉ có một mình. Vì vậy, anh Thủy đã nhận dạy bơi miễn phí cho con của họ hàng, bạn bè. Cơ duyên dạy bơi của anh cũng bắt đầu từ đây, khi lớp học miễn phí của anh ngày càng đông. Anh thành lập một câu lạc bộ nhỏ cho trẻ em, nơi các cháu được dạy bơi và kỹ năng sinh tồn. Ví dụ như bơi sinh tồn dù ở bất kỳ môi trường nước nào, đặc biệt kỹ năng xử lý đi tàu thuyền mà rơi xuống nước, nhận biết và tự cứu mình khi gặp dòng nước xoáy hay nguyên tắc 5 giây đầu tiên nín thở thả lỏng. Từ khi nhận dạy bơi đến nay, anh đã hỗ trợ cho hàng nghìn học viên ở nhiều độ tuổi khác nhau.

Thực tế, bơi giúp tim và phổi của trẻ khỏe mạnh, cải thiện sức mạnh và tính linh hoạt, tăng sức chịu đựng và cải thiện sự cân bằng. Bơi lội là môn thể thao tập luyện mọi nhóm cơ, đồng thời xây dựng sức mạnh cho tim mạch. Điều này có nghĩa là sức bền và khả năng chịu đựng tốt hơn, tạo nền tảng thể lực cho các môn thể thao khác.

Đối với trẻ con thích nghịch nước là điều rất bình thường và phổ biến trong tuổi thơ của các em. Điều này không chỉ vì trẻ ham chơi mà còn có mối quan hệ rất lớn tới sự phát triển nhận thức của các em. Lấy ví dụ, các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, trẻ em có bản năng gần gũi, yêu thích thiên nhiên. Nếu đồ dùng, đồ chơi của trẻ được làm bằng chất liệu tự nhiên, đơn giản thì trẻ càng thích. Khi trẻ chơi với nước, chúng như được giải phóng bản thân mình, hòa mình vào thiên nhiên. Tuy nhiên, đi kèm với hoạt động vui chơi ở bể bơi, sông nước, các em cần có kỹ năng bơi cơ bản và kiến thức phòng tránh đuối nước.

Lan tỏa mô hình dạy bơi miễn phí

Đất nước Việt Nam có hệ thống sông ngòi chằng chịt, đường bờ biển dài, vì vậy, hàng năm thường xuyên xảy ra vụ tai nạn, đuối nước thương tâm cho cả người lớn và trẻ em. Để chủ động các biện pháp phòng, chống đuối nước cho trẻ em đặc biệt trong dịp hè này, bám sát chỉ đạo của tỉnh, các cấp, ngành, địa phương đã tích cực tổ chức nhiều hoạt động thiết thực nhằm lan tỏa phong trào dạy bơi, học bơi và trang bị kỹ năng phòng, chống đuối nước cho trẻ. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, huy động sự vào cuộc nghiêm túc, trách nhiệm của mỗi gia đình trong việc chăm sóc, bảo vệ tạo môi trường phát triển an toàn, lành mạnh cho trẻ.

Theo thống kê, riêng trong năm 2024, Hà Nội đã tổ chức 398 lớp phổ cập bơi cho 52.588 em học sinh, trong đó 50.814 em đã biết bơi sau khóa học, đạt tỷ lệ 96,6%. Vào ngày 17/5 vừa qua, tại thị xã Sơn Tây, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phối hợp với UBND thị xã Sơn Tây tổ chức Lễ phát động toàn dân tập luyện môn bơi, phòng, chống đuối nước năm 2025. Sự kiện thu hút gần 2.000 cán bộ, học sinh, đoàn viên, thanh niên và người dân địa phương tham gia, góp phần lan tỏa thông điệp nâng cao kỹ năng an toàn trong môi trường nước. Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội kêu gọi các ngành phối hợp đẩy mạnh dạy bơi và phòng, chống đuối nước, đồng thời phát động phong trào học bơi và tập huấn kỹ năng an toàn trong dịp hè.

Đoàn cán bộ Bộ GD&ĐT chia sẻ, động viên các em học sinh và gia đình gặp nạn tại Quảng Ninh. (Ảnh: MOET)

Bắt đầu từ tháng 5 năm nay, Trung tâm Thể thao dưới nước TP HCM sẽ mở các lớp dạy bơi cơ bản miễn phí cho người dân thành phố. Cụ thể, lớp học bơi cơ bản miễn phí do Trung tâm Thể thao dưới nước TP HCM tổ chức sẽ chia làm 3 đợt. Đợt 1 từ ngày 20/5 đến 19/6 dành cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Văn hóa và Thể thao đang công tác tại các phòng, ban, đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở. Thời gian đăng ký bắt đầu từ ngày 12/5 cho đến ngày khai giảng.

Đợt 2 và đợt 3 dành cho tất cả mọi đối tượng từ 10 tuổi trở lên, là người dân thường trú tại TP HCM. Đợt 2 diễn ra từ ngày 9/9 đến 14/10, bắt đầu mở đăng ký từ ngày 18/8. Chương trình tổ chức lớp học bơi cơ bản miễn phí cho người dân thành phố nhằm mục đích chào mừng các ngày lễ lớn trong năm 2025, hưởng ứng cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thể thao theo gương Bác Hồ vĩ đại”.

Tại Quảng Ninh, chống đuối nước trở thành ưu tiên hàng đầu tại Kế hoạch hành động quốc gia phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021 - 2030. Kế hoạch số 174/KH-UBND ngày 7/7/2023 của UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị số 33-CT/TU ngày 29/5/2023 của BTV Tỉnh ủy “Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, ATGT; phòng, chống tai nạn thương tích và đuối nước; quản lý, giáo dục thanh, thiếu nhi, học sinh trong dịp hè trên địa bàn tỉnh”, đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, toàn tỉnh có 60% trẻ em từ 6 - 16 tuổi biết bơi an toàn; giảm tỷ lệ đuối nước hằng năm 10%; mỗi xã, phường có ít nhất một bể bơi cho trẻ em.

Ở Kon Tum, các em thiếu nhi vùng DTTS còn nhiều khó khăn của TP Kon Tum đã được dạy bơi miễn phí từ mô hình “Bể bơi 0 đồng” do nhóm giáo viên Tổng phụ trách Đội ở các trường học trên địa bàn TP Kon Tum triển khai. Qua đó, giúp các em có sân chơi để rèn luyện kỹ năng bơi và giảm thiểu tình trạng đuối nước ở trẻ em. Tại lớp học, các em được hướng dẫn cách sơ cấp cứu, hô hấp, xoa bóp tim ngoài lồng ngực và các kỹ năng phòng tránh đuối nước; luyện tập kỹ năng cơ bản về bơi lội, nhận biết mức độ nguy hiểm và các tình huống xử lý khi gặp sự cố.

Được biết, mô hình “Bể bơi 0 đồng” được Phòng Giáo dục và Đào tạo TP Kon Tum phối hợp với các đơn vị triển khai từ năm 2022 đến nay, với sự tham gia dạy bơi miễn phí của nhóm giáo viên thể chất, giáo viên Tổng phụ trách Đội các trường học trên địa bàn TP Kon Tum.

Anh Nhi