Chiều cao của người Việt ở đâu so với thế giới?

Giữa ga metro Bến Thành (TP.HCM), anh Huỳnh Phát Đạt tận tình hướng dẫn, hỗ trợ người dân di chuyển. Dù lẫn trong dòng người tấp nập vào giờ cao điểm, anh vẫn dễ dàng thu hút ánh nhìn nhờ chiều cao 2 m nổi bật. Có người vừa lướt ngang qua, bất giác ngoái đầu nhìn lại, không giấu được vẻ ngạc nhiên trước dáng người cao lớn hiếm gặp ấy.

Trên sân bóng rổ, Nguyễn Huỳnh Phú Vinh - chàng trai đến từ Cần Thơ - ngay lần đầu ra sân trong màu áo Saigon Heat đã khiến khán đài xôn xao. Chiều cao 2,03 m của Vinh được xem là kỷ lục với một cầu thủ nội tại VBA và cũng là niềm kỳ vọng lớn của đội tuyển.

Ngày càng nhiều người trẻ Việt xuất hiện với tầm vóc vượt trội, từ đời thường đến các sân chơi thể thao. Điều này phần nào phản ánh sự thay đổi tích cực trong thể trạng, khi Việt Nam đang từng bước vươn lên từ vùng trũng về tầm vóc.

Huỳnh Phát Đạt nổi bật giữa đám đông nhờ chiều cao vượt trội. Ảnh: Đào Phương.

Vươn lên từ vùng trũng

Theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng năm 2020, nam thanh niên Việt Nam cao trung bình 168,1 cm, nữ là 156,2 cm. So với một thập kỷ trước, chiều cao của nam giới đã tăng thêm 3,7 cm, nữ giới tăng 1,4 cm. Mức cải thiện này cho thấy tầm vóc người Việt đang thay đổi theo hướng tích cực, nhất là khi nhìn lại giai đoạn trước, Việt Nam từng nằm trong nhóm quốc gia có chiều cao thấp nhất châu Á.

Dù vậy, PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, Nguyên Thứ trưởng Y tế nhận định tầm vóc người Việt vẫn còn khiêm tốn so với mặt bằng chung thế giới.

Số liệu từ NCD Risk Factor Collaboration cho thấy Việt Nam đang đứng ở vị trí 153 trên tổng số 201 quốc gia và vùng lãnh thổ. So với quốc gia có chiều cao trung bình cao nhất hiện nay là Hà Lan, khoảng cách vẫn khá rõ: nam giới Việt thấp hơn 14,8 cm, nữ giới thấp hơn 13,7 cm.

So sánh chiều cao của thanh niên Việt Nam với chuẩn chiều cao ở tuổi 18 do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị.

Tuy nhiên, tính trong bảng xếp hạng chiều cao của khu vực Đông Nam Á, vị trí của Việt Nam khả quan hơn.

Dữ liệu “Chiều cao trung bình của các quốc gia” do World Population Review công bố cho thấy nam giới Singapore có chiều cao trung bình cao nhất khu vực Đông Nam Á với 1,74 m, trong khi nữ giới đạt 1,61 m. Xếp ngay sau Singapore là Thái Lan, với chiều cao trung bình nam giới 1,72 m và nữ giới 1,59 m.

Việt Nam nằm ở nhóm giữa của khu vực, vượt qua nhiều quốc gia như Indonesia, Campuchia, Lào, Đông Timor...

Nổi lên từ các video random dance, Thanh Trung nhận được nhiều lời mời từ các nhà thiết kế thời trang nhờ chiều cao gần 2 m. Ảnh: _binz_lala.

Chính những gương mặt trẻ sở hữu chiều cao nổi bật xuất hiện ngày một nhiều trong đời sống thường nhật là minh chứng rõ nhất cho sự chuyển mình ấy.

Mạng xã hội từng lan truyền đoạn clip ghi lại phần trình diễn random dance của nam sinh Thanh Trung. Trong một nhóm nhảy đông người, Trung nổi bật không chỉ nhờ bước nhảy dứt khoát mà còn bởi chiều cao 1,96 m.

Không thể không kể đến là Trần Trung Kiên, chàng thủ môn 22 tuổi của đội tuyển quốc gia Việt Nam. Sở hữu chiều cao 1m91 ấn tượng, sải tay dài và phản xạ nhanh nhạy, anh được kỳ vọng sẽ là nhân tố nổi bật trong thời gian tới của bóng đá Việt.

Nỗ lực nâng cao tầm vóc

PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng cho rằng chiều cao của một đứa trẻ không chỉ do yếu tố di truyền, mà còn là kết quả của cả một quá trình chăm sóc dài hạn, bắt đầu từ trước khi mang thai và kéo dài đến hết tuổi dậy thì.

PGS Hưng cho biết dù gen là yếu tố cố định, chiều cao vẫn có thể được cải thiện đáng kể nếu không để vuột mất ba “cửa sổ vàng” - những giai đoạn phát triển quan trọng, nơi cha mẹ có thể tạo nên sự khác biệt, giúp con vươn lên, dù xuất phát điểm không thuận lợi.

Chiều cao 2,03 m mang đến cho Phú Vinh nhiều lợi thế trên sân bóng rổ. Ảnh: VBA.

Ông cho rằng sự gia tăng chiều cao trung bình của người Việt trong những năm qua không xuất phát từ cá nhân đơn lẻ mà phản ánh những nỗ lực có hệ thống trong chính sách y tế quốc gia, đặc biệt là Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Theo chiến lược, Việt Nam đặt mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn phát triển thể chất. Cụ thể, đến năm 2030, chiều cao trung bình của nam giới 18 tuổi sẽ tăng thêm 2-2,5 cm, nữ giới tăng 1,5-2 cm so với năm 2020.

Một trong những mục tiêu nổi bật là nâng tỷ lệ trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi được ăn đúng và đủ dinh dưỡng lên 65% vào năm 2025, tiến tới 80% vào năm 2030.

Chiều cao trung bình của trẻ em Việt Nam dần được nâng lên mỗi năm. Ảnh: Hoàng Hà.

TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam nhận định chiều cao của người Việt trưởng thành đang trên đà cải thiện rõ rệt, với mức tăng trung bình khoảng 3,7 cm mỗi 10 năm ở nam giới và 2,6 cm ở nữ giới.

“Theo đà này, đến năm 2030, chiều cao trung bình của nam giới Việt Nam sẽ đạt khoảng 1,72 m, trong khi nữ giới tiệm cận mốc 1,59 m”, vị chuyên gia nói.

Phương Anh - Kỳ Duyên