Chiếu lác hồn quê

Một bữa mất điện, giường nệm ngày thường êm ái bỗng trở nên nóng nực không thể tả. Không máy lạnh hoặc máy quạt thì cũng không cách nào ngủ được vì sự ngột ngạt của bốn bức tường.

Nửa đêm, tôi chạy ra phòng khách rồi lò dò xuống căn nhà cũ giờ được kết cấu lại để làm nhà kho. Sau một hồi tìm kiếm, tôi lôi ra được chiếc chiếu lác hãy còn mới nhưng đã lâu không còn dùng đến.

(Ảnh tư liệu)

Chiếu được quấn trong tấm nylon tránh bụi nhưng tôi vẫn giũ kỹ một lần nữa rồi trải xuống phản. Giăng tạm cái mùng lưới cũng đã lâu được đóng gói cất trong tủ, tôi ngả lưng xuống và như bắt gặp lại điều gì thật thân quen. Một cảm giác dễ chịu khi được nằm trên chiếc chiếu lác và thấy những ngày xưa dường như trở về.

Hồi ấy, thực ra cũng cách nay mấy năm thôi, nhà tôi còn dùng chiếu lác để ngủ. Chỉ là loại chiếu thường trắng trơn, phải đến tết mới trải chiếu bông. Không riêng gì nhà tôi, những ai sinh ra từ thôn quê miền Tây có lẽ đều có thời gian gắn bó với chiếu lác. Chiếu mới để trải giường ngủ, chiếu cũ để trải xuống sân, bộ ngựa dọn bữa cơm hàng ngày. Nhà có khách, có khi không câu nệ trang nghiêm, gia chủ trải chiếu ra hè, bày mâm đơn sơ để lai rai chuyện trò, tiếp đãi. Chiếc chiếu lác từ hồi nào trở nên quen thuộc, hiện diện trong đời sống vật chất, tinh thần của bao thế hệ người miền Tây.

Trong xóm thể nào cũng có một hai gia đình biết dệt chiếu thủ công. Không thì cũng chẳng khó mua, cứ xuống chợ hỏi sạp hàng gia dụng hoặc tạp hóa nào cũng có. Xứ sông nước nên thi thoảng, ghe bán chiếu vẫn chạy ngang, rao bán với giá phải chăng. Không gian văn hóa được hình thành từ đây với những làng nghề dệt chiếu và dân thương hồ ghé qua mua đi bán lại, xuôi ngược khắp miền.

Từ ngày đời sống hiện đại hơn, những ghe chiếu ít khi lai vãng. Nhưng hình ảnh chiếc chiếu lác thân thương vẫn in hoài trong tâm khảm. Nỗi nhớ đôi khi không phải đến từ điều gì cao vợi mà chỉ rưng rưng những dung dị đã đỡ nâng từng bữa ăn, giấc ngủ hàng ngày. Chiếc chiếu lác theo đó trở thành hồn quê, gợi nhớ những ngày tháng êm đềm dù có thể đã trôi xa nhưng vẫn hoài vẹn nguyên trong ký ức./.

Hiền Dương