'Chiêu' loại bỏ đối thủ và thao túng test xét nghiệm của Công ty Việt Á

“Phù phép” văn bản chỉ đạo của Bộ Y tế

Trong vụ án Công ty Việt Á nâng khống giá thành kit test xét nghiệm Covid-19, bị can Nguyễn Văn Trịnh bị Viện kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Cáo trạng thể hiện, năm 2020, Phan Quốc Việt “nẫng” kết quả nghiên cứu test xét nghiệm Covid-19 của Học viện Quân y bằng cách đăng ký lưu hành cho Công ty Việt Á. Doanh nghiệp này sau đó bán sản phẩm trên địa bàn cả nước với giá cao gây thiệt hại hơn 1.200 tỷ đồng.

Chủ tịch Việt Á - Phan Quốc Việt và một số bị can liên quan.

Để làm được những việc trên, Phan Quốc Việt được sự giúp đỡ của Nguyễn Văn Trịnh, khi đó là Trợ lý Phó thủ tướng Chính phủ. Và trong thời gian này, một Phó thủ tướng được phân công làm Bí thư Ban cán sự đảng Bộ Y tế, điều hành công việc thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Y tế. Bị can Trịnh còn giúp Công ty Việt Á loại đối thủ cạnh tranh cung ứng test xét nghiệm.

Cụ thể, tháng 2-2020, Bộ Y tế có văn bản số 465 với nội dung: “Phân công ông Nguyễn Trường Sơn chỉ đạo các cơ sở y tế trên cả nước liên hệ Công ty Phù Sa để mua sinh phẩm xét nghiệm”.

Nắm được thông tin trên, Phan Quốc Việt trao đổi với bị can Nguyễn Huỳnh, khi đó là Thư ký bị can Nguyễn Thanh Long (lúc này là Thứ trưởng Bộ Y tế). Việt và Huỳnh sau đó đến gặp Nguyễn Văn Trịnh nhờ bỏ nội dung “liên hệ Công ty Phù Sa” trong văn bản 465.

Trịnh với vai trò Thư ký Phó thủ tướng đã chỉnh sửa nội dung trên theo ý Phan Quốc Việt, rồi chuyển lại cho Văn phòng Bộ Y tế ban hành văn bản mới, thay thế văn bản 465 nói trên.

Hành vi này Nguyễn Văn Trịnh đã giúp Phan Quốc Việt loại bỏ đối thủ cạnh tranh và cáo trạng xác định điều đó: “Có lợi cho Công ty Việt Á trong việc tiêu thụ test xét nghiệm chuẩn bị sản xuất”.

Ngoài ra, cáo trạng còn thể hiện bị can Trịnh có 4 sai phạm khác khi giúp Công ty Việt Á được cấp số đăng ký lưu hành sản phẩm test xét nghiệm dù đây là thành quả nghiên cứu của Học viện Quân y, dùng vốn Nhà nước và do Nhà nước sở hữu. Những sai phạm này góp phần gây ra thiệt hại hơn 1.200 tỷ đồng trong vụ án.

Quá trình giúp Công ty Việt Á trái quy định pháp luật, Nguyễn Văn Trịnh được Phan Quốc Việt cảm ơn 2 lần với tổng số tiền 200.000 USD (tương đương hơn 4,5 tỷ đồng).

Bộ trưởng bị đề nghị xử lý hành chính

Cũng tại cáo trạng truy tố 38 bị can trong vụ án Công ty Việt Á nâng khống giá test xét nghiệm được Viện KSND Tối cao ban hành, cơ quan chức năng xác định, Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ (KH-CN) Huỳnh Thành Đạt và cựu Thứ trưởng Bộ này Trần Văn Tùng có trách nhiệm liên quan nhưng “không được hưởng lợi” nên không bị đề cập xử lý bằng hình sự.

Mưu lợi ích cá nhân, Phan Quốc Việt dùng đủ chiêu trò để thao túng test xét nghiệm Covid-19.

Theo đó, tài liệu của cơ quan tố tụng chỉ rõ, các bị can Chu Ngọc Anh, Phạm Công Tạc, lần lượt là cựu Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ KH-CN nên được giao theo dõi đề tài nghiên cứu test xét nghiệm và biết rõ quyền sở hữu kết quả nghiên cứu thuộc về Nhà nước, do Bộ trưởng Bộ KH-CN làm đại diện sở hữu.

Tuy nhiên, cả cựu lãnh đạo Bộ KH-CN đã vi phạm quy định, tạo điều kiện cho Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt làm chủ tịch sử dụng kết quả nghiên cứu trên sản xuất test xét nghiệm, bán với giá cao gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng.

Sau khi làm những việc trái quy định và có lợi cho Công ty Việt Á, bị can Chu Ngọc Anh được Phan Quốc Việt tặng 200.000 USD, còn Phạm Công Tạc được nhận 50.000 USD. Với hành vi này, cả hai bị can cùng bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Ngoài ra, cáo trạng xác định, các ông Huỳnh Thành Đạt, Bộ trưởng Bộ KH-CN và Trần Văn Tùng, cựu Thứ trưởng Bộ này: “Có trách nhiệm liên quan trong quản lý, khen thưởng, thông tin tuyên truyền đề tài”.

Tuy nhiên, hai người nêu trên được đánh giá là “không ai can thiệp, tác động; không thông đồng, thỏa thuận với đơn vị, cá nhân nào; không hưởng lợi” nên cơ quan tố tụng không xử lý hình sự mà chỉ kiến nghị xử lý về mặt Đảng và chính quyền.

Hồ sơ vụ án thể hiện, ông Huỳnh Thành Đạt giữ chức vụ Bộ trưởng Bộ KH-CN từ 12-11-2020 và thời điểm này, Bộ Y tế đã cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm cho Công ty Việt Á.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt không được đơn vị, cá nhân nào báo cáo về việc quản lý, xử lý kết quả đề tài nghiên cứu, chế tạo kit test xét nghiệm của Việt Á. Do đó, ông Đạt đã không kiến nghị thu hồi số đăng ký của Công ty Việt Á.

Với cựu Thứ trưởng Trần Văn Tùng (đã nghỉ hưu), cáo trạng xác định, ông này nhận chỉ đạo của bị can Chu Ngọc Anh khi ký công văn gửi gửi UBND TP. HCM, đề nghị giúp Công ty Việt Á được tặng Huân chương Lao động hạng 3 dù không đúng đối tượng, thành tích. Việc này đã giúp Việt Á biến sản phẩm nghiên cứu của Nhà nước thành sản phẩm thương mại của doanh nghiệp.