Chính đảng có khả năng thắng vang dội trong bầu cử Thái Lan

Trong vài tuần qua, những chiếc xe tải vận động tranh cử của đảng Pheu Thai - đảng đang dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận trước cuộc tổng tuyển cử - đã phát ra những thông điệp hấp dẫn trên khắp các khu dân cư.

“Một chiến thắng vang dội cho Pheu Thai trong tất cả lĩnh vực để cuộc sống của người dân có thể trở nên tốt hơn”, những chiếc loa từ xe tải kêu gọi cử tri ủng hộ họ.

Việc Pheu Thai (Vì người Thái) vượt xa các đối thủ là điều đáng chú ý. Điều này xảy ra bất chấp mọi nỗ lực trong 17 năm qua nhằm làm suy yếu đảng này và loại bỏ ảnh hưởng của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra - một tỷ phú viễn thông. Pheu Thai được nhận định là được phát triển từ Thai Rak Thai - đảng do ông Thaksin thành lập vào năm 1998.

Chính phủ của ông Thaksin bị lật đổ vào năm 2006, và Thai Rak Thai đã bị giải thể. Ông sống lưu vong kể từ khi bị truy tố với những cáo buộc mà gia đình ông cho rằng có động cơ chính trị.

Sau khi bà Yingluck, em gái của ông Thaksin, giành chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử năm 2011, chính phủ của bà cũng bị lật đổ và bà hiện sống lưu vong. Tại cuộc bầu cử gần đây nhất vào năm 2019, Pheu Thai đã giành được nhiều ghế hơn bất kỳ đảng nào khác, nhưng bị ngăn cản thành lập chính phủ.

Giờ đây, các cuộc thăm dò cho thấy Pheu Thai một lần nữa đang trên đường hướng tới chiến thắng. Bà Paetongtarn, con gái út của ông Thaksin, tham gia tranh cử thủ tướng ngay cả trong giai đoạn cuối của thai kỳ, từ đó chiếm được sự cảm mến của nhiều người.

Vì sao tỷ lệ ủng hộ Pheu Thai ở mức cao?

Đảng này một lần nữa áp dụng chiến dịch tranh cử gây chú ý khi đưa ra loạt lời hứa hấp dẫn cho cử tri, từ việc tăng đáng kể mức lương tối thiểu, đến lời hứa về việc cấp ví kỹ thuật số trị giá 10.000 baht (300 USD) cho mỗi người trưởng thành để chi tiêu tại địa phương.

"Tôi nghĩ sau 8 năm, người dân muốn một nền chính trị tốt hơn, giải pháp tốt hơn cho đất nước. Họ đang tìm kiếm những chính sách sẽ giúp ích cho cuộc sống của mình”, bà Paetongtarn nói với BBC.

Siripan Nogsuan Sawasdee, một nhà khoa học chính trị tại Đại học Chulalongkorn, nhận định trong nhiều năm, không có lực lượng chính trị nào khác có thể đưa ra giải pháp thay thế cho Pheu Thai, xét về mặt chính sách, sức hút, hay khả năng đối thoại trực tiếp với người dân.

Ảnh gia đình bà Paetongtarn Shinawatra trong một cuộc họp báo ở Bangkok, Thái Lan, ngày 3/5. Ảnh: Reuters/Athit Perawongmetha.

Theo vị chuyên gia, do hai chính phủ được quân đội hậu thuẫn sau cuộc chính biến gần nhất đã không làm tốt trong việc điều hành nền kinh tế và đối phó với đại dịch Covid-19, sự ủng hộ đối với Pheu Thai - đối thủ chính của họ - vẫn ở mức cao.

Pheu Thai luôn rất mạnh trong trong các vấn đề chính sách. Thai Rak Thai từng là tổ chức tiên phong trong khu vực này thực hiện chiến dịch hiện đại trong nỗ lực tranh cử đầu tiên của họ vào năm 2001.

Họ đưa ra các chính sách như chăm sóc sức khỏe toàn dân và các chương trình tín dụng vi mô tại làng xã, từ đó mang lại lợi ích trực tiếp cho các cộng đồng nông thôn và người có thu nhập thấp. Điều đó đã mang đến lượng cử tri trung thành cho gia đình Shinawatra.

Ngoài ra, Pheu Thai đã xây dựng được mạng lưới rộng khắp gồm những người những người có ảnh hưởng rất lớn trong việc duy trì sự ủng hộ của đảng này và thu hút cử tri ở địa phương.

Ngược lại, hai đảng bảo thủ chính, được thành lập bởi Thủ tướng đương nhiệm Prayuth Chan-ocha và các đồng minh, tương đối mới và không có mạng lưới địa phương mạnh như vậy.

Mối đe dọa từ một đảng trẻ hơn

Bên cạnh đó, Pheu Thai luôn thành công thể hiện hình ảnh của một đảng vừa quan tâm đến người dân, vừa là nhà đấu tranh cho nền dân chủ thông qua các cuộc bầu cử. Và đó chính là diễn ngôn của họ vào thời điểm hiện tại.

Tuy nhiên, BBC nhận định Pheu Thai lần này đang bị Move Forward - một đảng chính trị trẻ trung và cấp tiến hơn - lấn át về các giá trị chính trị. Move Forward đang kêu gọi những thay đổi sâu sắc đối với cấu trúc quyền lực của Thái Lan.

Một số nhà quan sát tin rằng sự ủng hộ ngày càng tăng dành cho Move Forward có thể khiến số lượng phiếu bầu dành cho Pheu Thai suy giảm.

Mặc dù đảng Pheu Thai vẫn duy trì vị thế dẫn đầu, bà Paetongtarn Shinawatra đã bị lãnh đạo đảng Move Forward Pita Limjaroenrat vượt qua để trở thành ứng viên thủ tướng được cử tri ưa thích, AFP ngày 7/5 dẫn một cuộc khảo sát.

Pheu Thai cũng đang mất đi lợi thế về chính sách, vì gần như mọi đảng chính hiện đều đưa ra lời hứa về tài chính làm hài lòng đám đông cử tri. Điều đó đã vô hiệu hóa lời kêu gọi dân túy, vốn là chìa khóa giúp Pheu Thai giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử.

Những tấm áp phích vận động tranh cử trên đường phố Bangkok. Ảnh: BBC.

“Đặc biệt đối với thế hệ trẻ, di sản về chính sách của ông Thaksin trong quá khứ không gây được tiếng vang. Và đừng quên sẽ có 4 triệu cử tri sẽ lần đầu tiên đi bầu trong cuộc bầu cử này”, bà Siripan nói.

Theo vị chuyên gia, hình ảnh của đảng Pheu Thai với tư cách là phe đối lập với quân đội đang đối mặt với một thách thức thực sự từ Move Forward.

"Tuy nhiên, tôi vẫn tin rằng Pheu Thai sẽ giành chiến thắng với tỷ số cách biệt lớn”, bà cho hay. Theo bà, Pheu Thai vẫn có các mạng lưới bảo trợ thông qua các ứng cử viên của họ ở phía Bắc và Đông Bắc, nơi Move Forward, một đảng mới hơn, chưa thể thiết lập những kết nối như vậy.

Nếu những dự đoán của các cuộc thăm dò ý kiến đúng, và cả Pheu Thai và Move Forward đều đạt được kết quả tốt để đảm bảo họ chiếm đa số đáng kể trong số 500 ghế ở Hạ viện, câu hỏi lớn là liệu họ có được phép thành lập chính phủ hay không, BBC nhận định.

Hiến pháp Thái Lan cho phép 250 thượng nghị sĩ - do quân đội bổ nhiệm - tham gia bỏ phiếu lựa chọn thủ tướng tiếp theo. Điều đó có nghĩa cuộc bầu cử lần này không thể đoán trước.

Vân Đinh