Chính phủ chọn Hà Nội và TPHCM làm 'trọng điểm' xử lý ô nhiễm không khí

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 490/TB-VPCP ngày 17/9/2025 kết luận của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về thực hiện kết luận, chỉ đạo xử lý ô nhiễm môi trường không khí, ô nhiễm các dòng sông trên địa bàn thành phố Hà Nội và TP.HCM; Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thông báo nêu rõ việc bảo vệ môi trường là nhiệm vụ hàng đầu và cũng là trọng tâm trong phát triển kinh tế-xã hội. Trong dự thảo báo cáo, văn kiện trình Đại hội Đảng lần thứ XIV, kinh tế, xã hội và môi trường sẽ được xác định là ba trụ cột phát triển.

Vì vậy, xử lý ô nhiễm môi trường trở thành yêu cầu cấp bách, đòi hỏi kế hoạch toàn diện, chính sách hỗ trợ phù hợp, công cụ kinh tế, công nghệ hiện đại cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa trung ương và địa phương.

Công tác này phải được xem là trách nhiệm trực tiếp của địa phương, trong khi trung ương giữ vai trò định hướng, hỗ trợ và giám sát tiến độ. Khi địa phương làm tốt, hiệu quả sẽ lan tỏa ra cả nước.

Bên cạnh đó, tuyên truyền và vận động để người dân tự giác tham gia là yếu tố cốt lõi, bởi chỉ khi có sự đồng thuận của xã hội, các chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường mới được thực thi hiệu quả, tránh xung đột và hạn chế nhận thức sai lệch. Đây cũng là cơ hội để Việt Nam tiến tới kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

TP.HCM trong một lần ô nhiễm không khí - Ảnh: TTXVN

Để tiếp tục tăng cường công tác bảo vệ môi trường, xử lý ô nhiễm môi trường, nhất là môi trường không khí, môi trường nước, Phó Thủ tướng yêu cầu trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương liên quan (Bộ Nội vụ, Bộ Công an...), khẩn trương hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ Kế hoạch xử lý ô nhiễm môi trường toàn diện với cách tiếp cận tổng thể đầy đủ các thành tố ô nhiễm (không khí, nước, chất thải rắn...), trước mắt tập trung cho xử lý ô nhiễm môi trường không khí, trong Kế hoạch cần bao gồm 34 bản Kế hoạch cụ thể của các địa phương.

Chọn thành phố Hà Nội và TP.HCM, hai đô thị chịu áp lực ô nhiễm lớn nhất, làm trọng điểm để xây dựng Kế hoạch với các giải pháp đột phá, từ đó nhân rộng ra cả nước theo định hướng "Địa phương làm được thì cả nước mới thành công", đồng thời lưu ý kế hoạch phải dựa trên ý kiến chuyên môn của các bộ, ngành, nhà khoa học, tổ chức y tế, lấy ý kiến doanh nghiệp và đặc biệt là ý kiến của người dân.

Đồng thời, giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn về chất lượng môi trường, nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, sửa đổi, bổ sung theo hướng nâng cao, tiệm cận với tiêu chuẩn của các nước tiên tiến trên thế giới (Hàn Quốc, Nhật Bản, các nước Bắc Âu…) và khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đảm bảo bảo vệ sức khỏe con người, báo cáo thủ tướng chính phủ kết quả rà soát trong quý 4/2025.

Phó Thủ tướng lưu ý cần đánh giá chính xác thực trạng ô nhiễm môi trường không khí với các chỉ số AQI về PM2.5, SO2, CO, NO2... trung bình theo hàng ngày, tuần, tháng, quý, năm để đặt ra chỉ số mục tiêu cần đạt được cho 5 năm và lộ trình phải giảm và đạt được cho hàng năm.

Đầu tư xây dựng, hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường quốc gia theo hướng đồng bộ, tự động, hiện đại, theo quy hoạch tổng thể quan trắc môi trường quốc gia, hoàn thành trong quý 3/ 2026.

Lưu ý kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để theo dõi và cung cấp dữ liệu liên tục về chất lượng không khí cho người dân, các nhà nghiên cứu và Bộ Y tế.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Y tế, Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan xây dựng cơ chế trao đổi, chia sẻ, phân tích thông tin, dữ liệu về môi trường đảm bảo kịp thời, đầy đủ và thông suốt. Rà soát các quy định pháp luật liên quan đến trách nhiệm cung cấp thông tin, báo cáo chính phủ trong tháng 10/2025.

Vietnam Plus