Chính phủ muốn có nhiều chính sách ưu đãi vượt trội về thuế tại khu thương mại tự do Tp.HCM

100% nguồn thu từ TOD đầu tư dự án đường sắt địa phương

Chiều ngày 3/12, Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Tp.HCM.

Trình bày Tờ trình, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho biết, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng hai con số trong 5 năm tới, Tp.HCM cần thêm khoảng 1,8 triệu tỷ đồng. Nguồn lực hiện có chỉ đáp ứng khoảng 30% tổng nhu cầu vốn của xã hội. Do đó, việc bổ sung các giải pháp đột phá, vượt trội ngoài luật vào Nghị quyết 98 là hết sức cấp thiết để thu hút các nguồn lực đầu tư, giải quyết ngay các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực. Mục tiêu là xây dựng Tp.HCM thành siêu đô thị lớn nhất tại Đông Nam Á.

Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn.

Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung 6 điều (Điều 1, 4, 6, 7, 11, 12) và bổ sung một điều mới là Điều 7a vào Nghị quyết số 98, các chính sách tập trung vào 4 nhóm vấn đề chính.

Thứ nhất, cho phép Hội đồng nhân dân (HĐND) Tp.HCM được sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư khu vực nhà ga, đường sắt và vùng phụ cận nhằm tạo quỹ đất đối giá hoặc thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện đường sắt theo hợp đồng BT (Xây dựng - Chuyển giao).

Thứ hai, cho phép Thành phố được sử dụng khoản thu 100% từ quỹ đất TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng) để trực tiếp đầu tư cho dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.

Thứ ba, phân cấp cho UBND Thành phố quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp nhà ở, thương mại dịch vụ tại nhà ga, khu tập kết bảo dưỡng tàu, và vùng phụ cận các nút giao thông ; quyết định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch tại các khu vực này khác với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Thứ tư, mở rộng phạm vi áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho mọi dự án trong các khu chức năng (KCN, KCX, KCNC,...) nhằm rút ngắn thủ tục hành chính.

Về thu hồi đất, dự thảo mở rộng thẩm quyền thu hồi đất để phục vụ phát triển kinh tế xã hội, vì lợi ích quốc gia, công cộng. Bổ sung các trường hợp thu hồi đất bao gồm dự án trong Khu thương mại tự do và dự án thu hút nhà đầu tư chiến lược tại Côn Đảo.

Ngoài ra, dự thảo Nghị quyết bổ sung ưu đãi thuế TNDN cho các dự án hạ tầng tại địa bàn đặc biệt khó khăn và ưu đãi đối với hoạt động nghiên cứu, phát triển. Cho phép cơ quan có thẩm quyền đồng thời chấp thuận chủ trương đầu tư và nhà đầu tư nếu chỉ có một nhà đầu tư đáp ứng điều kiện.

Về thành lập khu thương mại tự do (Khu TMTD), dự thảo Nghị quyết bổ sung Điều 7a quy định khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu TMTD tại Tp.HCM, tương đồng với các cơ chế đã được áp dụng cho Hải Phòng và Đà Nẵng. Đồng thời, trao thẩm quyền cho UBND Thành phố quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu TMTD, coi đây là điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung.

Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh, việc này có những ưu đại vượt trội như: cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu (trừ dự án nhà ở thương mại); ưu đãi thuế TNDN 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; giảm 50% thuế TNCN trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học chất lượng cao; đồng thời cho phép doanh nghiệp trong khu được niêm yết, định giá và thanh toán bằng ngoại tệ.

Cân nhắc các chính sách thu hồi đất, giữ lại 100% thu từ TOD

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi.

Thẩm tra dự thảo Nghị quyết này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đưa ra một số vấn đề cụ thể cần cân nhắc, đơn cử như mô hình phát triển đô thị theo TOD. Về quy định thanh toán Hợp đồng BT, đa số ý kiến Ủy ban nhận thấy nội dung bổ sung về thanh toán cho nhà đầu tư dự án đường sắt áp dụng loại hình hợp đồng BT có phạm vi hẹp hơn hoặc trùng lắp so với quy định hiện hành và có thể làm hạn chế tính chủ động của địa phương. Đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ việc thu hẹp phạm vi này.

Về sử dụng đất kết hợp, qua thẩm tra cơ bản nhất trí với việc cho phép kết hợp xây dựng nhà ở, thương mại dịch vụ tại khu vực nhà ga, nút giao thông TOD để khai thác quỹ đất và tăng nguồn thu ngân sách. Tuy nhiên, pháp luật đất đai hiện hành chưa quy định cho phép việc kết hợp đất sử dụng mục đích công cộng với mục đích nhà ở, đề nghị rà soát và đề xuất sửa đổi áp dụng chung trên toàn quốc để đảm bảo tính đồng bộ.

Với việc giữ lại 100% thu từ TOD được quy định tại Luật Đường sắt và việc sử dụng ngân sách địa phương thuộc thẩm quyền của HĐND, do đó, đề nghị cân nhắc không quy định nội dung này tại Dự thảo Nghị quyết để tránh trùng lặp.

Liên quan tới thu hồi đất, Ủy ban nhận thấy việc bổ sung các trường hợp thu hồi đất ngoài quy định tại Luật Đất đai là vấn đề nhạy cảm, phức tạp, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất. Do đó, đề nghị cân nhắc thận trọng trong việc quy định chính sách này.

Riêng với thành lập khu thương mại tự do, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng Thường trực các cơ quan của Quốc hội nhất trí với việc thành lập Khu TMTD tại Tp.HCM. Đối với các cơ chế, chính sách đặc thù cho Khu TMTD, Ủy ban cơ bản nhất trí với các cơ chế chính sách đã được quy định áp dụng cho Khu TMTD Thành phố Hải Phòng.

Hải Nam