Chính quyền Biden ủng hộ bổ nhiệm nhanh tổng giám đốc mới của WTO

Theo đó, các thành viên nhấn mạnh tính cấp thiết của việc bổ nhiệm nhanh chóng một tổng giám đốc mới của WTO, cũng như xác nhận ngày và địa điểm của Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12. Các bộ trưởng nhắc lại quyết tâm duy trì một hệ thống thương mại đa phương đáng tin cậy và khôi phục bầu không khí tin cậy lẫn nhau. Cuộc họp này diễn ra trong bối cảnh chính phủ Thụy Sĩ tổ chức cuộc họp cấp bộ trưởng vào cuối tháng 1 hàng năm, cùng với cuộc họp của Diễn đàn Kinh tế Thế giới được tổ chức tại Davos.

Cuộc họp năm nay diễn ra theo hình thức trực tuyến vì đại dịch. Đại diện phái đoàn Mỹ tham dự cuộc họp là David Bisbee, phái đoàn Mỹ tại WTO vì ứng cử viên mà Tổng thống Joe Biden đề xuất cho vị trí đại diện thương mại Mỹ là bà Katherine Tai, vẫn chưa được Thượng viện xác nhận. Chính quyền Donald Trump đã ưu tiên các cuộc đàm phán song phương hơn là đa phương, và đã làm tê liệt hiệu quả cơ quan phúc thẩm của WTO với lý do cơ quan này đã vượt quá giới hạn của mình. Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Wang Wentao và Cao ủy Thương mại EU Valdis Dombrovskis đã đại diện cho Trung Quốc và EU tham dự tại sự kiện của Thụy Sĩ, cùng với các quan chức thương mại hàng đầu từ Brazil, Ấn Độ, Canada, Nhật Bản, Australia và các quốc gia thành viên khác.

Tham dự cuộc họp còn có Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Yoo Myung-hee, một trong hai ứng cử viên cuối cùng cho vị trí Tổng giám đốc WTO.

Ứng viên còn lại là cựu Bộ trưởng Tài chính Nigeria Ngozi Okonjo-Iweala, người nổi lên vào mùa thu năm ngoái như là sự lựa chọn đồng thuận của tất cả thành viên, ngoại trừ Mỹ. Không có đại diện Nigeria tại cuộc họp hôm 29/01, không giống như những năm trước. Cựu đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer đã từ chối lựa chọn ứng viên Okonjo-Iweala, mà ủng hộ ứng viên Yoo đủ tiêu chuẩn hơn. Sau khi cựu Tổng thống Donald Trump thua cuộc trong cuộc tái tranh cử, giờ đây chính quyền Biden quyết định xem có nên ủng hộ Okonjo-Iweala, người cũng là cựu quan chức Ngân hàng Thế giới, hay tiếp tục ủng hộ ứng cử viên do đồng minh châu Á thân thiết của Mỹ đề xuất. Đại diện Mỹ cho biết việc lựa chọn một tổng giám đốc mới là "rất quan trọng" để đạt được những cải cách cần thiết, nhưng không cho thấy chính quyền Biden đang theo hướng nào. Quyết định quan trọng của vị trí lãnh đạo này, cùng với nhiều quyết định quan trọng khác đối với tổ chức, hiện đang được Washington xem xét tích cực. Tuy nhiên, có áp lực quốc tế rất lớn buộc chính quyền Biden phải tham gia đồng thuận xung quanh ứng viên Okonjo-Iweala, người mang cả quốc tịch Mỹ, cũng như từ một số thành viên Quốc hội.

WTO đã buộc phải hoãn Hội nghị Bộ trưởng lần thứ 12 tại Kazakhstan vào tháng 6 năm ngoái, và vẫn chưa quyết định ngày tổ chức mới. Kazakhstan đã đề nghị tổ chức hội nghị vào tháng 6 năm nay, nhưng chưa chắc chắn rằng đại dịch sẽ kết thúc vào thời điểm đó. Điều này đã dẫn đến cuộc thảo luận về việc hoãn tổ chức đến tháng 12 và chọn một địa điểm mới vì mùa đông khắc nghiệt của Kazakhstan. MC12 sẽ là cơ hội quan trọng để các Thành viên chứng minh rằng WTO là một tổ chức có thể mang lại kết quả và có thể đạt được tiến bộ trong thời điểm khủng hoảng này. Chính quyền Biden hoàn toàn cam kết tham gia với các đối tác thương mại để tìm ra kết quả có ý nghĩa và tham vọng cao cho MC12.

Việt Dũng