Chính quyền Trump cảnh báo 'thảm họa kinh tế' nếu thuế quan bị tòa án bác bỏ

Chính quyền Trump cảnh báo "thảm họa kinh tế" nếu thuế quan bị tòa án bác bỏ

Ngày 31/7, một tòa phúc thẩm liên bang đã nghe tranh luận về tính hợp pháp của các mức thuế này dựa trên Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA). Các thẩm phán tỏ ra hết sức hoài nghi về lập luận của chính quyền.

Trong một ghi chú tuần qua, James Lucier tại Capital Alpha Partners cho biết phán quyết dự kiến được đưa ra vào cuối tháng 9, nhưng có thể đến ngay cuối tháng 8. Một phán quyết đồng thuận hoặc gần như đồng thuận có thể tạo cơ sở để Tòa án Tối cao "né" việc xử lý ngay và từ chối đề nghị của chính quyền nhằm duy trì hiệu lực của thuế quan trong thời gian chờ.

Ông Lucier nhận xét những cảnh báo gay gắt này đánh dấu “một sự thay đổi đáng kể trong lập trường của chính quyền, vốn trước đây luôn khẳng định có đủ thẩm quyền pháp lý để đạt được các thỏa thuận, dù thuế quan IEEPA có bị bác bỏ đi nữa”.

Các mức thuế “Ngày Giải phóng” của ông Trump đã giúp Mỹ đạt được loạt thỏa thuận thương mại, bao gồm cam kết từ Liên minh châu Âu (EU) sẽ đầu tư 600 tỷ USD vào Mỹ, mua 750 tỷ USD năng lượng Mỹ và “một lượng lớn” vũ khí Mỹ. Tương tự, thỏa thuận thương mại Mỹ-Nhật bao gồm 550 tỷ USD đầu tư từ Tokyo.

Sụp đổ tài chính

Mỹ chưa nhận được ngay các khoản tiền mặt này. Tuy nhiên, trong một bức thư gửi Tòa Phúc thẩm Liên bang hôm thứ Hai, các quan chức Bộ Tư pháp cho rằng chính phủ sẽ bất ngờ phải hoàn trả toàn bộ, dẫn đến thảm họa.

“Tổng thống tin rằng đất nước chúng ta sẽ không thể trả lại hàng nghìn tỷ USD mà các quốc gia khác đã cam kết, điều này có thể dẫn đến sụp đổ tài chính”, Tổng Chưởng lý D. John Sauer và Trợ lý Brett Shumate viết.

Họ cũng cảnh báo việc đảo ngược các thỏa thuận thương mại có thể dẫn đến “kịch bản kiểu năm 1929”. Điều này lặp lại phát biểu trước đó của ông Trump trên Truth Social, khi ông dự đoán một cuộc Đại suy thoái mới sẽ ập đến nếu tòa án ra phán quyết chống lại thuế quan của ông.

Trong bức thư tiếp theo, Sauer và Shumate còn nhấn mạnh hơn về viễn cảnh suy thoái:
“Trong tình huống đó, người dân sẽ bị mất nhà cửa, hàng triệu việc làm bị xóa sổ, người lao động Mỹ chăm chỉ sẽ mất tiền tiết kiệm, thậm chí An sinh Xã hội và Medicare cũng có thể bị đe dọa. Nói ngắn gọn, hệ quả kinh tế sẽ là sự hủy diệt, thay vì thành công chưa từng có”.

Tổng thống đang "mắc kẹt"

Dù vậy, chính phủ Mỹ đã thu được đáng kể doanh thu từ thuế quan kể từ tháng 4. Các nhà nhập khẩu từng nộp thuế đối ứng có thể yêu cầu hoàn trả nếu chúng bị bác bỏ.

Tổng số này khoảng 100 tỷ USD, bao gồm cả doanh thu từ các loại thuế theo ngành dựa trên cơ sở pháp lý khác, vốn không nằm trong rủi ro.

“Theo bức thư, vấn đề thực sự là Trump không có cơ sở pháp lý để tái áp dụng thuế quan IEEPA theo các luật thuế khác nếu tòa bác bỏ. Nói cách khác, tổng thống đang mắc kẹt, vì nếu IEEPA bị hủy bỏ, các thỏa thuận thương mại của ông sẽ mất nền tảng pháp lý”, Lucier giải thích.

Một ghi chú từ Yardeni Research hôm thứ Tư cũng chỉ ra rằng chính quyền ngày càng lo ngại sẽ thua kiện.

Bức thư của Bộ Tư pháp cho thấy họ gần như đã lường trước thất bại, khi yêu cầu tòa án ban hành lệnh tạm hoãn trong trường hợp phán quyết bất lợi.

Theo Yardeni, sẽ có những hậu quả “rắc rối” nếu thuế quan đối ứng bị bác bỏ, vì ông Trump cần doanh thu từ thuế quan để giảm thâm hụt ngân sách và giúp hạ thấp lợi suất trái phiếu.

"Nếu ông ấy thua kiện, lợi suất này có thể tăng cao hơn. Giá cổ phiếu ban đầu có thể giảm do tin tức này do một đợt bất ổn chính sách mới. Vì vậy, giọng điệu bi quan trong thư là dễ hiểu, mặc dù có hơi quá đáng", ghi chú viết.

Đại Hùng