Tổng thống Putin được gì ở Alaska?

Tổng thống Putin sẽ cần nhiều hơn một cái bắt tay trên đất Mỹ. Ảnh: Reuters

Hội nghị thượng đỉnh tại căn cứ quân sự liên hợp Elmendorf-Richardson, Anchorage, Alaska ngày 15/8 đã đưa Tổng thống Putin từ thế bị cô lập trở lại sân khấu ngoại giao toàn cầu. Ở Nga, truyền thông nhà nước ca ngợi đây là chiến thắng ngoại giao, còn tại phương Tây, nhiều ý kiến cho rằng nhà lãnh đạo nước chủ nhà Donald Trump thậm chí đã tỏ ra lúng túng trước Putin.

“Chiến thắng ngoại giao” của Putin

Điểm nhấn lớn nhất của ông Putin tại Alaska liên quan đến chiến tranh Ukraine. Trước thượng đỉnh, ông Trump từng tuyên bố muốn có một lệnh ngừng bắn nhanh chóng và đe dọa trừng phạt cả Nga lẫn Trung Quốc - khách hàng dầu mỏ lớn nhất của Moscow.

Nhưng sau cuộc gặp, ông Trump lại đồng ý rằng các bên nên tiến tới một thỏa thuận hòa bình, thay vì thông qua ngừng bắn, một kịch bản mà Nga mong muốn trong khi Ukraine phản đối.

“Vị thế của Tổng thống Mỹ đã thay đổi sau cuộc gặp với Putin. Giờ đây, trọng tâm không còn là đình chiến, mà là kết thúc chiến tranh và thiết lập một trật tự thế giới mới. Đúng như Moscow kỳ vọng”, người dẫn chương trình nổi tiếng Olga Skabeyeva của truyền hình Nga viết trên Telegram.

Nga “thoát thế cô lập”

Ngay từ khi hội nghị được tổ chức đã là một thắng lợi đối với Nga trước khi nó bắt đầu. Tại Anchorage, ông Putin được đón bằng nghi thức cấp cao: Duyệt binh trên không, thảm đỏ và thậm chí ngồi cùng ông Trump trên “Quái thú” - xe limousine của Tổng thống Mỹ. Tất cả những nghi thức này cho thấy, Mỹ coi nhà lãnh đạo Nga là một nguyên thủ nước lớn xứng tầm Mỹ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova cho biết: “Trong ba năm, phương Tây nói Nga bị cô lập. Nhưng hôm nay, họ phải chứng kiến thảm đỏ trải ra đón Tổng thống Nga ngay trên đất Mỹ”.

Cựu Tổng thống Dmitry Medvedev, một đồng minh thân cận của ông Putin, khẳng định: “Cơ chế đối thoại cấp cao Nga - Mỹ đã được khôi phục hoàn toàn”.

Không phải mọi mong muốn đều thành hiện thực

Tuy nhiên, ông Putin không đạt được mục tiêu “khởi động lại” quan hệ kinh tế như kỳ vọng. Dù tháp tùng phái đoàn của ông Putin có cả Bộ trưởng Tài chính và lãnh đạo Quỹ đầu tư quốc gia Nga với kỳ vọng hội nghị có thể là dịp để các quan chức cấp dưới bàn về hợp tác năng lượng, Bắc Cực, không gian và công nghệ, Nhưng rốt cục, các quan chức này lại không được tham gia cuộc thảo luận.

Ông Trump tuyên bố trên chuyên cơ Air Force One rằng, “sẽ không có thỏa thuận thương mại nào cho đến khi chiến tranh Ukraine kết thúc”.

Ngoài ra, lệnh trừng phạt vẫn treo lơ lửng. Ông Trump nói chỉ “tạm hoãn” việc áp dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp với Trung Quốc, được Mỹ coi là nhà tài trợ chính cho nền kinh tế Nga, trong vòng hai đến ba tuần.

Đáng chú ý, ông Trump nhấn mạnh mọi quyết định cuối cùng vẫn thuộc về Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, dù đồng thời gây sức ép khi nói rằng: “Ukraine phải đồng ý với thỏa thuận, vì Nga là một cường quốc lớn, còn họ thì không”.

Vấn đề Donbass vẫn bỏ ngỏ

Trên thực địa, quân Nga vẫn tiến chậm nhưng chắc ở Donetsk - nơi ông Putin muốn kiểm soát toàn bộ để hoàn thôn tính toàn bộ vùng công nghiệp Donbass.

Theo nguồn tin của Reuters, ông Putin nói với ông Trump rằng Nga sẵn sàng “đóng băng” chiến tuyến ở Zaporizhzhia và Kherson nếu Ukraine chấp nhận rút khỏi Donetsk và Luhansk. Tuy nhiên, ông Zelenskiy đã bác bỏ đề nghị này.

Một số lãnh đạo châu Âu cho rằng, nếu Ukraine chấp nhận nhượng bộ Donbass, thỏa thuận hòa bình có thể khả thi, với việc Mỹ tham gia cơ chế bảo đảm an ninh cho Kiev.

Chiến thắng không trọn vẹn

Một số nhà phân tích cảnh báo không nên đánh giá quá cao thành quả của ông Putin. “Đúng là Nga đã tái lập vị thế và khôi phục đối thoại với Mỹ. Nhưng khi vẫn đang vướng vào một cuộc chiến khốc liệt và nền kinh tế chịu áp lực, những lợi ích đó có giới hạn”, Michel Duclos, cựu nhà ngoại giao Pháp, nhận định.

Cho đến nay, Nga luôn phủ nhận những thông tin cho rằng nền kinh tế của họ sụp đổ, song thừa nhận dấu hiệu “quá tải” và nguy cơ suy thoái nếu không điều chỉnh chính sách. “Đối với Putin, mục tiêu chính trị quan trọng hơn kinh tế, nhưng ông hiểu rõ sự mong manh của đất nước chúng ta”, một nguồn tin thân cận Điện Kremlin nói.

Kết thúc hội nghị, ông Putin đã có được chiến thắng biểu tượng, nhưng để chuyển thành lợi ích bền vững, Nga cần nhiều hơn những cái bắt tay trên đất Mỹ.

Quỳnh Vũ