Chính sách 'chiêu mộ' sinh viên vào học ngành Toán
Bộ GDĐT ban hành Quyết định số 1543/QĐ-BGDĐT về quy chế xét, cấp học bổng cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học.
Chính sách thu hút sinh viên vào học ngành Toán
Nhìn từ thực tế những năm qua việc thu hút sinh viên vào học ngành Toán gặp khó khăn, chia sẻ với phóng viên, Thạc sỹ Võ Đức Cẩm Hải – Phó trưởng Khoa Toán – Tin, Trường Đại học Khoa học tự nhiên -Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, việc thu hút sinh viên vào học các ngành khoa học cơ bản nói chung, toán học nói riêng từ sau thời kỳ đổi mới gặp nhiều khó khăn hơn trước.
Một mặt, sự mở rộng của nền kinh tế tạo ra nhu cầu nhân lực cho nhiều ngành nghề mới. Người học vì thế có nhiều lựa chọn hơn trong lộ trình học tập. Mặt khác, bản thân nền kinh tế cũng chưa phát triển đủ mạnh. Chúng ta vẫn dựa chủ yếu vào nhân công lao động giá rẻ mà chưa chú trọng đầu tư vào đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển. Vì thế nhu cầu nhân lực có trình độ cao chưa nhiều.
Các chính sách đãi ngộ đối với các nhà khoa học ở các trường đại học, viện nghiên cứu nhìn chung vẫn ở mức thấp. Vì vậy một điều dễ hiểu là người học sẽ đắn đo nhiều hơn khi lựa chọn theo học ngành Toán cũng như nhiều lĩnh vực khoa học cơ bản khác.
Trước thực trạng này, thầy Hải cho rằng một trong những giải pháp hiệu quả để thu hút được sinh viên theo học ngành toán là tăng cường đầu tư, hỗ trợ cho người học các ngành Toán và khoa học cơ bản để phát triển nguồn nhân lực phù hợp với thị trường và nền kinh tế tri thức.
Về lâu dài, nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ hơn vào nghiên cứu phát triển, đồng thời có các chính sách thúc đẩy các doanh nghiệp trong nước, các nhà đầu tư nước ngoài chú trọng đổi mới sáng tạo, tạo nên thị trường lao động phong phú hơn cho nhân lực chất lượng cao.
Được biết, ngày 22/12/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2200/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030. Một trong những nhiệm vụ và giải pháp của Chương trình Toán giai đoạn 2021-2030 là “Hỗ trợ đào tạo tài năng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Toán”.
Để triển khai thực hiện nhiệm vụ, giải pháp này của Chương trình Toán giai đoạn mới, ngày 01/6/2023, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định số 1543/QĐ-BGDĐT về Quy chế xét, cấp học bổng cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 - 2030 (gọi tắt là Quy chế) nhằm nhằm thu hút và nâng cao chất lượng sinh viên ngành Toán học để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong giảng dạy, nghiên cứu và ứng dụng Toán học.
Đây được coi là chính sách sẽ thu hút và thúc đẩy phát triển nhân lực ngành Toán - lĩnh vực quan trọng thiết yếu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Giáo sư Vũ Hoàng Linh – Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam cho rằng, việc Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt và triển khai Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021-2030 thể hiện đường lối sáng suốt và đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong việc đẩy mạnh phát triển nền khoa học – công nghệ của Việt Nam nói chung và ngành toán học nói riêng khi Toán học có những ảnh hưởng quan trọng đến các lĩnh vực trọng điểm trong Cách mạng Công nghiệp 4.0.
Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2011-2020 đã đạt được một số kết quả đáng kể và chúng ta cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đào tạo và nghiên cứu toán học, đặc biệt là việc đào tạo đội ngũ các nhà toán học đạt trình độ quốc tế và triển khai các đề tài, dự án ứng dụng toán học trong công nghiệp; chú trọng đến chất lượng và hiệu quả của các hoạt động.Việc có một chương trình học bổng sẽ thu hút các sinh viên xuất sắc theo đuổi đam mê của mình.
Giáo sư Vũ Hoàng Linh – Chủ tịch Hội Toán học Việt Nam
“Bên cạnh việc cấp học bổng khuyến khích sinh viên ngành Toán, chúng tôi cũng rất mong muốn Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp tục ủng hộ các hoạt động chuyên môn của Hội như kỳ thi Olympic Toán học sinh viên toàn quốc, hoạt động đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy các môn toán ở các trường đại học,…”, thầy Linh nói.
Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Công Trình - Thành viên ban điều hành Chương trình Toán, Trưởng khoa Toán và Thống kê Trường Đại học Quy Nhơn cho hay, chương trình Toán đã thực hiện cấp học bổng cho các học sinh trung học phổ thông chuyên Toán và sinh viên đại học ngành Toán học (bao gồm cả Sư phạm Toán), số suất cho học sinh chuyên Toán là 300 suất/năm và cho sinh viên giỏi ngành Toán học là 200 suất/ năm. Mức học bổng vào thời điểm năm học 2019-2020 là hơn 20 triệu đồng/1 năm học.
Trong giai đoạn 2021-2030, Chương trình Toán chỉ xét cấp học bổng đối với sinh viên theo học các chương trình đào tạo hệ chính quy ở trình độ đại học thuộc ngành Toán học nhằm tuyển chọn các sinh viên xuất sắc để đào tạo thành các giảng viên toán và nghiên cứu viên toán giỏi cho các trường đại học và viện nghiên cứu khoa học. Số lượng học bổng cấp tối đa 150 suất học bổng/năm. Mức học bổng năm học 2023-2024 có thể lên tới trên 36 triệu đồng/1 năm học.
Theo Phó giáo sư Lê Công Trình: “Quy chế xét, cấp học bổng này sẽ khích lệ, hỗ trợ thiết thực về mặt tài chính cho các em sinh viên giỏi ngành Toán học, tạo động lực cho các em sinh viên ngành Toán học nỗ lực trong học tập đạt kết quả xuất sắc, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo đại học ngành Toán học, thu hút thêm nhiều học sinh giỏi đăng ký theo học các ngành Toán học, qua đó góp phần tăng quy mô đào tạo các ngành Toán học của các trường đại học trong cả nước.
Nhận được học bổng hỗ trợ học tập, các em sinh viên ngành Toán học sẽ yên tâm tập trung học tập và nghiên cứu khoa học, nuôi dưỡng niềm đam mê Toán học cho các em, góp phần đào tạo nhân tài trong lĩnh vực Toán học của đất nước”.
Cũng theo thầy Trình, chương trình học bổng này còn góp phần thúc đẩy việc thu hút và nâng cao chất lượng sinh viên ngành Toán học.
“Trong gần 10 năm qua, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều chủ trương hoàn thiện và nâng cấp các trường chuyên, chính sách trọng dụng nhân tài.
Tuy nhiên, các cuộc khảo sát gần đây cho thấy số lượng và chất lượng sinh viên các ngành Toán ở Việt Nam đang có chiều hướng giảm mạnh. Thực tế, đây cũng là tình trạng chung của khu vực và thế giới, khi khoa học cơ bản không còn hấp dẫn đối với số đông học sinh và phụ huynh.
Do đó, với chính sách cấp học bổng của Chương trình Toán, học sinh, sinh viên giỏi ngành Toán đã nhận được các khoản hỗ trợ tài chính cần thiết, giúp các em yên tâm dành toàn bộ thời gian cho việc học tập và nghiên cứu khoa học, có điều kiện tài chính để có thể trang bị các kỹ năng mềm cần thiết, đặc biệt là tiếng Anh, để vừa có kết quả học tập và nghiên cứu tốt, vừa chuẩn bị được hành trang tốt cho việc xin việc, xin học tiếp trình độ cao hơn ở trong và ngoài nước sau khi tốt nghiệp.
Điều này góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành Toán học tại các cơ sở giáo dục. Hơn nữa, điều này còn góp phần thu hút thêm nhiều em học sinh giỏi Toán ở các trường chuyên, các trường trung học phổ thông trong cả nước, đặc biệt là học sinh giỏi Toán ở các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn đăng ký theo học các ngành Toán, qua đó góp phần tăng quy mô sinh viên các ngành Toán học tại các cơ sở giáo dục trong cả nước”, thầy Trình nêu quan điểm.
Sinh viên nào sẽ thuộc diện được nhận học bổng?
Thông tin cụ thể về học bổng này, Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán cho hay, quy chế xét, cấp học bổng cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học áp dụng đối với sinh viên theo học các chương trình đào tạo hệ chính quy ở trình độ đại học thuộc ngành Toán học (mã ngành: 74601) theo quy định tại Thông tư số 09/2022/TT-BGDĐT ngày 06 tháng 6 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định Danh mục thống kê ngành đào tạo tại các cơ sở giáo dục đại học trong cả nước, bao gồm các ngành: Toán học, Khoa học tính toán, Khoa học dữ liệu, Toán ứng dụng, Toán cơ, Toán tin.
Phó giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hà - Giám đốc điều hành Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán
Số lượng học bổng cấp cho sinh viên hệ đào tạo chính quy ngành Toán học thuộc Chương trình trọng điểm quốc gia phát triển Toán học giai đoạn 2021 đến 2030 tối đa 150 suất học bổng/năm. Học bổng được xét theo năm học và được chia thành hai đợt xét, cấp học bổng tương ứng với từng học kỳ. Mỗi học kỳ cấp học bổng không quá 05 (năm) tháng, mỗi năm cấp học bổng không quá 10 (mười) tháng. Mỗi sinh viên được xét, cấp số lượng học bổng tối đa không quá 08 (tám) học kỳ.
Trước ngày 31 tháng 10 hằng năm, hội đồng xét, cấp học bổng tổ chức họp và lựa chọn sinh viên đủ tiêu chí cấp học bổng học kỳ 1. Trước ngày 31 tháng 3 hằng năm, hội đồng xét, cấp học bổng tổ chức họp và lựa chọn sinh viên đủ tiêu chí cấp học bổng học kỳ 2.
"Để khuyến khích học sinh, sinh viên học toán và theo đuổi con đường nghiên cứu khoa học, Chương trình đã có chính sách cấp học bổng khuyến khích học tập cho sinh viên ngành Toán. Từ năm 2012 đến 2020, Ban Điều hành Chương trình đều đặn tổ chức xét chọn và trao học bổng cho các học sinh, sinh viên, đã có 15 kỳ xét cấp học bổng với kinh phí hơn 51 tỷ đồng được cấp cho 2223 lượt sinh viên ngành Toán và 3908 lượt học sinh trung học phổ thông chuyên toán, mỗi suất học bổng trị giá từ 7,35 triệu đến 10,43 triệu đồng/1 học kỳ. Việc cấp học bổng cho sinh viên đã góp phần giữ vững và nâng cao chất lượng sinh viên, học viên sau đại học (cao học, nghiên cứu sinh) ngành Toán từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngành Toán".
