Chính sách mới khuyến khích hộ gia đình lắp điện mặt trời mái nhà

Bộ Công Thương vừa hoàn tất dự thảo 3 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ quy định chính sách hỗ trợ cho hộ gia đình lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ và hệ thống lưu trữ điện. Theo dự thảo mới nhất, chính sách hỗ trợ có nhiều thay đổi so với các đề xuất trước đó.

Chính sách mới khuyến khích hộ gia đình lắp thêm hệ thống lưu trữ điện

Đối với hỗ trợ về tài chính, Bộ Công Thương đề xuất hệ thống điện mặt trời hộ gia đình được hỗ trợ lãi suất vay thương mại ngắn hạn bằng đồng Việt Nam theo quy định tại khoản 2 Điều 13 Thông tư 39/2016 của Ngân hàng Nhà nước. Thời gian hỗ trợ lãi suất tối đa là 3 năm.

Hạn mức vay vốn được hỗ trợ lãi suất cho hệ thống điện mặt trời hộ gia đình không lắp kèm lưu trữ điện tối thiểu là 4 triệu đồng/kWh công suất cực đại ghi trên các tấm PV và chỉ áp dụng cho phần công suất cực đại đến 5kWp.

Với điện mặt trời, hộ gia đình có lắp kèm lưu trữ điện cũng được hỗ trợ như chính sách không lắp kèm hệ thống lưu trữ điện, ngoài ra còn được hỗ trợ thêm tối thiểu 2 triệu đồng/kWh của hệ thống lưu trữ điện, chỉ áp dụng cho phần công suất đến 10 kWh.

Bộ Công Thương đang đề xuất hỗ trợ tiền và kỹ thuật cho người dân lắp điện mặt trời mái nhà, dự kiến ngân sách hỗ trợ lên tới hơn 40.000 tỉ. Ảnh minh họa

Đối với hệ thống điện mặt trời hộ gia đình có nhu cầu bán sản lượng điện dư, chủ hộ thỏa thuận với bên mua điện dư để được hỗ trợ đầu tư lắp đặt hệ thống đo đếm điện năng hai chiều phù hợp với công suất đấu nối với lưới điện của bên mua điện dư theo quy định.

Hệ thống điện mặt trời hộ gia đình sau khi hoàn thành lắp đặt để vận hành được hỗ trợ tiền lắp đặt tối thiểu là 1 triệu đồng nhưng không vượt quá 1,5 triệu đồng nếu không lắp kèm hệ thống lưu trữ điện.

Trường hợp có lắp đặt kèm hệ thống lưu trữ điện thì được hỗ trợ thêm tối thiểu 1 triệu đồng, nhưng không vượt quá 1,5 triệu đồng. Nguồn tiền hỗ trợ tài chính được cân đối trong nguồn chi đầu tư phát triển của ngân sách địa phương.

Ngoài hỗ trợ tài chính, hệ thống điện mặt trời hộ gia đình còn được hỗ trợ về kỹ thuật trong quá trình đầu tư, lắp đặt và vận hành khai thác khi chủ hộ có đề nghị.

Mỗi năm tổng ngân sách nhà nước sẽ phải chi hỗ trợ khoảng 8.400 tỉ đồng

Tại bản dự thảo trước đó, Bộ Công Thương đề xuất mức hỗ trợ 500.000 đồng/kWp, nhưng không vượt quá 2,5 triệu đồng cho một hộ gia đình.

Bộ Tài chính góp ý cho rằng hiện nay giá thành đầu tư cho 1 kWp của hệ thống điện mặt trời mái nhà khoảng 12-15 triệu đồng. Thời gian hoàn vốn đầu tư của các hộ gia đình tự đầu tư 100% vốn dự kiến khoảng 5 năm đối với các hệ thống có công suất lắp đặt khoảng 5-10 kWp thì chi phí đầu tư ban đầu khoảng 60 – 150 triệu đồng.

Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công Thương làm rõ cơ sở đề xuất mức hỗ trợ 500.000 đồng/kWp, nhưng không vượt quá 2,5 triệu đồng cho một hộ gia đình, đảm bảo việc hỗ trợ mang ý nghĩa khuyến khích thực tế, khả thi, tránh hình thức.

Giải trình, Bộ Công Thương cho biết nếu theo dự thảo 2, với mục tiêu 50% số hộ dân lắp đặt điện mặt trời tự sản xuất, tự tiêu thụ đến năm 2030 và mức hỗ trợ như tại dự thảo thì số tiền hỗ trợ ban đầu đã có thể lên đến 35.000 tỉ đồng, chưa tính đến tiền hỗ trợ bù chênh lệch lãi suất cũng rất lớn.

Hiện nay, nếu có 100% vốn đầu tư thì hệ thống điện mặt trời mái nhà có thể hoàn vốn trong khoảng 4-5 năm, trong khi tuổi thọ của thiết bị có thể 10-12 năm là rất hiệu quả và hấp dẫn đầu tư.

Vì vậy, Bộ Công Thương cho rằng việc hỗ trợ tiền không quá cần thiết so với hỗ trợ cho vay vốn đầu tư có ưu đãi lãi suất để thúc đẩy các hộ dân đầu tư lắp đặt điện mặt trời mái nhà.

Bộ Công Thương cũng cho biết theo dự thảo 3 này, để đạt được mục tiêu 50% số hộ dân (khoảng 14 triệu hộ) lắp đặt điện mặt trời mái nhà tự sản xuất tự tiêu thụ, thì tác động tới ngân sách nhà nước từ 2025 đến 2030, tổng số tiền hỗ trợ trực tiếp có thể lên đến khoảng 42.000 tỉ đồng.

Như vậy, mỗi năm tổng ngân sách nhà nước sẽ phải chi hỗ trợ khoảng 8.400 tỉ đồng, bình quân mỗi tỉnh cần chi hỗ trợ khoảng 250 tỉ đồng/năm. Bộ Công Thương cho rằng khoản hỗ trợ này là không quá lớn so với ngân sách của các tỉnh và sẽ được Bộ Tài chính xem xét, cân đối trong ngân sách hàng năm của các địa phương.

Theo tính toán của Bộ Công Thương, nếu mỗi hộ dân lắp đặt trung bình khoảng 3 kWp, lượng điện sản xuất hàng năm có thể lên đến hơn 50 tỉ kWh, tương đương 16% nhu cầu điện của cả nước năm 2024.

Đối với hệ thống điện quốc gia, các nguồn điện phân tán này sẽ giúp giảm chi phí đầu tư và vận hành lưới điện truyền tải; giảm chi phí mua điện từ các nguồn điện giá thành cao hơn, giảm phát thải ròng cho quốc gia...

"Đối với các hộ dân thì sẽ giảm tiền mua điện từ hệ thống điện, đặc biệt những hộ tiêu thụ nhiều điện thuộc bậc thang giá điện cao. Tuy vậy, với tổng vốn đầu tư khá lớn, bình quân khoảng 50 triệu đồng/hộ dân, còn nhiều hộ dân cần hỗ trợ vay vốn để đầu tư” - Bộ Công Thương cho biết.

AN HIỀN