Chính trường Italia 'rối như tơ vò'

Động thái trên được cho là sẽ đặt dấu chấm hết cho liên minh chính phủ vốn không mấy mặn mà giữa Đảng Liên đoàn phương Bắc Italia (NL) với Đảng “Phong trào 5 sao” (M5S) của ông Luigi Di Maio, đồng thời đẩy Italia tới gần hơn bờ vực của một cuộc khủng hoảng chính phủ.

Lãnh đạo đảng M5S Luigi Di Maio với người đứng đầu Đảng Liên đoàn phương Bắc Italia Matteo Salvini. Ảnh tư liệu

Không khó để nhận ra đây là kịch bản đã được dự báo của giới phân tích, bởi mối quan hệ giữa NL và M5S luôn căng thẳng và đối đầu trực diện kể từ khi “về chung một nhà”. Nhận định về bước đi này, lãnh đạo M5S Luigi Di Maio cho rằng, đây là “hành động dại dột và nguy hiểm”. Cựu Thủ tướng Matteo Renzi thì kêu gọi các đảng ở Italia đoàn kết và ủng hộ chính phủ, đồng thời tiến hành công tác chuẩn bị cho các cuộc bầu cử khi cần thiết.

Với đường lối chính trị và cách tiếp cận khác biệt, viễn cảnh “đường ai nấy đi” và chính phủ liên minh sụp đổ giữa hai đảng đã hơn một lần được truyền thông Italia nhắc đến. Trước đó, giữa tháng 7/2019, nguy cơ tan rã của chính phủ liên minh được cho là ngày càng kề cận, trong bối cảnh hai đảng này bất đồng sâu sắc trong việc ủng hộ ứng cử viên nặng ký Ursula von der Leyen cho chiếc “ghế nóng” Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC). Trong khi NL phản đối bà Ursula von der Leyen giữ chức Chủ tịch EC, M5S lại lên tiếng ủng hộ cựu Bộ trưởng Quốc phòng Đức trở thành người đứng đầu cơ quan hành pháp quyền lực nhất châu Âu, đồng thời công khai chỉ trích quan điểm cực đoan của NL làm tổn hại lợi ích của Italia.

Cùng với đó, Italia cũng đang gặp phải những chia rẽ về vấn đề nhập cư. Trong một lá thư ngày 15/8, Thủ tướng Italia Giuseppe Conte đã cáo buộc Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ Italia Matteo Salvini "ám ảnh với việc chặn đứng người nhập cư", đồng thời không thể giải quyết cuộc khủng hoảng nhập cư chỉ bằng "công thức đóng cảng".

Đáp trả, ông Salvini tuyên bố, ông tự hào với sự "ám ảnh" về an ninh nước Italia và nhấn mạnh quyết tâm bảo vệ an toàn cho nước Italia vì "đó là thứ mà dân chúng trả lương để tôi làm". Trước đó, ông Salvini đã ban một mệnh lệnh khẩn cấp ngăn tàu Open Arms cập cảng đảo Lampedusa. Tòa án chính quyền Rome đã bác bỏ lệnh cấm của ông Salvini và cho phép con tàu di chuyển vào gần đất liền Italia. Song ông Salvini đã chỉ trích quyết định của tòa án và chỉ đạo các quan chức của ông tiếp tục cấm tàu này cập cảng.

Chính trường rối ren là vậy, song kinh tế Italia cũng không khá khẩm hơn. Sau khi Vương quốc Anh chính thức chia tay mái nhà chung châu Âu, Italia là nền kinh tế lớn thứ 3 của liên minh kinh tế - chính trị này. Do đó, nhất cử nhất động của Rome đều nhận được sự quan tâm sát sao, bởi bất kỳ diễn biến nào diễn ra tại quốc gia này đều có thể tác động lớn đến cả khối.

Với tỉ lệ nợ công lên đến 130% GDP và hệ thống ngân hàng chưa ổn định, nếu liên minh chính phủ giữa đảng NL với M5S không “cùng lùi để cùng tiến”, nguy cơ khủng hoảng kinh tế và kịch bản tương lai bất định như nước Anh thời Brexit nhiều khả năng sẽ xảy ra tại Italia.

Hoài Anh