Chip mạnh nhất của Nvidia bị tuồn sang Trung Quốc

Nvidia bắt đầu vận chuyển chip Blackwell từ tháng 12/2024. Ảnh: Bloomberg.

Các công ty Trung Quốc đang qua mặt lệnh cấm của Mỹ để sở hữu chip AI mới nhất từ Nvidia. Đây là một trong những thách thức đối với chính quyền Tổng thống Donald Trump, liên quan lệnh kiểm soát xuất khẩu được người tiền nhiệm ban hành cách đây 3 năm.

Cụ thể, các thương gia Trung Quốc bán máy chủ chứa chip Blackwell thông qua nhà phân phối bên thứ ba tại các nước lân cận. Một số người hứa giao hàng trong 6 tuần.

James Luo, một thương gia tại Thâm Quyến, cho biết đã nhận đơn đặt hàng chục máy chủ Blackwell từ một khách hàng tại Thượng Hải hồi tháng 1.

Theo hợp đồng được chia sẻ với WSJ, khách hàng đã gửi khoảng 3 triệu USD vào một tài khoản ký quỹ. Luo có kế hoạch chuyển hàng vào giữa tháng 3.

Giá đắt hơn toàn cầu

Nhiều thương gia tại Trung Quốc, bao gồm Luo, dựa vào đơn vị đăng ký kinh doanh nước ngoài để mua máy chủ Nvidia từ công ty tại một số quốc gia lân cận. Các công ty mua một phần máy chủ để sử dụng, phần còn lại bán sang Trung Quốc.

Đây là ví dụ mới nhất về cách các công ty Trung Quốc vượt qua hạn chế của Mỹ. Từ năm 2022, Mỹ áp đặt biện pháp kiểm soát xuất khẩu, hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ bán dẫn mới, phục vụ đào tạo và vận hành mô hình AI.

Thời gian gần đây, chính phủ Trung Quốc đẩy mạnh phát triển AI. Sự bùng nổ của startup DeepSeek tạo động lực để các công ty nội địa triển khai rộng rãi công nghệ, WSJ cho biết.

Nvidia nhấn mạnh sẽ điều tra mọi thông tin để có hành động phù hợp. Công ty vận chuyển máy chủ chứa Blackwell từ tháng 12/2024. Trong quý tài chính kết thúc tháng 1, dòng chip này mang về 11 tỷ USD, chiếm 30% tổng doanh thu Nvidia.

Jensen Huang, CEO Nvidia. Ảnh: Bloomberg.

Các nhà phân phối cho biết một máy chủ Blackwell chứa 8 bộ xử lý AI có giá bán lẻ tại Trung Quốc khoảng 600.000 USD, cao hơn toàn cầu.

Dù Blackwell là chip mạnh nhất hiện nay của Nvidia, hầu hết chip AI Hopper đời cũ vẫn trong diện kiểm soát xuất khẩu từ Mỹ. Nhiều thương gia cho biết đa phần khách hàng Trung Quốc vẫn đặt mua chip H200 thuộc dòng Hopper.

Máy chủ với 8 chip H200 có giá khoảng 250.000 USD, vẫn cao hơn toàn cầu. Một số thương gia khẳng định có thể lập tức giao hàng chục máy chủ, nếu đặt hàng trăm chiếc sẽ mất khoảng một tháng.

Từ tháng 12/2024, ít nhất 2 trường đại học tại Thâm Quyến và Vũ Hán nhận 6 máy chủ AI chứa chip Hopper. Bức tranh toàn cảnh chưa sáng tỏ bởi nhiều thông tin trong các đơn hàng mua chip AI bị xóa.

Trên mạng xã hội Trung Quốc, một thương gia chia sẻ video quay kiện hàng máy chủ H200 trong một nhà kho lớn. Dù vậy, chưa thể xác minh sự tồn tại của địa điểm này.

Mạng lưới tinh vi

Từ khi lệnh cấm được Mỹ ban hành, Nvidia và các nhà sản xuất tăng cường kiểm soát hoạt động mua hàng, đảm bảo thiết bị không được bán lại cho Trung Quốc.

Nhà chức trách tại những nơi như Singapore, Đài Loan cũng tăng cường giám sát khiến các giao dịch ngày càng khó khăn, đặc biệt với đơn hàng lớn.

Để tránh rủi ro, một số công ty Trung Quốc tìm kiếm giải pháp thay thế. Trong đó, vài nhà bán lẻ dán đè nhãn serial từ chip mới sang chip đời cũ, đặt chip cũ lên phía trước để “qua mặt” máy soi chiếu.

Trong những ngày cuối tại nhiệm, chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden thắt chặt lệnh kiểm soát, đẩy lùi quốc gia trung chuyển chip đến Trung Quốc. Các biện pháp dự kiến có hiệu lực từ cuối năm, dù chính quyền ông Trump chưa nói rõ có duy trì hay không.

Đa số model thuộc dòng chip Hopper vẫn nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Ảnh: Reuters.

Khi lệnh cấm của chính quyền ông Biden có hiệu lực năm 2022, một ngành công nghiệp vận chuyển quy mô nhỏ xuất hiện, đưa chip vào Trung Quốc qua nhân viên chuyển phát nhanh. Hiện tại, hoạt động ấy phát triển thành mạng lưới tinh vi hơn, có thể xử lý giấy tờ, thanh toán nước ngoài và logistic để vận chuyển máy chủ cồng kềnh qua biên giới.

Thay vì bán lẻ, chip thường nằm trong hệ thống máy chủ hoàn chỉnh, sản xuất bởi các công ty như Dell và SMC (Super Micro Computer).

Trả lời phỏng vấn, Dell và SMC cho biết luôn tuân thủ biện pháp kiểm soát xuất khẩu, khẳng định sẽ hành động nếu phát hiện sai trái.

Kể cả khi các công ty Trung Quốc mua chip mới của Nvidia, số lượng có thể không đủ xây dựng hệ thống AI hàng đầu. Dù vậy, startup DeepSeek khẳng định có thể phát triển mô hình AI đủ sức cạnh tranh với lượng chip ít hơn.

Nhiều công ty Trung Quốc cũng tăng cường đặt chip H20, loại chip Nvidia mạnh nhất trong danh sách không bị hạn chế xuất khẩu. Các tập đoàn lớn như Alibaba, Tencent và ByteDance đặt lượng lớn H20 vì dự đoán chính quyền ông Trump sẽ sớm đưa dòng chip vào danh sách hạn chế xuất khẩu.

Phúc Thịnh