Chợ Đu xuống cấp, địa phương loay hoay tìm phương án
Chợ Đu là chợ hạng II, nằm ở trung tâm thị trấn Đu (Phú Lương). Từ nhiều năm nay, chợ không được đầu tư sửa chữa, cải tạo nên nhiều hạng mục xuống cấp, không đáp ứng điều kiện kinh doanh cho các tiểu thương.
Chợ Đu có tổng diện tích đất trên 10.500m², trong đó đất chợ là 6.300m², còn lại là đường giao thông. Giai đoạn 2010-2015, chợ Đu trải qua 6 lần cải tạo, sửa chữa với tổng kinh phí đã thực hiện là trên 1,5 tỷ đồng.
Từ năm 2016 đến nay, chợ Đu không được cải tạo, nâng cấp. Vì vậy, nhà đình chợ, các gian hàng, mái che, hệ thống cống rãnh, khu chứa rác, nhà vệ sinh... đều đã xuống cấp. Cổng chính cũng không đủ rộng để xe chữa cháy chuyên dụng vào trong chợ; khoảng cách các lối đi trong chợ cơ bản chưa đáp ứng tiêu chuẩn thiết kế; hệ thống lưới điện, thiết bị phòng cháy, chữa cháy và cấp nước không đảm bảo; bãi chứa rác thải không đủ chỗ chứa.
Bà Nguyễn Thị Nhàn, tiểu thương buôn bán thực phẩm trong chợ hàng chục năm nay, cho biết: Cơ sở vật chất phục vụ kinh doanh đã xuống cấp rất nghiêm trọng. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến vệ sinh an toàn thực phẩm, nhu cầu mua bán của người dân. Chúng tôi rất lo nếu chẳng may xảy ra cháy.
Chợ Đu đã được UBND huyện Phú Lương phê duyệt Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 tại Quyết định số 1915/QĐ-UBND, ngày 04/8/2020. Tuy nhiên, do thiếu quy định, hướng dẫn liên quan đến việc chuyển đổi mô hình quản lý chợ nên chưa được đầu tư nâng cấp. UBND huyện đang xem xét, xin ý kiến cấp trên với 2 phương án đầu tư nâng cấp, sửa chữa.
Trong đó, huyện ưu tiên phương án đầu tư theo dự án ngoài ngân sách. Phương án này có thuận lợi là khu đất chợ hiện đã thực hiện điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất thời kỳ 2021-2030 là đất thương mại dịch vụ. Phương án này còn giảm gánh nặng cho ngân sách địa phương.
Tuy nhiên, nếu thực hiện theo hình thức đấu giá dự án thì dự kiến đến giữa năm 2024 mới lựa chọn được nhà đầu tư do quy trình cần nhiều thời gian, thủ tục, cần ý kiến của nhiều sở, ngành và phê duyệt của UBND tỉnh. Dự kiến đến năm 2025 chợ mới có thể được xây dựng.
Phương án 2 là thực hiện dự án đầu tư công, thuận lợi là thủ tục nhanh, kịp hoàn thành tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, kinh phí dự kiến đầu tư sửa chữa lớn (khoảng 10 tỷ đồng); hiện nguồn vốn chưa có trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của huyện.
Bên cạnh đó, việc đầu tư sửa chữa chỉ là phương án tạm thời, không giải quyết được vấn đề chuyển đổi mô hình quản lý chợ, có nguy cơ lãng phí nếu sau này được phê duyệt hình thức đầu tư ngoài ngân sách.
Theo dự toán, việc xây dựng, cải tạo chợ Đu thành tổ hợp Trung tâm thương mại và chợ Đu cần mức đầu tư từ 70-90 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện nay việc đầu tư chưa thể thực hiện do thủ tục chưa rõ ràng, chưa có quy định, hướng dẫn cụ thể để thực hiện. Nguồn vốn đầu tư lớn nên các nhà đầu tư tiềm năng còn "xem xét" vì thời gian thu hồi vốn lâu.
Trước thực tế đó, UBND huyện Phú Lương đã đề nghị các sở, ngành liên quan của tỉnh xem xét, hướng dẫn hoàn thiện quy trình lựa chọn nhà đầu tư bằng hình thức đấu giá hoặc đấu thầu để nhanh chóng thực hiện cải tạo, nâng cấp chợ Đu.