Cho Mai sự sống

Nghẹt thở cuộc giải cứu con tin trong tay tên cướp cùng đường

Những năm đầu thập niên 80 của thế kỷ XX, khu vực Đông Bắc Bộ tình hình ANTT có nhiều tiềm ẩn phức tạp khi nổi lên hoạt động của băng cướp do đối tượng Hoàng Thế Phương cầm đầu. Với sự liều lĩnh và ra tay tàn độc, băng nhóm này đã hoành hành khắp nơi, gây ra nhiều vụ cướp của, giết người ở các tỉnh Hải Phòng, Quảng Ninh nên bị lực lượng Công an vây ráp, lập chuyên án để đấu tranh. Bị phát lệnh truy nã toàn quốc, Hoàng Thế Phương nhanh chân lẩn trốn vào tỉnh Nghệ Tĩnh (cũ), tiếp tục móc nối với các đối tượng xấu ở thị xã Hà Tĩnh gây ra các vụ cướp tài sản trắng trợn giữa thanh thiên bạch nhật.

Gia đình hạnh phúc của chị Nguyễn Thị Mai hiện tại.

Sáng sớm ngày 15/3/1983, tại chợ thị xã Hà Tĩnh, Hoàng Thế Phương đã móc túi anh Nguyễn Tất Phúc, trú tại xã Thạch Thắng, huyện Thạch Hà để lấy 400 nghìn đồng thì bị bà con tiểu thương phát hiện, tri hô và đuổi bắt. Trên đường lẩn trốn, khi chạy qua nhà ông Nguyễn Văn Tín, Chủ tịch UBND xã Thạch Phú (nay là phường Hà Huy Tập, TP Hà Tĩnh), nhìn thấy cháu bé Nguyễn Thị Mai (3 tuổi) đang thơ thẩn chơi cùng bà ở trước sân, tên cướp Hoàng Thế Phương đã lao vào bắt cóc cháu Mai làm con tin, hắn mở chốt an toàn quả lựu đạn mỏ vịt, một tay bế cháu Mai, một tay cầm lựu đạn khống chế quần chúng hòng chạy thoát nhưng hắn chạy đến đâu, lực lượng vây đuổi áp sát đến đó.

Nhận được tin báo, lãnh đạo Công an thị xã Hà Tĩnh đã cử một tổ công tác xuống hiện trường, sử dụng nhiều biện pháp thuyết phục nhưng tên Phương vẫn chống đối quyết liệt, không chịu đầu hàng và thả cháu Mai ra. Trước tình hình tính mạng của cháu Mai và hàng trăm người dân vây quanh bị đe dọa, Chuẩn úy Nguyễn Xuân Khang, Đội trưởng Cảnh sát hình sự và Thiếu úy Trần Đức Kháng, Đội trưởng Cảnh sát kinh tế Công an thị xã Hà Tĩnh cùng 3 đồng chí khác đã nhanh chóng có mặt tại hiện trường để cùng giải cứu con tin.

Sau hơn 3 giờ đồng hồ thương thuyết nhưng tên cướp Hoàng Thế Phương vẫn ngoan cố không chịu khuất phục. Đến 12h cùng ngày, tổ công tác đã quyết định hành động, theo kế hoạch đã vạch sẵn, Thiếu úy Trần Đức Kháng lao vào để giật cháu Mai từ tay tên cướp, còn đồng chí Sử Văn Nhật lợi dụng lúc tên Phương sơ hở bất ngờ nắm chặt tay tên cướp đang cầm lựu đạn để khống chế.

Trong quá trình đó, Hoàng Thế Phương chống cự điên cuồng và trong lúc vật lộn, giằng co, lựu đạn đã rơi khỏi tay tên cướp. Lúc này, xung quanh vòng vây nhân dân đang khép chặt với hàng nghìn người nên không thể ném lựu đạn ra ngoài vì sợ gây sát thương lớn. Trong khoảnh khắc đó, Thiếu úy Trần Đức Kháng chỉ kịp giật cháu Mai từ tay tên cướp rồi xoay người che chở cho cháu. Lựu đạn phát nổ, cháu Mai an toàn nhưng Thiếu úy Trần Đức Kháng hy sinh tại chỗ. Các đồng chí còn lại bị thương, Chuẩn úy Nguyễn Xuân Khang vì vết thương quá nặng cũng đã hy sinh vào chiều cùng ngày.

Ngày 16/8/1983, Hoàng Thế Phương và băng đảng gồm 5 tên đã bị bắt giữ. Hoàng Thế Phương bị Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ Tĩnh tuyên án tử hình, 5 tên đồng bọn của y chịu mức án từ 20 năm tù đến chung thân.

Hoa nở giữa mùa xuân cuộc đời

Hơn 40 năm sau, chúng tôi đã tìm gặp lại những người trong cuộc. Bé Mai ngày nào giờ đã trở thành nữ cán bộ huyện. Sau 19 năm xung phong về huyện miền núi Vũ Quang để gây dựng và phát triển phong trào Hội phụ nữ, từ năm 2019 đến nay, chị là Phó Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huyện Cẩm Xuyên (Hà Tĩnh). Chị Mai cho biết, thời điểm xảy ra sự việc, bản thân chị còn quá thơ dại để lưu lại những ký ức, song qua những câu chuyện của bố mẹ và mọi người kể lại, bản thân chị luôn tự nhủ lòng mình phải nhớ ơn những người đã ngã xuống, đã nhường sự sống cho mình.

Vậy nên, suốt mấy chục năm qua, không chỉ phấn đấu trở thành một người tốt, chị Mai cũng thường xuyên kết nối, yêu thương vợ và những người con của liệt sĩ Trần Đức Kháng như chính người thân, máu mủ ruột rà trong gia đình của mình vậy. Bao nhiêu năm qua, chị đã xem bà Hoàng Thị Đường - vợ liệt sĩ Trần Đức Kháng như người mẹ thứ hai của mình và ngược lại, bà Đường cũng yêu thương chị như con. Những ngày ở quê, có miếng ăn ngon hay bộ quần áo đẹp, bà Đường đều gọi chị Mai đến để san sẻ, trao gửi tình thâm.

Công an tỉnh Hà Tĩnh tri ân thân nhân liệt sĩ CAND.

Bà Hoàng Thị Đường, vợ liệt sĩ Trần Đức Kháng chia sẻ thêm, thời điểm chồng ngã xuống, nỗi đau khiến bà gần như ngã quỵ. Chồng hy sinh, một mình bà nuôi 4 đứa con, đứa lớn chưa đầy 10 tuổi, đứa nhỏ nhất chỉ mới lẫm chẫm tập đi. Nhưng rồi khó khăn về vật chất và sự thiếu hụt tinh thần đã không đánh gục được ý chí và nghị lực của người phụ nữ góa bụa trẻ tuổi.

Bà Đường một mình tảo tần nuôi 4 người con khôn lớn, phương trưởng và cùng lựa chọn con đường của bố để tiếp tục cống hiến. Hiện, 4 người con của liệt sĩ Trần Đức Kháng cũng đã lần lượt nối tiếp nhau vào ngành Công an, công tác tại Công an các tỉnh Hải Dương, Hà Tĩnh, TP Đà Nẵng và Gia Lai, viết tiếp giấc mơ còn dở dang của người cha liệt sĩ.

Trung tá Đặng Văn Đức, Trưởng Công an TP Hà Tĩnh cho biết, ghi nhớ công lao của hai liệt sĩ Công an TP Hà Tĩnh, nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý “uống nước nhớ nguồn” cho cán bộ, chiến sĩ học tập noi theo, lãnh đạo Công an thành phố đã đưa di ảnh của hai đồng chí trong phòng truyền thống của đơn vị.

Hằng năm vào những ngày lễ, tết và các ngày tổ chức sự kiện lớn, Công an TP Hà Tĩnh đều đến dâng hương, dâng hoa và báo công trước anh linh cũng như tổ chức tặng quà, thăm hỏi, động viên thân nhân của hai liệt sĩ. Hằng năm, Công an tỉnh Hà Tĩnh cũng thường xuyên có các hoạt động tri ân, trong đó năm 2014, Công an tỉnh Hà Tĩnh đã giúp bà Hoàng Thị Đường - vợ liệt sĩ Trần Đức Kháng xây lại ngôi nhà mới khang trang hơn ở xã Yên Hòa, huyện Cẩm Xuyên.

Sự động viên kịp thời này đã giúp thân nhân gia đình liệt sĩ Trần Đức Kháng nói riêng, thân nhân liệt sĩ CAND có thêm động lực, niềm tin để động viên con em mình dấn thân, cống hiến cho ngành, cho Tổ quốc và nguyện một đời vì nhân dân phục vụ.

Thiên Thảo