Chợ truyền thống bắt nhịp xu hướng tiêu dùng hiện đại

Linh hoạt để giữ chân khách hàng

Tất cả tiểu thương ở chợ Trung tâm thị trấn Phố Mới (phường Quế Võ), đều chuẩn bị mã QR Code để khách hàng thuận tiện thanh toán không dùng tiền mặt khi mua hàng dù chỉ là mớ rau, con cá hay những sản phẩm đắt tiền khác. Đang bán hàng cho khách, chị Hà Thị Phượng, chủ ki ốt bán rau, củ quả nhận được cuộc điện thoại liền lấy bút rồi ghi vội vào sổ. Chị chia sẻ: “Giờ không chỉ bán hàng trực tiếp tại chợ, khách bận không đến mua được thì gọi điện, mình sẽ giao hàng tận nhà. Thời buổi hiện nay phải đa dạng cách bán hàng nếu không thì khó giữ khách lắm”.

Khu vực bán rau, củ, quả tại chợ Nam Sơn, phường Nam Sơn.

Cùng với bán hàng trực tiếp tại quầy, tiểu thương Lê Hải Anh kinh doanh quần áo tại chợ Nam Sơn (phường Nam Sơn) và nhiều chủ cửa hàng khác đã chú trọng xây dựng thêm kênh bán hàng trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội. Chị Hải Anh cho biết: "Mấy năm gần đây, khách đến chợ mua hàng ngày càng ít, tôi phải lập trang Facebook, zalo và tham gia vào các hội nhóm để rao bán. Vì tôi thường xuyên cập nhật hình ảnh sản phẩm mới, chất lượng tốt, giá bán phù hợp... nên nhiều khách đã đặt mua qua điện thoại, giúp bán được hàng đều đặn hơn, kể cả những ngày mưa gió".

Hiện, toàn tỉnh có gần 340 chợ phục vụ tiểu thương, người dân sản xuất và bán trực tiếp sản phẩm. Hầu hết các tiểu thương tại các chợ truyền thống đã chủ động thay đổi cách thức kinh doanh cho phù hợp với xu thế hiện đại.

Không chỉ ở thành phố, đô thị, tiểu thương kinh doanh tại các chợ khu vực nông thôn, vùng cao cũng dần thay đổi trong hoạt động kinh doanh. Chợ An Châu, xã Sơn Động có hơn 200 ki ốt. Hầu hết chủ các ki ốt đều có tài khoản ngân hàng hoặc mã QR đáp ứng nhu cầu thanh toán trực tuyến của khách hàng. Bên cạnh đó, một số tiểu thương còn làm thêm dịch vụ giao hàng tận nhà; thường xuyên cập nhật các sản phẩm mới, đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Chị Vũ Thị Tấm, xã Sơn Động đang chọn mua hàng tại chợ An Châu cho biết: “Trước đây, khi mua sắm tại chợ, chỉ sử dụng tiền mặt để thanh toán nên đôi khi khá bất tiện. Đặc biệt, thói quen hay nói thách khiến tôi cũng như nhiều khách hàng ngại mua vì không biết trả giá sao cho phù hợp. Giờ đây, từ hàng bán rau đến quần áo, giày dép, đồ gia dụng… các chủ ki ốt đều có tài khoản ngân hàng hoặc mã QR giúp thanh toán thuận tiện hơn; giá bán được niêm yết rõ ràng. Bên cạnh đó, hầu hết các tiểu thương đều cung cấp các dịch vụ mua sắm theo nhu cầu của khách hàng, ứng xử văn minh, lịch sự”.

Ban Quản lý các chợ nỗ lực sắp xếp lại các gian hàng thành các khu vực riêng biệt như: Khu bán quần áo, hoa quả, thịt tươi sống…; tổ chức thu gom rác thải, dọn dẹp lối đi trong chợ. Nhờ vậy, chợ vẫn thu hút một lượng lớn người dân đến tham quan, mua sắm, góp phần thúc đẩy hoạt động kinh doanh.

Thay đổi để phát triển bền vững

Hiện nay, toàn tỉnh có gần 340 chợ phục vụ tiểu thương, người dân sản xuất và bán trực tiếp sản phẩm. Theo lãnh đạo Sở Công Thương, hầu hết các tiểu thương tại các chợ truyền thống đã chủ động thay đổi cách thức kinh doanh cho phù hợp với xu thế hiện đại. Đặc biệt, những tiểu thương trẻ tuổi phát triển kinh doanh bằng việc bán hàng qua sàn thương mại điện tử, mạng xã hội; ứng dụng quản lý, thanh quyết toán qua các phần mềm công nghệ… Cùng với đó, Ban quản lý, tổ quản lý các chợ thực hiện tốt việc giám sát hoạt động mua, bán, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, an ninh công cộng. Các địa phương, ngành chức năng tổ chức tập huấn, tuyên truyền, vận động các tiểu thương đổi mới tư duy, áp dụng các phương thức kinh doanh mới; bán những sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng… Nhờ vậy, hoạt động kinh doanh tại các chợ vẫn được duy trì ổn định. Qua đó nâng cao sức cạnh tranh và từng bước khẳng định vị thế trên thị trường bán lẻ.

Tuy vậy, chợ truyền thống vẫn còn những rào cản bởi tư duy ngại thay đổi và hiểu biết về công nghệ hạn chế của một số tiểu thương, nhất là những người lớn tuổi. Ngoài ra, một bộ phận người tiêu dùng vẫn có thói quen thanh toán tiền mặt. Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ tại nhiều chợ chưa đồng bộ, hệ thống Wifi, điểm sạc điện thoại chưa đủ ảnh hưởng đến việc sử dụng các thiết bị công nghệ... Những rào cản này làm chậm quá trình chuyển đổi số. Nếu không có những giải pháp đồng bộ và quyết liệt, chợ truyền thống sẽ ngày càng tụt hậu, đánh mất vị thế trong bức tranh thương mại hiện đại.

Ông La Văn Nam, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: “Thời gian tới, ngành Công Thương tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong cộng đồng; đẩy mạnh sử dụng các phương tiện thanh toán điện tử trong mua bán, tiêu dùng; hỗ trợ, giới thiệu các giải pháp phát triển thương mại điện tử, công nghệ thông tin và ứng dụng chuyển đổi số… cho tiểu thương tại các chợ. Đồng thời, khuyến khích các tiểu thương ứng dụng công nghệ số trong quảng bá sản phẩm, bán hàng, thanh toán, quản lý… Đây là hướng đi tất yếu để chợ truyền thống phát triển bền vững trong môi trường bán lẻ hiện đại”.

Bài, ảnh: Thanh Ngân