Chọn công chức xã khi không còn cấp huyện nên có bằng ĐH chính quy hay tại chức?

Hầu hết ý kiến của độc giả gửi VietNamNet liên quan đến các bài viết về chủ trương "sáp nhập tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sắp xếp lại cấp xã" cho rằng nên có một kỳ thi công tâm để tuyển chọn lại cán bộ xã khi quy mô và đầu việc của cấp xã tăng lên và khó hơn.

Kỳ thi này sẽ bình đẳng với tất cả cán bộ, công chức, viên chức từ cấp xã tới cấp tỉnh, không phân biệt tấm bằng gì. Bởi, bằng cấp không phải là yếu tố quyết định hoàn toàn hiệu quả công việc, nhất là ở cấp cơ sở.

Một kỳ thi tuyển công chức. Ảnh minh họa: Lê Anh Dũng

Chính quy, tại chức… đều bình đẳng trước kỳ thi

Độc giả Hoàng Sơn cho rằng, cứ xuống cơ sở làm việc trực tiếp với người dân thì bằng đại học loại giỏi cũng phải "vã mồ hôi" với những việc ở trên trời, không tên, trong văn bản có khi chưa từng ghi nhận.

"Tôi chứng kiến nhiều cán bộ đầy đủ bằng cấp nhưng làm việc rụt rè, chuyên môn trên sách vở không áp dụng vào thực tiễn được, chỉ áp dụng vào xử lý các văn bản trên word, excel thôi. Nói đi nói lại bằng cấp chỉ để xét lương hệ số cho cán bộ, còn xử lý 8 tiếng hành chính ở cấp xã rất nhiều công việc phải làm”, Hoàng Sơn nêu thực tế.

Đồng tình với ý kiến này, bạn đọc Đoàn Ngọc kể: “Ở huyện chúng tôi, có người làm Phó trưởng phòng Nội vụ đã có bằng thạc sĩ, vậy mà tham mưu một tờ giấy mời không có ngày họp, giải quyết công văn 5 tháng không có câu trả lời…”.

Anh Ngọc đề nghị, khi sáp nhập xã, không tổ chức cấp huyện, ai cũng có quyền bình đẳng ngang nhau. Tất cả đều phải thi viết, đọc hiểu tiếng Anh; viết văn bản bằng giấy trắng mực đen và máy tính... bất kể là sơ cấp, trung cấp, đại học, thạc sĩ để tránh trường hợp lựa chọn “người nhà”, người có tiền, có cánh hữu bao che, nâng đỡ...

Một ý kiến khác cho rằng, bằng cấp chỉ phản ánh yếu tố đầu vào, chưa thể hiện đầy đủ năng lực làm việc thực tế, đặc biệt với những vị trí quản lý, nơi đòi hỏi tố chất lãnh đạo nhiều hơn là bằng cấp.

Thực tế, không ít trường hợp tìm cách "chạy bằng cấp" nhằm giữ vị trí, gây mất công bằng trong hệ thống. Vì vậy, thay vì chỉ đánh giá năng lực qua bằng cấp hay thi trắc nghiệm đầu vào, cần kết hợp với đánh giá kết quả công tác trong nhiều năm hoặc giao KPI cụ thể để đo lường hiệu quả làm việc, độc giả này nêu ý kiến.

Thi tuyển như thế nào mới là quan trọng

Nhiều người đồng ý phải có thi tuyển, sát hạch, nhưng thi như thế nào mới là vấn đề cần bàn, tránh "chạy chọt", gieo nỗi khổ cho cán bộ. "Theo tôi, cứ xét độ tuổi, bằng cấp, năng lực thực tế mà xét chọn”, độc giả Hoàng Lộc nói.

Trong khi đó, anh Nguyễn Kiên đề xuất nên thi tuyển công khai 3 vòng: Vòng xét duyệt hồ sơ, vòng thi trắc nghiệm và tự luận (chấm bằng máy, công bố kết quả ngay) và vòng phỏng vấn trực tiếp về công việc, về kỹ năng giao tiếp với nhân dân…

Anh Nguyễn Đăng Sáng góp ý, ngoài thi tuyển, nên lấy quá trình công tác và kết quả công việc để đánh giá là chính xác nhất. Vì qua đó có thể biết năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm, tính năng động, sáng tạo, ý thức chấp hành tổ chức, đạo đức nghề nghiệp, đạo đức lối sống... Tất nhiên cần đánh giá một cách công tâm, khách quan, không thiên vị.

Độc giả Nguyễn Hoàng chia sẻ một ý kiến rất đáng suy ngẫm về cách thức thi tuyển công chức, viên chức. Anh nêu thực tế: Kỳ thi công chức, viên chức yêu cầu rất nhiều bằng cấp, chứng chỉ, tổ chức rất công phu nhưng sau một thời gian lại “lộ ra” người không được việc.

“Trong khi đó, các công ty tư nhân người ta đâu có sát hạch như thế. Với các công ty nước ngoài thì càng thực tế hơn. Đó là khả năng thực chiến, là kết quả công việc, chứ không phải mớ bằng cấp mà anh nộp khi tuyển vào”.

Theo anh, cần thay đổi cách thức thi tuyển công chức, viên chức. Cụ thể, hãy tránh những câu hỏi nặng về lý thuyết, bởi vì khi làm việc, có thể mở sách, hoặc tài liệu ra đọc lại là biết ngay. Quan trọng nhất vẫn là kỹ năng xử lý tình huống bất ngờ và có độ khó cao. Người giỏi chính là người có khả năng xử lý tốt các rắc rối. Và đương nhiên, cuộc thi phải được tổ chức công bằng và công khai.

Để ngăn chặn tiêu cực, có ý kiến cho rằng nên tổ chức sát hạch như sát hạch giấy phép lái xe, tức là làm bài trên máy tính, có camera giám sát. Làm bài trên giấy, do con người chấm thì dễ xảy ra tiêu cực.

Bàn về câu chuyện sáp nhập, chị Trang Minh đúc kết: Sáp nhập là để gọn, nhưng gọn nhẹ là phải tinh. Gọn mà không tinh thì hiệu quả sẽ thấp.

Nguyễn Thảo