Chọn giới tính thai nhi bị phạt đến 100 triệu đồng?
Bộ Y tế đề xuất nâng mức xử phạt hành chính lên 100 triệu đồng đối với hành vi lựa chọn giới tính thai nhi nhằm ngăn chặn tình trạng mất cân bằng giới tính.
Đề xuất này được đưa vào dự thảo Luật Dân số, đang được lấy ý kiến đến ngày 12/6. Mục tiêu của đề xuất là tăng tính răn đe, ngăn chặn các hành vi can thiệp sinh sản vì mục đích chọn giới tính, nguyên nhân chính gây mất cân bằng giới tính khi sinh.
Hiện nay, mất cân bằng giới tính ở Việt Nam ngày càng nghiêm trọng. Năm 2024, tỷ lệ giới tính khi sinh là 111,4 bé trai/100 bé gái, vượt xa ngưỡng tự nhiên (khoảng 106 bé trai/100 bé gái).
Bộ Y tế đã đề xuất tăng mức phạt hành chính nhằm ngăn tình trạng sinh bé trai nhiều hơn bé gái - Ảnh minh họa
Dự báo, nếu tỷ số giới tính khi sinh vẫn giữ nguyên như hiện nay, Việt Nam sẽ dư thừa 1,5 triệu nam giới 15 - 49 tuổi vào năm 2039 và tăng lên 2,5 triệu vào năm 2059.
Bộ Y tế đánh giá, việc chủ động can thiệp để sinh con theo ý muốn là nguyên nhân lớn gây mất cân bằng giới tính khi sinh. Báo cáo tổng kết thi hành Pháp lệnh Dân số của Bộ Y tế cũng chỉ ra một bộ phận nhân viên y tế đã vi phạm quy định khi cung cấp thông tin giới tính thai nhi cho sản phụ.
Việc dễ dàng tiếp cận các dịch vụ siêu âm, chẩn đoán trước sinh càng làm cho hành vi lựa chọn giới tính trở nên phổ biến hơn.
Điều đó sẽ dẫn tới nguy cơ phá vỡ cấu trúc gia đình, một bộ phận nam giới sẽ phải kết hôn muộn, không có khả năng kết hôn, gia tăng tình trạng buôn bán phụ nữ, trẻ em gái, mại dâm, bạo hành giới, tội phạm xuyên quốc gia... Chưa có giải pháp đồng bộ thích ứng với già hóa dân số, dân số già; dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi còn hạn chế. Chất lượng dân số chưa đáp ứng yêu cầu.
Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm mọi hình thức lựa chọn giới tính thai nhi và xử phạt nghiêm minh đối với cá nhân vi phạm. Hiện, mức phạt tối đa là 30 triệu đồng với cá nhân vi phạm trong lĩnh vực dân số. Bộ Y tế cho rằng, mức này chưa đủ sức răn đe, vì thế đề xuất tăng lên 100 triệu đồng.
Bộ Y tế cũng đề xuất công khai định kỳ danh sách các địa phương có tỷ lệ mất cân bằng giới tính cao. Đồng thời, tăng cường truyền thông, giáo dục cộng đồng để thay đổi nhận thức xã hội, nâng cao vai trò của phụ nữ và trẻ em gái.
