Chống dịch bằng công nghệ và cái tài của người quản trị

5 năm ấp ủ

Năm năm trước, lãnh đạo Sở TT&TT tỉnh TT-Huế ấp ủ ý tưởng, trong một thời gian ngắn, mỗi người dân tỉnh này sẽ được cấp một mã QR để thuận tiện trong công việc và đi lại cũng như làm các thủ tục hành chính.

Khi đến chợ, thiểu thương chỉ cần đưa Thẻ kiểm soát dịch bệnh cho ban quản lý chợ quét mã.

Những tháng đầu năm 2021, khi dịch Covid-19 bùng phát tại TP.HCM và nhiều tỉnh, thành trên cả nước, hàng loạt điểm công sở, trường học, chợ, bệnh viện…trên toàn tỉnh TT-Huế được yêu cầu dán bảng gắn mã QR để phòng, chống dịch.

Các ứng dụng công nghệ trên nền tảng Hue-S cũng được chính quyền khuyến cáo người dân sử dụng để khai báo y tế, phòng chống dịch bệnh. Điều này đã hỗ trợ rất lớn cho chính quyền trong việc giám sát, truy vết và khoanh vùng dập dịch khi địa bàn xuất hiện ca nhiễm cộng đồng.

“Thế nhưng, không phải người dân nào cũng có Smartphone để quét mã QR hay đăng ký nền tảng Hue-S. Vì vậy vấn đề đặt ra là làm sao để người dân ai cũng có mã QR?

Thay vì người dân chủ động quét mã để chống dịch thì liệu việc này có nên giao cho các cơ quan quản lý?”, ông Nguyễn Xuân Sơn – GĐ Sở TT&TT tỉnh TT-Huế trăn trở.

Khi đến chợ, thiểu thương chỉ cần đưa Thẻ kiểm soát dịch bệnh cho ban quản lý chợ quét mã.

Ngày 19/9/2021, sau khi mã QR quốc gia được kết nối, GĐ Sở TT&TT tỉnh Huế đã có sáng kiến làm Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia và đã được UBND Tỉnh chấp thuận.

Mã QR quốc gia là chủ trương mang tính chiến lược của Bộ TT&TT và đã được tỉnh TT-Huế gấp rút triển khai. Dùng mã QR quốc gia thì người dân Huế ra khỏi tỉnh vẫn dùng được, người ngoài tỉnh vào Huế vẫn dùng được, đi đâu cũng dùng được.

Với sự quan tâm, hỗ trợ của lãnh đạo Bộ TT&TT và Trung tâm công nghệ phòng chống dịch Covid-19 quốc gia, việc cấp Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia đã được tỉnh TT-Huế gấp rút hoàn thiện.

5 năm ấp ủ ý tưởng không thực hiện được, nhưng chỉ chưa đầy 1 tháng, toàn tỉnh TT-Huế đã có 714.754 (chiếm hơn 60% dân số toàn tỉnh) người đăng ký và kích hoạt Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia.

Trung tâm giám sát, điều hành ĐTTM Huế được xem là cơ quan đầu não tiếp nhận thông tin.

“Kiểm soát ra vào bằng quét mã QR trên Thẻ kiểm soát dịch bệnh của người dân hiệu quả hơn nhiều so với cách làm thụ động dán mã QR tại điểm kiểm soát.

Lúc này việc quản lý của chính quyền sẽ là quản lý cơ sở kinh doanh, các điểm kiểm soát thay vì quản lý hành vi, ý thức của người dân”, ông Sơn nhấn mạnh.

Câu chuyện của Huế và thước đo lòng dân

Một ngày giữa tháng 10/2021, khu vực cổng chính chợ Đông Ba (TP Huế) bỗng trở nên tấp nập lạ thường, đây là điều ít thấy trong thời điểm chính quyền có những khuyến cáo hạn chế tập trung đông người.

Đi sâu vào cổng, bàn ghế được Ban quản lý chợ đặt ngay ngắn theo từng dãy tách biệt. Hệ thống máy tính, các thành viên đội tình nguyện cũng được bố trí đầy đủ.

Anh Nguyễn Cảnh Thành Luân – Thành viên đội phản ứng nhanh (FUN75) cho biết, họ đang dốc thời gian, lực lượng để hỗ trợ người dân đến chợ đăng kí Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia.

Dùng Smartphone quét mã QR cá nhân để vào cơ quan.

Nơi đây mỗi ngày tiếp nhận hàng trăm cuộc gọi, phản ánh của người dân.

Sau khoảng 10 phút chờ đợi, nhờ sự hỗ trợ của các tình nguyện viên, tiểu thương Nguyễn Thị Minh Hiếu (trú phường Tây Lộc, TP Huế) với ánh mắt vui mừng, cầm trên tay tấm Thẻ kiểm soát dịch bệnh khoe với phóng viên.

“Tôi thấy cách làm này của chính quyền rất hay. Thay vì như trước đây, mỗi lần đi đâu hay đến chợ, các tiểu thương phải khai báo y tế thì giờ đây, chúng tôi đeo tấm thẻ trước ngực, đưa mã QR cho ban quản lý quét rồi vào yên tâm buôn bán”, bà Hiếu chia sẻ.

Vừa có chuyến công tác vào tỉnh TT-Huế, chia sẻ với VietNamNet, ông Hoàng Anh Tú – Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ TT&TT) nhận định, TT-Huế là mô hình cần nhân rộng với cả nước trong việc đưa ứng dụng CNTT vào phòng, chống dịch.

Theo ông Tú, có nhiều câu chuyện về ứng dụng CNTT trong phòng, chống dịch của TT-Huế cần được chia sẻ, trong đó có câu chuyện về Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia; câu chuyện về phác đồ công nghệ phòng chống dịch của TT-Huế và đặc biệt là Xây dựng niềm tin của người dân vào công nghệ.

Dẫn dụ cụ thể về những câu chuyện này, ông Tú nhấn mạnh, không phải ngẫu nhiên mà kể từ đợt bùng phát dịch thứ 4, TT-Huế chưa một lần phải thực hiện giãn cách xã hội, mọi hoạt động của chính quyền, doanh nghiệp, người dân vẫn diễn ra bình thường.

“Cùng với các phương pháp khác, TT-Huế kiểm soát, phòng dịch từ xa bằng công nghệ. Khi công nghệ được xem như một liều “vắc xin” chống dịch thì nó sẽ phát huy hiệu quả”, Phó Vụ trưởng Hoàng Anh Tú nhấn mạnh.

Ông Tú chia sẻ, trước đây, mã QR được dán cố định tại điểm kiểm soát và người dân cần có Smartphone và cần tự giác quét. Cách làm này không phát huy được hiệu quả truy vết vì số lượng ghi nhận quét QR rất thấp.

Phó Vụ trưởng Hoàng Anh Tú test mã QR tại Sở TT&TT tỉnh TT-Huế.

Thẻ kiểm soát dịch bệnh làm theo hướng ngược lại. Ví dụ như tại chợ Đông Ba, có 12 điểm kiểm soát ở 12 cổng ra vào chợ, mọi tiểu thương, mọi người dân ra vào đều được Ban quản lý quét mã QR trên Thẻ kiểm soát.

Người dân cũng có thể dùng Thẻ kiểm soát dịch bệnh cho việc khai báo thông tin tại các điểm tiêm chủng và các điểm xét nghiệm.

Với sự hỗ trợ, đào tạo, tập huấn của Trung tâm công nghệ và các doanh nghiệp, đến ngày 03/10/2021, TT-Huế đã đạt 262.167 mũi tiêm trên nền tảng, tỷ lệ 98,01% trên tổng mũi tiêm thực tế.

Bà Hiếu vui mừng cầm trên tay tấm thẻ “hình vuông”.

“Dữ liệu mũi tiêm của Huế là dữ liệu chuẩn, đã sàng lọc, không bị trùng lặp, nhập realtime, hoàn thiện trong ngày. Về xét nghiệm, đạt 11.791 dữ liệu trên nền tảng xét nghiệm, toàn bộ 156 cơ sở xét nghiệm dùng nền tảng xét nghiệm và trả kết quả nhanh của Trung tâm công nghệ”, ông Tú đánh giá.

Đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh TT-Huế đã có 714.754 (chiếm 62,84% dân số) Thẻ kiểm soát dịch bệnh được đăng ký, kích hoạt. Đây là số lượng rất ấn tượng sau thời gian gần 1 tháng tỉnh này đưa vào kích hoạt Thẻ kiểm soát dịch bệnh gắn mã QR quốc gia cho người dân.

Với người dân chưa bao giờ dùng Smartphone, tiểu thương quanh năm buôn bán ở chợ, học sinh nhỏ chưa có điện thoại sẽ được cấp thẻ với tiêu đề “Thẻ kiểm soát dịch bệnh”.

Vì thế, đã tạo ra được tâm lý an tâm và tò mò khiến người dân đến điểm quét trải nghiệm và từ đó hình thành các thói quen quét QR. Huế đã làm được một việc khó của giới công nghệ, đó là người dân có niềm tin vào một “mã hình vuông” giúp bảo vệ họ trước dịch bệnh.

“Việc người dân đặt niềm tin vào những tấm thẻ “hình vuông” cho thấy cái tài của người làm công tác quản trị, quản lý.

Khi dân đã tin, thì làm việc gì cũng dễ. Cái khó nhất là lấy được lòng tin của dân, và công nghệ thì luôn minh bạch, số liệu thì không biết nói dối.

Cái thành công của TT-huế là làm đơn giản hóa công nghệ, quản trị một cách linh hoạt và nhìn vào hiệu quả thực tế áp dụng chứ không phải cứng nhắc, bắt người dân chạy theo quyết sách của chính quyền”, Phó Vụ trưởng Hoàng Anh Tú nhấn mạnh.

Quang Thành