Chống hàng giả: Nâng lên tầm quốc gia để có quyết sách tương ứng, phù hợp

Quốc hội thảo luận về kết quả phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024. (Ảnh: TTXVN)

Thảo luận về kinh tế-xã hội tại hội trường sáng 17/6, nhiều đại biểu lo ngại vấn nạn gian lận thương mại và hàng giả đang gây ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất-kinh doanh cũng như quyền lợi của người tiêu dùng nội địa.

Đặc biệt, việc quảng cáo “rầm rộ” của một số người nổi tiếng trên mạng xã hội cùng sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa biến chất khiến vấn nạn này diễn biến khó lường và cần phải có giải pháp mạnh và hiệu quả.

Khó phân biệt hàng giả vì những lời quảng cáo "nổ vang" của người nổi tiếng

Phát biểu về vấn nạn hàng giả, hàng nhái, thực phẩm bẩn, đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) nêu, năm 2023, các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý hơn 52.000 vụ hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng… Năm 2024, số vụ bị phát hiện và xử lý là hơn 47.000. Bốn tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ và xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 4.892 tỷ đồng, khởi tố hình sự 1.450 vụ với hơn 2.100 đối tượng.

“Tình hình cho thấy sản xuất buôn bán hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại, buôn lậu hầu như ít thuyên giảm và đang diễn biến phức tạp bất chấp nỗ lực của các cơ quan chức năng,” đại biểu nhận định.

Theo đại biểu, hàng giả, hàng nhái không chỉ gây thiệt hại kinh tế, đe dọa sức khỏe, tính mạng của người dân, làm suy giảm uy tín thương hiệu của các doanh nghiệp chân chính, mà còn cản trở sự phát triển của nền kinh tế, làm thất thu ngân sách Nhà nước, gây bất ổn xã hội và môi trường đầu tư.

“Hơn nửa triệu sản phẩm hàng giả tồn tại gần 5 năm trên thị trường như thực phẩm giả, thuốc giả, mỹ phẩm giả… cho thấy thủ đoạn các đối tượng sản xuất buôn bán hàng giả rất tinh vi và phức tạp.

Đặc biệt, việc đường dây sản xuất, buôn bán hàng trăm tấn thực phẩm chức năng giả liên quan đến cán bộ cao cấp của bộ chuyên ngành bị Bộ Công an khởi tố và một số vụ khác cho thấy có sự tiếp tay của một số cán bộ thoái hóa về đạo đức, lối sống,” đại biểu bày tỏ sự lo ngại.

Ngoài ra, hiện tượng hàng giả tràn lan trên mạng xã hội với sự quảng bá của một số người có tầm ảnh hưởng, người nổi tiếng với những lời quảng cáo "nổ vang" rầm rộ, khiến người tiêu dùng dù thông thái mấy cũng khó phân biệt hàng giả đang lưu thông trên thị trường…

Trước thực tế việc quản lý sản xuất, buôn bán hàng hóa, quản lý an toàn thực phẩm đã được giao cho các cơ quan chức năng từ Trung ương đến địa phương, nhưng diễn biến của hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, đại biểu Tô Văn Tám đề nghị Chính phủ tăng cường kiểm tra, rà soát quá trình tổ chức thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan này.

Bên cạnh đó, cần thúc đẩy các hoạt động trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật, tăng cường tuyên truyền giáo dục pháp luật để người dân hiểu, sử dụng công cụ này trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Nhận định hàng giả, gian lận thương mại có thể coi là một quốc nạn bởi nó gây ra hệ lụy xã hội và đạo đức rất nặng nề, quy mô lớn, thủ đoạn tinh vi, thậm chí có sự móc ngoặc của một số cán bộ công quyền, đại biểu tỉnh Kon Tum cho rằng phòng chống hàng giả, gian lận thương mại cũng cần được nâng lên tầm quốc gia để quyết sách tương ứng, phù hợp.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa Lê Hữu Trí phát biểu. (Ảnh: TTXVN)

Cùng cho ý kiến về nội dung trên, đại biểu Lê Hữu Trí (đoàn Khánh Hòa) nhấn mạnh, chúng ta đang phấn đấu xây dựng một xã hội văn minh, hạnh phúc nên phải nghiêm túc đấu tranh với các loại tội phạm, đặc biệt tội phạm liên quan hàng giả, hàng nhái.

Đại biểu đề nghị cần có khung pháp lý nghiêm minh để xử lý và công khai thông tin để người dân biết, tẩy chay hàng giả, hàng nhái, đặc biệt là thuốc giả, thực phẩm bẩn.

“Chúng ta có cả một hệ thống pháp luật quản lý bao quát ở tất cả lĩnh vực, chúng ta có nhiều lực lượng quản lý xã hội từ biên giới, cửa khẩu, trong khu dân cư, nhưng hàng trăm tấn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả, đồ ăn, thức uống giả được sản xuất, lưu hành, kinh doanh và được bán trong các nhà thuốc, cửa hàng kinh doanh hợp pháp và hiện diện ngay ở bệnh viện, trường học. Do vậy, cần có các cuộc thanh lọc, phát hiện và xử lý thật nghiêm minh đối với những cán bộ thực thi pháp luật đã bao che, dung túng cho tội phạm,” đại biểu nói.

Nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát

Bên cạnh tình trạng thuốc giả, sữa giả, thực phẩm kém chất lượng tràn lan với thủ đoạn ngày càng tinh vi, bà con nông dân tiếp tục bày tỏ sự bất an trước thực trạng phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng tràn lan nhiều năm qua và đang ngày càng diễn biến phức tạp.

Theo đại biểu Trần Thị Thanh Hương (đoàn An Giang), thời gian gần đây cử tri đồng tình, đánh giá cao sự vào cuộc và quyết tâm của Chính phủ trong việc phát động đợt cao điểm toàn quốc chống hàng giả. Tuy nhiên, theo thống kê của Hiệp hội phân bón Việt Nam, mỗi năm nông dân tiêu thụ khoảng từ 11 đến 12 triệu tấn phân bón các loại và chỉ riêng ngành nông nghiệp mỗi năm thiệt hại khoảng 2,5 tỷ USD do sử dụng các loại phân bón giả kém chất lượng.

“Việc sử dụng phân bón giả, thuốc bảo vệ thực vật kém chất lượng không chỉ ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng mà còn hàng ngày, hàng giờ tác động tiêu cực đến sức khỏe, thiệt hại kinh tế, phá hoại cả chuỗi giá trị trong nông nghiệp, ảnh hưởng đến thương hiệu nông sản, làm mất niềm tin của người dân, người tiêu thụ vào thị trường sản xuất, thị trường tiêu thụ và xuất khẩu của Việt Nam,” đại biểu nêu ý kiến.

Trên cơ sở nguyện vọng của bà con nông dân, nữ đại biểu nghị các cơ quan chức năng tiếp tục tăng cường nghiên cứu, rà soát, có rào cản kỹ thuật phù hợp để quản lý chặt chẽ hơn nữa cả về số lượng, chủng loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, tạo điều kiện môi trường thuận lợi hơn, giúp cho nông dân dễ dàng nhận biết, lựa chọn các chủng loại thuốc bảo vệ thực vật và phân bón đảm bảo chất lượng.

Bên cạnh đó, bà đề nghị tăng cường rà soát, phân công cụ thể, làm rõ trách nhiệm của các cơ quan quản lý, tổ chức cấp phép, kiểm định, kiểm soát lưu thông hàng hóa, khắc phục tình trạng chồng chéo nhiều cơ quan quản lý nhà nước cùng chịu trách nhiệm, qua đó nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm đối với việc sản xuất, kinh doanh và cả hành động tiếp tay cho việc sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng nói chung, trong đó có mặt hàng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Ngoài ra, trong lĩnh vực nông nghiệp, nữ đại biểu đề nghị khắc phục tình trạng lãng phí nguồn phế phẩm, phụ phẩm trong nông nghiệp. Bởi theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổng khối lượng phế phụ phẩm nông nghiệp của cả nước ước khoảng hơn 156 triệu tấn một năm, nếu tận dụng được toàn bộ khối lượng phế phẩm nông nghiệp thì vừa tăng hiệu quả kinh tế, đồng thời gia tăng giá trị sản xuất nông nghiệp trong vòng tuần hoàn.

Cán bộ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước trực tiếp kiểm tra những "điểm nóng" về buôn lậu, hàng giả. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Hải Dũng (Nam Định) dẫn thống kê của các lực lượng chức năng trong thời gian qua đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 30.651 vụ việc vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó có 1.113 vụ hàng giả vi phạm sở hữu trí tuệ như những vụ làm giả sữa, thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, giống lúa, phân bón.

“Chúng ta cần tiếp tục duy trì và đẩy mạnh việc kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm nạn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và vi phạm sở hữu trí tuệ để bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính, góp phần bảo đảm nguồn thu bền vững cho ngân sách nhà nước,” đại biểu Nguyễn Hải Dũng nêu ý kiến./.

(Vietnam+)