Chống khai thác IUU từ sự đồng thuận của ngư dân

Thị trấn Rạch Gốc có tổng số 145 tàu cá (trong đó, 63 tàu trên 15 m; 54 tàu từ 12-15 m; 28 tàu dưới 12 m). Tàu cá trên 15 m đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt 100%.

Ngư dân Võ Ngọc Chấn, Khóm 4, thị trấn Rạch Gốc, kiểm tra thiết bị VMS trên tàu biển của gia đình.

Từ đầu năm đến nay, địa phương đã tổ chức tuyên truyền các nội dung liên quan đến chống IUU bằng nhiều hình thức, với 39 cuộc và gần 600 người dân tham gia, tiếp cận.

Một trong những kết quả quan trọng của thị trấn đạt được trong công tác này chính là tuyên truyền, vận động để nâng cao hiểu biết, ý thức của ngư dân bằng nhiều hình thức phù hợp, thực chất.

Ông Giang cho biết thêm: “Thông tin được triển khai nhanh, nhiều, ngư dân tiếp cận dễ dàng, từ đó nắm vững các nội dung, quy định liên quan đến chống IUU. Tổ IUU của địa phương luôn nắm chặt địa bàn, nhất là tập trung công tác này ở những nhóm tàu có nguy cơ vi phạm cao”.

Ông Nguyễn Minh Dẽn, cán bộ phụ trách IUU của thị trấn Rạch Gốc, cho biết: “Công tác lập hồ sơ số hóa các nhóm tàu có nguy cơ vi phạm cao đã được thực hiện rốt ráo. Trong đó, có 51 tàu đã được lập hồ sơ số hóa với các tàu cá hết hạn giấy phép khai thác, tàu cá hết hạn đăng kiểm và tàu cá “3 không”. Số hóa đã giúp công tác quản lý đội tàu và nhiệm vụ chống IUU thuận lợi, sâu sát”.

Số hóa các tàu có nguy cơ vi phạm cao về IUU đang được thị trấn Rạch Gốc triển khai rốt ráo, hiệu quả.

Công tác phối hợp của địa phương với các lực lượng chức năng được củng cố, tăng cường, xây dựng thế trận toàn dân, toàn hệ thống chính trị cùng chống IUU.

Ngư dân Ngô Văn Năm, Khóm 4, thị trấn Rạch Gốc, có 3 tàu công suất trên 25 CV làm nghề đáy hàng khơi, cho biết: “Ngư dân ở đây quan tâm và hiểu rõ về các nội dung chống IUU. Ða phần bà con chấp hành nghiêm, tuy nhiên, còn một vài trường hợp “con sâu làm rầu nồi canh”. Nghề biển hiện tại không được như xưa vì nguồn lợi suy giảm nhiều. Chống IUU cũng là cách để bà con khôi phục lại thời hoàng kim của nghề biển, cũng là gầy dựng tương lai cuộc sống của mình, của thế hệ mai sau nữa”.

Lão ngư dân đã gần 70 tuổi này tâm đắc: “Không chỉ chống IUU, ngư dân cũng đang rất đồng tình hưởng ứng Chỉ thị 17, cam kết không sử dụng hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện và các ngư cụ khai thác thủy hải sản có tính hủy diệt, tận diệt. Một phần nguyên nhân sụt giảm nguồn lợi chính là việc khai thác bất chấp của người dân, đặc biệt là các nghề đăng cua, cá giống, lú bát quái, cào ven bờ... Việc chính quyền cấm những ngành nghề này, chuyển hướng sinh kế cho bà con là rất đúng, rất trúng, rất kịp thời”.

Vừa qua, vụ việc một chủ tàu cá ở Rạch Gốc vận chuyển, che giấu 9 thiết bị giám sát hành trình (VMS) đã bị khởi tố vụ án, xử lý nghiêm theo quy định. Theo ông Dẽn, các vi phạm IUU diễn biến ngày càng tinh vi, bởi ngư dân đều đã hiểu biết, song cố tình thực hiện các hành vi vi phạm. Việc xử lý nghiêm, đủ sức cảnh tỉnh, răn đe là đương nhiên, nhưng quan trọng hơn là phải làm sao để ngư dân đồng thuận, chấp hành từ ngay trong ý thức, hành động và ngay ở trong bờ, khi chưa vươn khơi bám biển.

Ngư dân đã có nhận thức, hiểu biết đầy đủ và chung sức, đồng lòng cho công tác chống khai thác IUU. (Trong ảnh: Nghề vá lưới biển của ngư dân Rạch Gốc).

Chống IUU ở Rạch Gốc vẫn còn một số khó khăn cần tháo gỡ. Ông Giang chia sẻ: “Số tàu cá làm nghề đáy biển, cào cạn còn khá nhiều. Công tác vận động chuyển đổi ngành nghề cho các đối tượng này gặp vướng vì thiếu vốn đầu tư nâng cấp, cải tạo phương tiện để chuyển sang nghề khác. Tàu cá sang bán còn nhiều, nhất là sang bán ra ngoài huyện, ngoài tỉnh, việc liên hệ với các địa phương có người mua bán tàu là hết sức khó”.

Thị trấn Rạch Gốc đang tổng hợp danh sách để đề xuất ngành chức năng hỗ trợ truy tìm địa chỉ tàu cá và chủ tàu cá không còn ở địa phương, dịp đăng kiểm tàu cá hằng năm, để siết chặt công tác quản lý. “Ðể công tác chống IUU hiệu quả, thực chất, bền vững, địa phương cần sự hỗ trợ kịp thời về trang thiết bị phục vụ công tác số hóa cho nhiệm vụ này”, ông Giang đề xuất./.

Phạm Quốc Rin