Chống rác thải nhựa cần có những sản phẩm thay thế

Hội Phụ nữ huyện Hoa Lư tặng làn nhựa cho hội viên. Ảnh: Trường Giang

Theo tàiliệu của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, mỗi phút trôi qua, thế giới lạicó thêm một triệu chai nước uống bằng nhựa được tiêu thụ; mỗi năm con ngươìthải ra môi trường một nghìn tỷ chiếc túi ni-lông. Tại Việt Nam, theo cácnghiên cứu, mỗi năm ước tính thải ra môi trường 2,5 triệu tấn rác thải nhựa vàtrở thành quốc gia đứng thứ tư thế giới về lượng rác thải nhựa xả ra biển. Quacác phương tiện thông tin đại chúng có thể thấy rất nhiều bãi biển, vùng đảo,khu dân cư của chúng ta đang bị đe dọa bởi nạn rác thải nhựa…

Để giảiquyết tình trạng này, Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách liên quan trực tiếpđến vấn đề quản lý chất thải nhựa và túi ni-lông. Ngày 11/4/2013, Thủ tướngChính phủ đã phê duyệt Đề án tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường do sử dụngtúi ni-lông khó phân hủy đến năm 2020; ngày 7/5/2018 Thủ tướng Chính phủ phêduyệt điều chỉnh chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm2025. Các bộ, ban, ngành, đoàn thể đã có nhiều giải pháp thiết thực, hữu hiêụnhằm nâng cao nhận thức cho cộng đồng, hạn chế, tiến tới loại bỏ sản phẩm nhưạsử dụng một lần trong đời sống hàng ngày của người dân.

Theo đó, nhiều tỉnh,thành phố cũng đã thể hiện mạnh mẽ quyết tâm chống rác thải nhựa thông qua cácchiến dịch nói không với nước lọc đóng chai nhựa trong hội nghị; tổ chức cácđợt tổng vệ sinh thu gom rác thải tại các bãi biển, khu dân cư; kêu gọi ngươìdân sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên thay thế cho đồ dùng bằng nhựa…

Tại NinhBình, thời gian gần đây cuộc chiến với rác thải nhựa cũng đã được khuấy độngvới sự tham gia của các cấp, các ngành, đoàn thể và bước đầu thu được kết quảkhả quan. Ngoài hoạt động truyền thông nhằm thay đổi nhận thức cho hội viên,các đoàn thể còn có những việc làm cụ thể nhằm từng bước thay đổi hành vi chocộng đồng.

Cụ thể, Hội LHPN tỉnh có hoạt động tặng làn, túi xách cho hội viênđi chợ thay cho túi ni-lông sử dụng một lần. Hội Nông dân tỉnh vận động các cưảhàng nông sản sạch sử dụng bao giấy, lá chuối, lá dong gói thực phẩm cho khách.Đoàn thanh niên đi đầu trong các chiến dịch thu gom rác thải…

Tuy nhiên, so vơítính cấp bách của vấn đề, dường như các hoạt động trên chưa đủ mạnh, đủ rộng. Vẫn biết cuộc chiến chống rác thải nhựa không phải của riêng Việt Nam và cũngkhông thể làm trong thời gian ngắn, nhưng nó rất cần sự đồng lòng, đồng sức vàđồng bộ trong giải pháp của tất cả các cấp, các ngành và cộng đồng xã hội.

Ngoài việc đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức cho mọi người vềtác hại của rác thải nhựa; khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cógiải pháp thu gom, tái chế rác thải nhựa, chúng ta cũng cần đẩy mạnh hơn nưãviệc sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế cho đồ nhựa dùngmột lần như chai lọ, túi ni-lông.

Thực tế cho thấy, tại các chợ truyền thốnghầu như vẫn vắng bóng túi đựng đồ, bao gói thân thiện với môi trường. Nhiêùngười nội trợ khi được hỏi cho biết, dù họ không muốn dùng túi ni-lông khi đichợ nhưng tại chợ lại không có sẵn các sản phẩm khác để thay thế. Điều đó cónghĩa là ta đang thiếu đồng bộ để thực hiện nói không với túi ni-lông và đồnhựa dùng một lần.

Thiết nghĩ,Ninh Bình là tỉnh có nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống như chế biến cói, bẹchuối, bèo tây xuất khẩu, lại có nhiều nguyên liệu có thể dùng để chế biếnthành các bao gói đồ như lá sen, lá chuối, lá dong… Nếu nhà nước có cơ chếkhuyến khích và các doanh nghiệp chuyên làm hàng thủ công mỹ nghệ tập trungnghiên cứu nhu cầu thị trường thì sẽ có thể sản xuất ra những sản phẩm thânthiện với môi trường để thay thế cho đồ nhựa, nhất là đồ nhựa dùng một lần nhưtúi ni-lông. Khi đó lợi ích thu được sẽ rất lớn, nó vừa góp phần bảo vệ sứckhỏe con người, môi trường sống, vừa giải quyết được việc làm cho lao động vùngnông thôn.

Đức Huy