Chống thất thu thuế trong xây dựng nhà ở tư nhân

Các nhà thầu thực hiện đầu tư ở tư nhân phải kê khai thuế (ảnh minh họa)

Đảm bảo công bằng

Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là sau khi Thừa Thiên Huế tập trung thực hiện Nghị quyết 54 của Bộ Chính trị về xây dựng Thừa Thiên Huế thành thành phố trực thuộc Trung ương, tốc độ đô thị hóa được đẩy nhanh, ngày càng nhiều khu dân cư được đầu tư đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân.

Trong đó, phải kể đến đề án triển khai di dời hơn 5.000 hộ dân thuộc giai đoạn 1 dự án Bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống Kinh thành Huế. Để phục vụ đề án, tỉnh đã xây dựng 10 khu tái định cư với tổng diện tích 83,84ha, tạo quỹ đất 4.062 lô, đảm bảo quỹ đất để bố trí tái định cư giai đoạn 1 cho người dân sinh sống ở Thượng Thành, Eo Bầu, Hộ Thành hào và Tuyến Phòng lộ, Trấn Bình Đài, hồ Tịnh Tâm…

Với sự phát triển mạnh mẽ của các khu dân cư, số lượng hộ di dời tái định cư lớn nên việc đầu tư nhà ở tư nhân đang phát triển mạnh. Chỉ tính trong năm 2023, tổng nguồn vốn đầu tư của người dân đã đạt 5.545 tỷ đồng, tăng 17% so với năm 2022 và vốn đầu tư năm 2022 của người dân là 4.735 tỷ đồng, tăng 39,3% so với năm 2021. Điều này cho thấy, nguồn vốn của người dân đầu tư ngày càng tăng, trong đó có một phần không nhỏ đầu tư cho nhà ở.

Theo quy định của Luật Quản lý thuế, các tổ chức, cá nhân có hoạt động xây dựng là đối tượng phải đăng ký, kê khai nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp với cơ quan thuế địa phương, nơi đăng ký kinh doanh hoặc nơi thực hiện xây dựng công trình. Nhưng hiện nay, nhiều nhà thầu xây dựng khi nhận thầu xây dựng (nhất là nhà ở của người dân) không thực hiện kê khai nộp thuế theo quy định.

Chưa tương xứng

Xác định, việc thực hiện chính sách thuế trong lĩnh vực này sẽ bảo đảm sự công bằng giữa những người nộp thuế, đồng thời hạn chế thất thu cho ngân sách, những năm qua, Cục Thuế tỉnh tăng cường các biện pháp quản lý thu thuế đối với các công trình xây dựng nhà ở tư nhân trên địa bàn và đã thu được nhiều kết quả, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Trong đó, Chi cục Thuế TP. Huế đã bố trí một công chức tính và thu thuế xây dựng nhà ở tư nhân tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả Trung tâm Hành chính công thành phố Huế; phối hợp với Phòng Quản lý đô thị triển khai thu. Trong năm 2023, Chi cục đã tiếp nhận 1.677 hồ sơ, số thuế xây dựng nhà ở tư nhân thu được 12,16 tỷ đồng. Tính toàn Cục Thuế tỉnh, số thuế từ hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân năm 2023 là 16 tỷ đồng với 2.694 hồ sơ.

Tuy nhiên, theo đại diện Cục Thuế tỉnh, bên cạnh các kết quả đạt được, quá trình tổ chức thực hiện thu thuế đối với hoạt động này vẫn còn gặp nhiều khó khăn, mức độ đóng góp vào ngân sách trong lĩnh vực này chưa tương xứng với thực tế và tiềm năng phát triển trên địa bàn.

Nguyên nhân chủ yếu là sự hiểu biết, tuân thủ về chính sách pháp luật của cá nhân, nhóm cá nhân thực hiện nhận thầu xây dựng nhà ở tư nhân cũng như người dân còn hạn chế. Chính quyền các xã, phường, thị trấn nơi quản lý trực tiếp các hộ gia đình có xây dựng nhà ở theo hình thức nhận thầu chưa chỉ đạo triệt để, chưa tích cực phối hợp với cơ quan thuế trong công tác quản lý thu. Bên cạnh đó, sự phối kết hợp giữa các cơ quan chức năng có liên quan với cơ quan thuế trong quản lý nhà nước tại các Trung tâm Hành chính công đối với hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân chưa nhịp nhàng và đồng bộ.

Để triển khai có hiệu quả công tác quản lý thuế xây dựng nhà ở tư nhân trên địa bản tỉnh, mới đây UBND tỉnh đã yêu cầu Cục Thuế tỉnh tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành trong công tác quản lý thuế đối với các cá nhân, nhóm cá nhân có đăng ký kinh doanh xây dựng nhà ở tư nhân cũng như các nhà thầu xây dựng hoạt động riêng lẻ trên địa bàn. Thường xuyên kiểm tra, xác định đầy đủ, chính xác doanh thu của cá nhân, nhóm cá nhân có hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân để tính thuế và tổ chức thu thuế kịp thời vào ngân sách nhà nước.

Cùng với đó, Cục Thuế tăng cường tuyên truyền để người nộp thuế hiểu rõ chính sách thuế liên quan đến hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân, trách nhiệm của chủ hộ, chủ thầu trong việc chấp hành nghĩa vụ thuế; hướng dẫn cụ thể các thủ tục kê khai về thuế cho các cá nhân, nhóm cá nhân có hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân đảm bảo thu thuế trong hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân đúng chính sách pháp luật và kịp thời. Đồng thời, xác định giá thu thuế từ hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân đảm bảo không thấp hơn giá quy định về công bố đơn giá nhà, công trình, vật kiến trúc và các loại mồ mả trên địa bàn tỉnh. Căn cứ tình hình thực tiễn, các địa phương tham gia phối hợp với Sở Tài chính, Sở Xây dựng để khảo sát, rà soát, xây dựng bảng giá tính thuế đối với hoạt động xây dựng nhà ở tư nhân trên địa bàn. Từ đó cùng các ngành tham mưu kịp thời để UBND tỉnh ban hành áp dụng thực hiện thống nhất, hiệu quả.

Bài, ảnh: Hoàng Loan