Chủ động phòng bệnh dại từ gốc

Cán bộ y tế của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Huế tư vấn cho người nước ngoài sinh sống tại TP. Huế trước khi thực hiện tiêm phòng dịch vụ

Số ca tiêm phòng dại tăng cao

Sáng 14/10, chị Hoàng Thị Thu Ngân, trú tại đường Chi Lăng, phường Phú Xuân được người nhà đưa đến Phòng Tiêm chủng dịch vụ - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP. Huế (CDC Huế) tiêm phòng dại sau khi bị chó của hàng xóm cắn. “Sau khi qua nhà hàng xóm có việc, tôi bất ngờ bị chó tấn công và cắn ở gót chân. Rất may, vết cắn nhỏ nên không phải đến cơ sở y tế điều trị. Mặc dù chủ nuôi thông báo đã tiêm phòng dại cho chó, nhưng tôi vẫn đi tiêm phòng để yên tâm và bảo vệ sức khỏe”, chị Ngân chia sẻ.

Trước đó không lâu, CDC Huế tiếp nhận một trường hợp đặc biệt nghiêm trọng: bệnh nhi 19 tháng tuổi ở phường Hương Thủy bị chó dữ cắn vào vùng đầu, mặt, cổ với nhiều vết thương sâu, phức tạp. Đây là vùng tập trung nhiều dây thần kinh nên virus dại có thể di chuyển rất nhanh đến não, rút ngắn thời gian ủ bệnh và làm tăng nguy cơ tử vong. Sau khi được phẫu thuật xử lý vết thương tại Bệnh viện Trung ương Huế, cháu bé được bác sĩ CDC Huế chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại và vắc-xin dại theo đúng phác đồ của Bộ Y tế.

Theo thống kê từ CDC Huế, thời gian gần đây có khá nhiều trường hợp bị chó cắn đến tiêm phòng dại. Chỉ riêng trong sáng 25/9, CDC Huế đã tiếp nhận và tiêm vắc-xin dại cho 15 trường hợp bị chó, mèo cắn, trong đó có 2 ca phải chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại. Con số này cho thấy tình trạng chó cắn người vẫn diễn biến phức tạp, đặc biệt khi nhiều gia đình vẫn còn thói quen nuôi chó thả rông, chưa tiêm phòng đầy đủ cho vật nuôi.

Bác sĩ CKI. Phan Thị Hồng Nhạn (Phòng khám đa khoa - CDC Huế) khuyến cáo, khi bị chó, mèo cắn, người dân cần rửa vết thương ngay bằng nước sạch và xà phòng trong 15 - 20 phút, sau đó sát khuẩn bằng dung dịch cồn iod hoặc cồn 70 độ rồi đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng kịp thời. “Tuyệt đối không dùng thuốc nam hay mẹo dân gian, vì có thể khiến virus xâm nhập sâu hơn và gây nguy hiểm đến tính mạng”, bác sĩ Nhạn lưu ý.

Theo thống kê của CDC Huế, đến hết tháng 9/2025, đơn vị đã thực hiện hơn 2.430 ca tiêm phòng dại với hơn 9.000 mũi tiêm vắc-xin và huyết thanh kháng dại. Nhờ làm tốt công tác tư vấn, truyền thông và tiêm phòng kịp thời, nhận thức của người dân về bệnh dại đã được nâng cao. Tuy nhiên, theo ThS.BSCKII. Nguyễn Lê Tâm, Phó Giám đốc phụ trách CDC Huế, nguy cơ vẫn hiện hữu nếu người dân còn chủ quan trong quản lý vật nuôi. “Bệnh dại rất nguy hiểm, một khi đã phát bệnh thì không thể chữa khỏi. Tiêm phòng ngay sau khi bị chó, mèo cắn là biện pháp duy nhất để cứu sống người bệnh”, bác sĩ Tâm nhấn mạnh.

Tiêm phòng cho chó, mèo

Cùng với ngành y tế, Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Huế cũng đóng vai trò quan trọng trong công tác phòng, chống bệnh dại. Chi cục thường xuyên phối hợp với chính quyền các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại và mức độ nguy hiểm của bệnh dại; hướng dẫn người dân đăng ký, quản lý đàn chó, mèo nuôi và thực hiện tiêm phòng định kỳ.

Theo ông Nguyễn Văn Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y TP. Huế, đến nay, tỷ lệ tiêm phòng vắc-xin dại cho đàn chó, mèo trên địa bàn đạt hơn 95% với khoảng 58.000 liều được tiêm. Ngoài ra, Chi cục còn phát hành hơn 1.000 sổ theo dõi tiêm phòng và quản lý chó nuôi, phối hợp cùng các địa phương triển khai bảo hiểm trách nhiệm dân sự cho chủ nuôi chó, mèo - một bước tiến trong việc nâng cao ý thức cộng đồng và kiểm soát nguy cơ lây truyền bệnh dại.

Dù vậy, công tác quản lý chó, mèo vẫn còn nhiều khó khăn. Nhiều hộ dân chưa chủ động đăng ký nuôi chó, chưa chấp hành việc xích giữ, đeo rọ mõm khi đưa chó ra đường, hoặc chưa tiêm phòng bắt buộc cho vật nuôi, nhất là ở khu vực vùng sâu, vùng xa. Để khắc phục, Chi cục đang phối hợp các phường, xã thống kê lại tổng đàn, tổ chức tiêm phòng bổ sung và thành lập các đội xử lý chó thả rông, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định về quản lý vật nuôi.

Ông Hưng cho biết thêm: “Trong 20 năm qua, nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp giữa ngành y tế và thú y, Huế chưa ghi nhận ca bệnh dại nào trên người. Chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tiêm phòng đến tận thôn, tổ dân phố để duy trì kết quả này”.

Phòng, chống bệnh dại không chỉ là trách nhiệm của riêng ngành nào mà cần sự chung tay của cả cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức trong việc quản lý vật nuôi, không thả rông chó, mèo, đeo rọ mõm cho chó, mèo khi để chúng ra đường và tuân thủ tiêm phòng định kỳ. Song song đó, các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác truyền thông, giám sát dịch tễ và tiêm chủng mở rộng để ngăn chặn nguy cơ bùng phát bệnh dại từ động vật sang người. Khi mỗi gia đình, mỗi chủ nuôi và toàn xã hội cùng hành động, “lá chắn” phòng, chống bệnh dại sẽ thực sự bền vững, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giữ gìn một môi trường sống an toàn, nhân văn hơn.

Bài, ảnh: Thanh Hương