Chủ động ứng phó hiệu quả với sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn

Ủy ban Quốc gia (UBQG) Ứng phó sự cố, thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn (ƯPSCTT&TKCN) là cơ quan phối hợp liên ngành giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hành công tác ƯPSCTT&TKCN trong phạm vi cả nước và hợp tác khu vực, quốc tế; trực tiếp chỉ đạo ban chỉ huy phòng, chống thiên tai (PCTT) và tìm kiếm cứu nạn các bộ, ngành, địa phương và các đơn vị chuyên trách, kiêm nhiệm thực hiện công tác ƯPSCTT&TKCN. Chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng, huấn luyện, diễn tập và đầu tư trang thiết bị cho các lực lượng ƯPSCTT, thảm họa.

Đội tuyển Lữ đoàn Công binh 249 (Binh chủng Công binh) thực hiện nội dung thi cứu hộ, cứu nạn trong Hội thao Công binh toàn quân (tháng 3-2021). Ảnh: HÀ KHÁNH

Những năm qua, tình hình thiên tai, tai nạn, sự cố diễn biến hết sức phức tạp, cực đoan, đặc biệt là các sự cố về hóa chất, độc xạ... Để chủ động ứng phó kịp thời hiệu quả các tình huống thiên tai, sự cố xảy ra, UBQG ƯPSCTT&TKCN đã tích cực, chủ động phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tham mưu với Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý trong chỉ đạo điều hành và thực hiện công tác ƯPSCTT&TKCN và hợp tác quốc tế, điển hình như: Nghị định số 30/2017/NĐ-CP ngày 21-3-2017 của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động ƯPSCTT&TKCN; Nghị định 02/2019/NĐ-CP, ngày 2-1-2019 của Chính phủ về phòng thủ dân sự; Quyết định số 224/QĐ-TTg, ngày 12-2-2015 của Thủ tướng Chính phủ triển khai thực hiện đề án quy hoạch tổng thể lĩnh vực ƯPSCTT&TKCN; Quyết định số 1303/QĐ-TTg, ngày 3-9-2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế làm việc của UBQG ƯPSCTT&TKCN; Quyết định số 1304/QĐ-TTg, ngày 3-9-2017 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức hoạt động ƯPSCTT&TKCN; Quyết định số 1042/QĐ-TTg ngày 19-6-2019 của Thủ tướng Chính phủ triển khai thực hiện Nghị định phòng thủ dân sự; Quyết định số 506/QĐ-TTg ngày 4-5-2019 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Công ước quốc tế về TKCN giai đoạn 2019-2025; Quyết định số 133/QĐ-TTg, ngày 17-1-2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch quốc gia ứng phó sự cố tràn dầu...
Chỉ đạo các lực lượng thực hiện tốt chế độ ứng trực 24/24 giờ ở tất cả các cấp, chủ động nắm chắc tình hình, xử lý kịp thời hiệu quả các tình huống thiên tai, sự cố xảy ra. Trong 25 năm qua, UBQG ƯPSCTT&TKCN đã điều động gần 2.411.000 lượt cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ và gần 53.000 lượt phương tiện; kêu gọi, hướng dẫn gần 9.510.000 lượt tàu thuyền hoạt động trên biển tránh trú bão; sơ tán, di dời gần 1.148.000 hộ dân từ khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn; cứu được 37.168 người, 2.851 phương tiện, trong đó có 314 vụ/1.077 người/87 phương tiện có yếu tố nước ngoài...
Để đạt những kết quả trong công tác ƯPSCTT&TKCN, cán bộ, chiến sĩ quân đội và các lực lượng chức năng đã vượt lên gian khổ, hiểm nguy, sẵn sàng hy sinh tính mạng để hoàn thành nhiệm vụ. Những năm qua đã có 66 cán bộ, chiến sĩ hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ ƯPSCTT&TKCN. Đặc biệt, trong mùa mưa bão năm 2020, đồng chí Thiếu tướng Nguyễn Hữu Hùng, Phó cục trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn (CHCN), Bộ Tổng Tham mưu-Phó chánh văn phòng UBQG ƯPSCTT&TKCN cùng 12 cán bộ, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ TKCN tại khu vực Nhà máy Thủy điện Rào Trăng 3 (Phong Điền, Thừa Thiên Huế).

UBQG ƯPSCTT&TKCN đã tích cực tham mưu với Chính phủ đầu tư phương tiện, trang thiết bị và kiện toàn nhân lực, từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ TKCN trong nước và hợp tác quốc tế. Đến nay, đã xây dựng được hai trung tâm quốc gia huấn luyện TKCN đường không, đường biển; hai trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu miền Bắc và miền Trung; 6 tiểu đoàn công binh làm nhiệm vụ kiêm nhiệm ứng phó sập đổ công trình (Bộ Quốc phòng); Trung tâm phối hợp TKCN Hàng hải (Bộ Giao thông vận tải), Trung tâm ứng phó sự cố tràn dầu miền Nam, Trung tâm cấp cứu Mỏ (Bộ Công Thương), lực lượng cảnh sát PCCC và cứu nạn (Bộ Công an). Các lực lượng trên đã và đang thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ, là lực lượng nòng cốt trong nhiệm vụ ƯPSCTT&TKCN.

Ngoài ra, UBQG ƯPSCTT&TKCN còn tập trung chỉ đạo cơ quan thường trực của một số bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện tốt các cuộc hội thao, diễn tập phòng, chống lụt bão; diễn tập phòng cháy, chữa cháy rừng, TKCN; diễn tập nổ phá đê phân chậm lũ; diễn tập thu dung cấp cứu hàng loạt do thảm họa. Tổ chức tuyên truyền Công ước SAR 79-Công ước quốc tế về tìm kiếm và cứu nạn hàng hải trên địa bàn các tỉnh, thành phố ven biển, như: Hải Phòng, Kiên Giang, Khánh Hòa, Bà Rịa-Vũng Tàu, Quảng Bình, Đà Nẵng, Nghệ An, Thanh Hóa. Đặc biệt, UBQG ƯPSCTT&TKCN đã tổ chức đội tuyển tham gia Hội thao Quân sự quốc tế (Army Games) năm 2019 và 2020 giành huy chương đồng; đăng cai Hội thao Quân sự quốc tế Army Games 2021 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực quan hệ, hợp tác quốc tế, những năm qua, UBQG ƯPSCTT&TKCN đã tích cực mở rộng quan hệ với các nước trong khu vực ASEAN, Trung Quốc, Pháp, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Australia, Nga, Hà Lan... tranh thủ được sự giúp đỡ về phương tiện vật chất, hợp tác đào tạo, huấn luyện, chia sẻ kinh nghiệm ƯPSCTT&TKCN từ các nước.

Đã đưa cổng thông tin điện tử của UBQG ƯPSCTT&TKCN vào hoạt động, tích cực phối hợp với các cơ quan báo chí Trung ương và địa phương làm tốt công tác tuyên truyền về phòng, chống ứng phó giảm nhẹ thiên tai và TKCN của quân đội, đặc biệt đã làm nổi bật hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trên mặt trận chiến đấu trong thời bình.
Thời gian tới, trong bối cảnh biến đổi khí hậu gay gắt, thời tiết tiếp tục diễn biến phức tạp, cực đoan và khó lường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn và sự cố, để hoàn thành nhiệm vụ chính trị được giao, UBQG ƯPSCTT&TKCN và các bộ, ngành, địa phương cần tập trung chỉ đạo triển khai rà soát, kiện toàn ban chỉ huy về PCTT&TKCN ở các bộ, ngành và địa phương để bảo đảm đủ khả năng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông nâng cao nhận thức cho nhân dân và các cấp, các ngành, các địa phương về tác hại của biến đổi khí hậu ngày càng tăng, phức tạp, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong phòng ngừa, ƯPSCTT&TKCN, khắc phục kịp thời tư tưởng chủ quan.

Tổ chức duy trì nghiêm chế độ trực 24/24 giờ, nắm chắc tình hình sự cố thiên tai trên địa bàn; khi xảy ra sự cố thiên tai cần phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, báo cáo kịp thời, tham mưu, đề xuất các biện pháp ứng phó hiệu quả. Tổ chức tuyên truyền, triển khai thực hiện nghiêm Luật PCTT, Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác PCTT&TKCN.

Tiếp tục rà soát điều chỉnh, bổ sung các phương án ứng phó với các tình huống thiên tai, sự cố có thể xảy ra, đặc biệt ở những nơi có nguy cơ cao về sự cố; đồng thời cần có các phương án ứng phó với bão mạnh, siêu bão, mưa lũ lớn, sạt lở đất trên diện rộng, động đất, sóng thần, bám sát tình hình thực tế tại cơ sở, ở địa phương...
Phát huy truyền thống và kết quả đạt được trong 25 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, cùng với việc nỗ lực thực hiện các giải pháp đồng bộ, UBQG ƯPSCTT&TKCN quyết tâm nhận và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân dành cho mình.

Thiếu tướng DOÃN THÁI ĐỨC, Cục trưởng Cục Cứu hộ-Cứu nạn, Bộ Tổng Tham mưu, Chánh văn phòng Ủy ban Quốc gia ƯPSCTT&TKCN