Chủ động, xung kích, chú trọng hiệu quả bền vững

Chủ động đảm nhận những công trình, phần việc thiết thực

Theo anh Nguyễn Anh Tuấn, Bí thư Thường trực Trung ương Đoàn, một trong những kết quả nổi bật là thông qua thực hiện phong trào đã làm thay đổi nhận thức của đa số đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) và nhân dân; từ chỗ còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại đã chuyển sang chủ động, tham gia tích cực vào xây dựng NTM. Trên cơ sở xác định rõ các tiêu chí NTM, các cấp bộ đoàn đề ra lộ trình thực hiện, hướng trọng tâm vào những công trình, phần việc thiết thực với từng địa phương; từ đó khơi dậy tinh thần tự giác, chủ động, sáng tạo của ĐVTN và đông đảo người dân.

Để triển khai thực hiện hiệu quả, Trung ương Đoàn chỉ đạo xây dựng điểm và hỗ trợ về đích NTM tại 3 xã ở 3 miền Bắc, Trung, Nam. Ông Lý Văn Bình, Chủ tịch UBND xã Bản Qua (Bát Xát, Lào Cai) là một trong 3 xã được chọn làm điểm, cho biết: "Bản Qua được Tỉnh đoàn Lào Cai hỗ trợ đầu tư xây dựng nhiều công trình, với tổng trị giá 6,5 tỷ đồng. Cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương đánh giá cao sự vào cuộc tích cực, cùng tinh thần chủ động, sáng tạo của tuổi trẻ trong hỗ trợ địa phương hoàn thành các tiêu chí NTM. Qua những việc làm của tuổi trẻ giúp bà con nhận thức rõ hơn mình là đối tượng thụ hưởng, nên chủ động, tích cực tham gia".

Với việc đầu tư có trọng điểm, sự vào cuộc tích cực của lực lượng ĐVTN, đến năm 2015, các xã được Trung ương Đoàn lựa chọn làm điểm đều đạt chuẩn NTM. Những thành quả, kinh nghiệm trong quá trình thực hiện tại các xã “về đích” NTM được nhân rộng, áp dụng hiệu quả tại các tổ chức đoàn trong cả nước. Chị Nguyễn Thanh Huyền, Bí thư Tỉnh đoàn Tuyên Quang cho biết: "Kinh nghiệm chủ động lựa chọn thực hiện những công trình thiết thực, khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương được Tỉnh đoàn Tuyên Quang áp dụng hiệu quả. Các cấp bộ đoàn trong tỉnh tổ chức 274 đội thanh niên tình nguyện với 3.570 ĐVTN trực tiếp vận động, giúp đỡ đồng bào cải tạo, chỉnh trang nơi ở, làm mới các công trình theo quy hoạch của địa phương, giúp nhân dân xây dựng nếp sống văn minh theo các tiêu chí NTM. Các cấp bộ đoàn còn chủ động phối hợp các tổ chức, cá nhân vận động kinh phí, đóng góp ngày công lao động xây dựng cơ sở hạ tầng NTM với tổng trị giá hàng chục tỷ đồng".

Theo chị Võ Kim Chuyền, Bí thư Tỉnh đoàn Sóc Trăng: Việc tham gia xây dựng NTM của tuổi trẻ toàn tỉnh đã khắc phục được tính hình thức, nhờ tập trung vào những công trình, phần việc cụ thể, thiết thực, như: Tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng NTM, trong đó chú trọng mục tiêu, nội dung, ý nghĩa và 19 tiêu chí đạt chuẩn xã NTM; phát động chiến dịch tình nguyện hè hằng năm với chủ đề “Tuổi trẻ chung tay xây dựng NTM”; xây dựng các công trình phúc lợi trên địa bàn; hướng dẫn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, khuyến khích và hỗ trợ thanh niên xây dựng các mô hình làm kinh tế giỏi...

Với tinh thần chủ động, sáng tạo, 10 năm qua, các cấp bộ đoàn trong cả nước đã tích cực tham gia xây dựng NTM bằng những công trình, việc làm thiết thực. Theo lãnh đạo Trung ương Đoàn, để triển khai thực hiện hiệu quả phong trào, trên cơ sở kế hoạch của Trung ương Đoàn, 63/63 tỉnh, thành đoàn đã thành lập ban chỉ đạo xây dựng NTM, ban hành kế hoạch hướng dẫn triển khai thực hiện cụ thể, bám sát thực tiễn và nhu cầu của địa phương. Các tổ chức đoàn luôn đề cao tính chủ động trong phối hợp với các sở, ngành, doanh nghiệp trên địa bàn; chỉ đạo các cơ sở đoàn đăng ký, đảm nhận xây dựng các công trình hạ tầng của địa phương; tích cực hỗ trợ, kết nối giúp đỡ nhau trong tổ chức triển khai các hoạt động xây dựng NTM. Những năm qua, các tỉnh, thành đoàn đã hỗ trợ 286 xã chỉ đạo điểm trở thành xã đạt chuẩn NTM.

Cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 241 (Quân đoàn 1) giúp xã Quỳnh Lưu (Nho Quan, Ninh Bình) làm đường liên thôn, xây dựng nông thôn mới. Ảnh: MINH TRƯỜNG.

Khắc phục hạn chế, nâng cao hiệu quả của phong trào

Đánh giá kết quả thực hiện Phong trào “Tuổi trẻ chung tay xây dựng NTM” trong 10 năm qua, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn cũng thẳng thắn nhìn nhận: Mặc dù đạt những thành tựu quan trọng, song kết quả chưa đồng đều, còn khoảng cách chênh lệch khá lớn giữa các vùng, miền. Kết quả huy động nguồn lực tham gia xây dựng NTM còn hạn chế; chưa có nhiều giải pháp để khai thác, phát huy được các lợi thế tại chỗ về sản xuất nông nghiệp để thúc đẩy thực hiện phong trào. Việc hỗ trợ thanh niên tiếp cận các nguồn thông tin về kinh tế, cơ chế, chính sách, tiếp cận khoa học, công nghệ chưa đồng đều, nhất là ở miền núi, vùng sâu, vùng xa; thiếu các giải pháp thiết thực hỗ trợ, giúp thanh niên tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp; việc tham gia giữ gìn bản sắc văn hóa tại nông thôn chưa rõ nét...

Về nguyên nhân của những hạn chế trên, anh Lê Quốc Phong, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn cho rằng: "Đội ngũ cán bộ đoàn ở một số nơi chưa chủ động, thiếu linh hoạt trong công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền hỗ trợ các hoạt động xây dựng NTM. Cán bộ đoàn có nơi chưa chủ động nghiên cứu, tìm tòi, học hỏi, tích lũy kiến thức thực tế để tư vấn hỗ trợ ĐVTN hiệu quả. Một số cấp bộ đoàn chưa bám sát cơ sở; việc kiểm tra, đôn đốc thực hiện các hoạt động chưa thường xuyên; trong khi đó ĐVTN ở khu vực nông thôn thường xuyên biến động, ảnh hưởng tới việc quản lý, tổ chức các hoạt động tham gia xây dựng NTM, nhất là đăng ký triển khai các công trình thanh niên. Ở một số nơi, cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm phát huy vai trò của thanh niên trong tham gia xây dựng NTM...".

Để tiếp tục tạo sự lan tỏa sâu rộng của phong trào và giữ vững thành quả đạt được, tại chương trình tổng kết 10 năm thực hiện Phong trào “Tuổi trẻ chung tay xây dựng NTM” vừa qua, đại diện lãnh đạo nhiều tỉnh, thành đoàn cho rằng, cần triển khai thực hiện phong trào theo hướng tập trung tham gia xây dựng NTM ở các thôn, bản khó khăn; bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền; chủ động đảm nhận các công trình, phần việc thanh niên thiết thực, khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế từng địa phương; lựa chọn các tiêu chí tham gia phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đoàn và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của thanh niên nông thôn tại cơ sở.

Với phương châm “cụ thể, thiết thực, hiệu quả, bền vững”, trên cơ sở tiếp thu những kiến nghị, ý kiến đóng góp của các cấp bộ đoàn, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thống nhất xác định một số nhiệm vụ cụ thể nhằm nâng cao chất lượng phong trào trong thời gian tới. Trong đó, tập trung tuyên truyền những cách làm mới, sáng tạo, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tạo tiền đề cho thanh niên vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng. Chú trọng xây dựng các công trình nông thôn thiết thực; vận động, hướng dẫn thanh niên nông thôn tham gia xây dựng đời sống văn hóa mới; xây dựng tổ chức đoàn, hội vững mạnh, tích cực tham gia xây dựng Đảng và chính quyền ở nông thôn. Đối với những xã đã đạt chuẩn NTM, cần tập trung giữ vững thành quả và huy động thanh niên xây dựng các tiêu chí nâng cao...

10 năm qua, các cấp bộ đoàn trong cả nước đã tích cực tham gia xây dựng NTM bằng những công trình, việc làm thiết thực, như: Thắp sáng gần 95.000km đường quê; làm mới gần 10.900km đường giao thông nông thôn, gần 2.100 cây cầu; trồng gần 45 triệu cây xanh; xây mới hơn 37.200 nhà vệ sinh; thu gom hàng triệu tấn rác thải; xóa hơn 12.500 nhà tạm, nhà dột nát; xây mới, sửa chữa 1.630 nhà văn hóa. Các cấp bộ đoàn còn phát triển 890 hợp tác xã, hơn 2.000 tổ hợp tác thanh niên; hơn 17.000 câu lạc bộ thanh niên nông thôn làm kinh tế; hỗ trợ hơn 2 triệu ĐVTN vay vốn làm kinh tế nông nghiệp, với tổng kinh phí hơn 26.587 tỷ đồng thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội...

ĐÀO HỒNG