Chu kỳ mới của giá kim loại thế giới

Vàng miếng được trưng bày tại một cửa hàng ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap/TTXVN

Sau khi trải qua các nhịp điều chỉnh sâu trong phiên 29/12, do hoạt động chốt lời cuối năm, cả ba kim loại này đã nhanh chóng phục hồi trong phiên 30/12, nhờ những yếu tố nền tảng vẫn tỏ ra vững chắc. Diễn biến trên cho thấy thị trường kim loại đang bước vào giai đoạn “thanh lọc” sau một chu kỳ tăng nóng, đồng thời mở ra triển vọng về năm 2026 với nhiều cơ hội nhưng cũng không ít rủi ro.

Trong phiên giao dịch ngày 29/12, giá vàng giao ngay bất ngờ giảm hơn 4%, rơi xuống quanh ngưỡng 4.330 USD/ounce – mức giảm mạnh nhất trong nhiều tháng. Giá bạc thậm chí còn lao dốc hơn 9%, từ vùng đỉnh lịch sử trên 83 USD/ounce xuống sát 72 USD/ounce. Tuy nhiên, sang phiên sáng 30/12, cả hai kim loại quý này đều phục hồi nhẹ, cho thấy lực bán chủ yếu đến từ hoạt động chốt lời cuối năm, thay vì phản ánh sự đảo chiều của xu hướng dài hạn.

Trước nhịp điều chỉnh nói trên, vàng và bạc đều vừa thiết lập các mức đỉnh lịch sử mới. Ngày 26/12, giá vàng chạm mốc cao nhất mọi thời đại 4.549,71 USD/ounce. Trong khi đó, giá bạc lần đầu tiên vượt ngưỡng 80 USD/ounce vào đầu giờ sáng 29/12, trước khi điều chỉnh giảm hơn 4% sau đó. Những diễn biến này phản ánh trạng thái “quá mua” của thị trường sau một năm dòng tiền ồ ạt đổ vào kim loại quý nhằm phòng ngừa rủi ro địa chính trị, thương mại và tiền tệ.

Đồng USD mạnh lên trong ngắn hạn, cùng với kỳ vọng lạc quan nhất thời về tiến trình đàm phán hòa bình Nga – Ukraine, cũng góp phần kích hoạt làn sóng bán ra. Tuy nhiên, các yếu tố này nhanh chóng suy yếu khi căng thẳng địa chính trị tái bùng phát, nhắc nhở nhà đầu tư rằng môi trường bất định vẫn là “trạng thái bình thường mới” của kinh tế toàn cầu.

Tính chung cả năm 2025, giá vàng ước tăng hơn 65%, còn bạc tăng trên 150% – mức sinh lời vượt trội so với hầu hết các loại tài sản khác. Động lực tăng giá của nhóm kim loại quý đến từ ba yếu tố then chốt.

Thứ nhất là chính sách tiền tệ. Thị trường dự báo Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất trong năm 2026, với ít nhất 2–3 lần hạ lãi suất, qua đó duy trì môi trường lãi suất thực ở mức thấp. Đây là điều kiện thuận lợi cho các tài sản không sinh lãi như vàng.

Thứ hai là yếu tố địa chính trị và thương mại. Xung đột Nga – Ukraine chưa có lối thoát rõ ràng, căng thẳng tại Trung Đông tiếp tục âm ỉ, trong khi chính sách thuế quan và bảo hộ của Mỹ vẫn tạo ra các cú sốc khó lường đối với thương mại toàn cầu. Trong bối cảnh đó, vàng tiếp tục được xem là “tài sản cuối cùng của niềm tin”.

Thứ ba là lực cầu từ các ngân hàng trung ương. Xu hướng đa dạng hóa dự trữ và giảm phụ thuộc vào đồng USD đã thúc đẩy nhiều ngân hàng trung ương, đặc biệt tại các nền kinh tế mới nổi, gia tăng mua vàng. Đây là lực đỡ mang tính cấu trúc, đã hiện diện suốt năm 2025 và khó có khả năng đảo chiều trong ngắn hạn.

Đối với bạc, ngoài vai trò trú ẩn, kim loại này còn hưởng lợi đáng kể từ nhu cầu công nghiệp. Việc Mỹ đưa bạc vào danh sách các khoáng sản quan trọng, trong bối cảnh tồn kho thấp và nguồn cung hạn chế, đã khuếch đại đà tăng giá của kim loại này trong năm qua.

Nếu vàng và bạc phản ánh nỗi lo về bất ổn và suy yếu kinh tế, đồng lại được xem là thước đo kỳ vọng tăng trưởng. Trong những ngày cuối tháng 12/2025, giá đồng trên Sàn giao dịch kim loại London (LME) biến động mạnh, có thời điểm tăng vọt hơn 6% trong một phiên, tiến sát mốc 13.000 USD/tấn, trước khi hạ nhiệt và đóng cửa ngày 29/12 với mức tăng 0,5%, lên 12.222 USD/tấn.

Đợt tăng giá này khép lại một năm thăng hoa của thị trường đồng, đưa kim loại quan trọng trong sản xuất hướng tới năm tăng giá mạnh nhất kể từ năm 2009. Về dài hạn, triển vọng của đồng vẫn được đánh giá tích cực nhờ xu hướng điện hóa toàn cầu, mở rộng lưới điện, phát triển xe điện và các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo.

Tuy nhiên, rủi ro lớn nhất vẫn nằm ở nhu cầu từ Trung Quốc. Giá đồng tăng quá nhanh đã buộc nhiều nhà máy chế tạo tại Trung Quốc phải cắt giảm sản lượng, làm dấy lên lo ngại rằng thị trường hiện đang bị chi phối nhiều bởi kỳ vọng hơn là nhu cầu thực tế.

Ngoài vàng, bạc và đồng, nhóm kim loại quý khác như bạch kim và palladium cũng trải qua những phiên giao dịch cuối năm 2025 nhiều kịch tính. Giá bạch kim lập đỉnh lịch sử rồi nhanh chóng điều chỉnh mạnh trong cùng phiên 29/12, phản ánh thanh khoản thấp và mức độ đầu cơ cao. Trong khi đó, palladium tiếp tục chịu áp lực khi nhu cầu từ ngành ô tô truyền thống suy yếu và chưa xuất hiện động lực tăng trưởng mới đủ mạnh.

Bước sang năm 2026, giới phân tích cho rằng thị trường kim loại thế giới sẽ bước vào giai đoạn phân hóa rõ rệt. Kim loại quý nhiều khả năng vẫn giữ vai trò trụ cột nhờ bất ổn địa chính trị, xu hướng nới lỏng tiền tệ và nhu cầu bền vững từ ngân hàng trung ương. Mặc dù khó lặp lại mức tăng phi mã của năm 2025, nhưng vàng vẫn được kỳ vọng duy trì mặt bằng giá cao và tiếp tục đóng vai trò “hàng rào bảo hiểm” cho danh mục đầu tư.

Giá bạc trong trung và dài hạn cũng được đánh giá tích cực, khi các yếu tố nền tảng như hạn chế nguồn cung và nhu cầu công nghiệp gia tăng vẫn được duy trì.

Ngược lại, kim loại công nghiệp như đồng sẽ biến động mạnh hơn, phụ thuộc lớn vào triển vọng tăng trưởng toàn cầu, đặc biệt là tại Mỹ và Trung Quốc. Nếu kinh tế toàn cầu hạ cánh mềm và đầu tư vào hạ tầng – năng lượng được thúc đẩy, đồng có thể tiếp tục là điểm sáng. Nhưng trong kịch bản tăng trưởng chững lại, rủi ro điều chỉnh sẽ hiện hữu rõ nét.

Nhìn tổng thể, cú “rung lắc” cuối năm 2025 không phải là dấu chấm hết cho chu kỳ tăng của thị trường kim loại thế giới, mà là lời nhắc nhở rằng sau giai đoạn hưng phấn kéo dài, thị trường đang bước vào thời kỳ chọn lọc khắt khe hơn. Năm 2026 sẽ không còn là cuộc chơi “mua gì cũng thắng”, mà là bài toán của phân tích vĩ mô, quản trị rủi ro và sự kiên nhẫn của nhà đầu tư.

Diệu Linh (TTXVN)